Ισραήλ – Χαμάς: Τα “αγκάθια” της συμφωνίας για την Γάζα – Κρίσιμες οι επόμενες 72 ώρες

Κρίσιμες αναμένεται να είναι οι επόμενες 72 ώρες για το μέλλον του πολέμου στην Γάζα μετά την συμφωνία Χαμάς και Ισραήλ υπό την αιγίδα του προέδρου των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ.

Οι υπογραφές ανάμεσα στις δύο πλευρές αναμένεται να πέσουν σήμερα, όμως η εκεχειρία θα παραμένει εύθραυστη δεδομένου ότι υπάρχουν ανοιχτά ζητήματα ακόμη. Η πρώτη φάση του σχεδίου περιλαμβάνει: Απελευθέρωση ομήρων (ζωντανών και νεκρών), αποχώρηση στρατευμάτων και προσδοκίες για μόνιμη ειρήνη.

Η συμφωνία έρχεται δύο χρόνια και δύο ημέρες μετά την επίθεση της Χαμάς στη νότια πλευρά του Ισραήλ, στις 7 Οκτωβρίου 2023, όταν περίπου 1.200 άνθρωποι σκοτώθηκαν και 251 άλλοι απήχθησαν.

Η στρατιωτική επίθεση του Ισραήλ, ως απάντηση στην επίθεση της Χαμάς πριν από 2 χρόνια, έχει σκοτώσει περισσότερους από 67.000 Παλαιστίνιους, κυρίως αμάχους, συμπεριλαμβανομένων περισσότερων από 18.000 παιδιών, σύμφωνα με το υπουργείο Υγείας της περιοχής που διοικείται από τη Χαμάς. Τα στοιχεία αυτά θεωρούνται αξιόπιστα από τον ΟΗΕ και άλλους διεθνείς οργανισμούς.

Παράλληλα, ‘έχει καταστρέψει το μεγαλύτερο μέρος της περιοχής και έχει οδηγήσει σε μια καταστροφική ανθρωπιστική κρίση. Αυτό που έχει συμφωνηθεί είναι η πρώτη φάση ενός σχεδίου που ανακοίνωσε ο πρόεδρος στον Λευκό Οίκο την περασμένη εβδομάδα μαζί με τον Ισραηλινό πρωθυπουργό, Μπενιαμίν Νετανιάχου, ο οποίος έχει κατηγορηθεί ότι σαμποτάρει τις προσπάθειες για μια συμφωνία στο παρελθόν.

Το Ισραήλ αναμένεται να εγκρίνει τυπικά τη συμφωνία σήμερα Πέμπτη 9 Οκτωβρίου, με την παράδοση των ζωντανών ομήρων που κρατά η Χαμάς να ξεκινά εντός 72 ωρών από την έγκριση – δηλαδή ως Δευτέρα 13 Οκτωβρίου – εφόσον τηρηθούν πιστά τα βήματα. Ο Λευκός Οίκος αναμένει τις πρώτες απελευθερώσεις τη Δευτέρα.

Γάζα: Τι περιλαμβάνει το σχέδιο ειρήνης

Ο Τραμπ έχει εκφράσει δημόσια την επιθυμία του να του απονεμηθεί το Νόμπελ Ειρήνης, το οποίο θα ανακοινωθεί την Παρασκευή αποκαλώντας την συμφωνία ένα «ιστορικό και πρωτοφανές γεγονός» και τα «πρώτα βήματα προς μια ισχυρή, διαρκή και αέναη ειρήνη».

Στα της συμφωνίας ο Αμερικανός πρόεδρος τόνισε «όλοι οι όμηροι θα απελευθερωθούν πολύ σύντομα, και ότι το Ισραήλ θα αποσύρει τα στρατεύματά του μέχρι μια συμφωνημένη γραμμή», έγραψε ο Αμερικανός πρόεδρος στο Truth Social.

«Όλα τα μέρη θα τύχουν δίκαιης μεταχείρισης».

Η Χαμάς, επιβεβαιώνοντας τη συμφωνία, δήλωσε ότι θα τερματίσει τον πόλεμο στη Γάζα, θα εξασφαλίσει την πλήρη αποχώρηση των ισραηλινών δυνάμεων, θα επιτρέψει την είσοδο ανθρωπιστικής βοήθειας και θα εφαρμόσει ανταλλαγή ομήρων με Παλαιστινίους κρατούμενους.

Σύμφωνα με το BBC, o Νετανιάχου εξακολουθεί να αντιμετωπίζει πολιτικά εμπόδια. Βασίζεται στην υποστήριξη υπερεθνικιστών υπουργών, οι οποίοι έχουν απειλήσει να αποχωρήσουν από τον συνασπισμό σε περίπτωση συμφωνίας, κάτι που θα μπορούσε να οδηγήσει στην κατάρρευση της κυβέρνησης, μια ανησυχία που πολλοί υποψιάζονται ότι τον οδήγησε στην παράταση του πολέμου. Έχει υποσχεθεί να πετύχει «ολοκληρωτική νίκη» εναντίον της Χαμάς, και οποιαδήποτε συμφωνία θα πρέπει να του επιτρέπει να ισχυριστεί ότι το έχει κάνει αυτό.

Στο Ισραήλ, ωστόσο, μια χώρα εξαντλημένη από τη σύγκρουση, οι δημοσκοπήσεις δείχνουν σταθερά ότι οι περισσότεροι άνθρωποι θέλουν να τερματιστεί η σύγκρουση.

Ο Νετανιάχου χαρακτήρισε την ανακοίνωση «διπλωματική και εθνική και ηθική νίκη για το Κράτος του Ισραήλ». Αξίζει να σημειωθεί ότι, σε αντίθεση με τη Χαμάς, η δήλωσή του δεν ανέφερε ότι αυτό θα τερματίσει τον πόλεμο.

Ο αφοπλισμός της Χαμάς, το μεγάλο αγκάθι

Η συμφωνία αυτή αποτελεί μόνο μέρος ενός 20-σημείου ειρηνευτικού σχεδίου που παρουσίασε ο Τραμπ την περασμένη εβδομάδα, ένα σχέδιο που το Ισραήλ αποδέχθηκε πλήρως, ενώ η Χαμάς εν μέρει.

Ανοιχτά παραμένουν κρίσιμα ζητήματα για τον αφοπλισμό της Χαμάς, ζήτημα που η οργάνωση απορρίπτει κατηγορηματικά, δηλώνοντας ότι θα καταθέσει τα όπλα μόνο με τη δημιουργία παλαιστινιακού κράτους και την μεταπολεμική διακυβέρνηση της Γάζας.

Το σχέδιο Τραμπ προβλέπει ότι η Χαμάς δεν θα έχει μελλοντικό ρόλο στην περιοχή, η οποία θα διοικείται προσωρινά από μια τεχνοκρατική παλαιστινιακή επιτροπή, πριν περάσει στην Παλαιστινιακή Αρχή. Ωστόσο, ο Νετανιάχου έχει εκφράσει αντιρρήσεις για τον ρόλο της Αρχής, ενώ ακροδεξιοί σύμμαχοί του επιδιώκουν την ανασύσταση εβραϊκών οικισμών στη Γάζα. Από την άλλη, η Χαμάς υποστηρίζει ότι πρέπει να διατηρήσει ρόλο στη μελλοντική διακυβέρνηση.

Πηγή του BBC ανέφερε πως η Χαμάς δεν έχει λάβει ακόμη τον τελικό κατάλογο των Παλαιστινίων που το Ισραήλ θα απελευθερώσει σε αντάλλαγμα για τους ομήρους. Το σχέδιο προβλέπει την απελευθέρωση 250 ισοβιτών και 1.700 κρατουμένων που συνελήφθησαν μετά τις επιθέσεις της 7ης Οκτωβρίου 2023.

Γάζα: Οι πρόεδροι της Κομισιόν και του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου χαιρετίζουν τη συμφωνία

Η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν με ανακοίνωσή της στο Χ χαιρετίζει την ανακοίνωση της συμφωνίας για την εξασφάλιση κατάπαυσης του πυρός και την απελευθέρωση των ομήρων στη Γάζα.

«Επαινώ τις διπλωματικές προσπάθειες των ΗΠΑ, του Κατάρ, της Αιγύπτου και της Τουρκίας για την επίτευξη αυτής της σημαντικής προόδου. Με ενθαρρύνει επίσης η υποστήριξη της κυβέρνησης του Ισραήλ και της Παλαιστινιακής Αρχής. Τώρα, όλα τα μέρη πρέπει να τηρήσουν πλήρως τους όρους της συμφωνίας. Όλοι οι όμηροι πρέπει να απελευθερωθούν με ασφάλεια. Πρέπει να επιτευχθεί μόνιμη κατάπαυση του πυρός. Το μαρτύριο πρέπει να τελειώσει», δηλώνει στο μήνυμά της.

Η ίδια αναφέρει ότι «η ΕΕ θα συνεχίσει να υποστηρίζει την ταχεία και ασφαλή παράδοση ανθρωπιστικής βοήθειας στη Γάζα. Και όταν έρθει η ώρα, θα είμαστε έτοιμοι να βοηθήσουμε στην ανάκαμψη και την ανοικοδόμηση. Πρέπει να αξιοποιηθεί η σημερινή ευκαιρία. Είναι η ευκαιρία να χαραχθεί μια αξιόπιστη πολιτική πορεία προς τη διαρκή ειρήνη και ασφάλεια. Μια πορεία που θα βασίζεται σταθερά στη λύση των δύο κρατών».

Ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Αντόνιο Κόστα δηλώνει ότι «η εφαρμογή της (συμφωνίας για εκεχειρία) ανοίγει τον δρόμο για την πολυαναμενόμενη απελευθέρωση όλων των Ισραηλινών ομήρων, την κατάπαυση του πυρός στη Γάζα και το τέλος της σοβαρής ανθρωπιστικής κρίσης στην περιοχή», ενώ τονίζει ότι πρόκειται «για μια κρίσιμης σημασίας ευκαιρία που πρέπει να αξιοποιηθεί για να τεθούν τα θεμέλια μιας διαρκούς ειρήνης, βασισμένης σε μια λύση δύο κρατών».

Ως «ελπιδοφόρο σημάδι» και «καλή ευκαιρία» για λύση εντός της εβδομάδας περιέγραψε ο καγκελάριος Φρίντριχ Μερτς την συμφωνία κατάπαυσης του πυρός που επιτεύχθηκε στις διαπραγματεύσεις μεταξύ Ισραήλ και Χαμάς.

«Οι εξελίξεις στο Ισραήλ μας ενθαρρύνουν. Υπάρχει σαφώς μεγάλη πιθανότητα να επιτευχθεί συμφωνία με την Χαμάς» έως το τέλος της εβδομάδας, δήλωσε ο κ. Μερτς και εξέφρασε την αισιοδοξία του, προειδοποίησε ωστόσο ταυτόχρονα ότι η συμφωνία δεν έχει ακόμη ολοκληρωθεί και τεθεί πραγματικά σε εφαρμογή.

Κάλας: “Η ΕΕ θα κάνει ό,τι μπορεί για να υποστηρίξει την εφαρμογή της συμφωνίας”

Η επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας Κάγια Κάλας χαιρέτισε σήμερα τη συμφωνία ανάμεσα στο Ισραήλ και τη Χαμάς για την Γάζα υπό την αιγίδα του Ντόναλντ Τραμπ χαρακτηρίζοντάς την «μείζον διπλωματικό επίτευγμα».

«Η ΕΕ θα κάνει ό,τι μπορεί για να υποστηρίξει την εφαρμογή της», πρόσθεσε.

Ο ιταλός υπουργός Εξωτερικών Αντόνιο Ταγιάνι καλωσόρισε επίσης τη συμφωνία και δήλωσε πως η χώρα του είναι έτοιμη να στείλει στρατεύματα, αν χρειασθούν δυνάμεις για τη διατήρηση της ειρήνης στην Γάζα.

«Η ειρήνη είναι κοντά», δήλωσε ο Ταγιάνι μέσω του X. «Η Ιταλία, η οποία ανέκαθεν υποστήριζε το σχέδιο των ΗΠΑ, είναι έτοιμη να κάνει αυτό που της αναλογεί για τη σταθεροποίηση της κατάπαυσης του πυρός, την παράδοση νέας ανθρωπιστικής βοήθειας και τη συμμετοχή στην ανοικοδόμηση της Γάζας. Είμαστε επίσης έτοιμοι να στείλουμε στρατεύματα, αν δημιουργηθεί μια διεθνής ειρηνευτική δύναμη για να επανενώσει την Παλαιστίνη».

Ο Βρετανός πρωθυπουργός Κιρ Στάρμερ δήλωσε ότι χαιρετίζει τη συμφωνία για την εφαρμογή της πρώτης φάσης του σχεδίου του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ για κατάπαυση του πυρός στη Λωρίδα της Γάζας, επισημαίνοντας ότι θα πρέπει να εφαρμοστεί πλήρως χωρίς καθυστέρηση.

“Χαιρετίζω την είδηση ότι επετεύχθη συμφωνία για την εφαρμογή του πρώτου σταδίου του ειρηνευτικού σχεδίου του προέδρου Τραμπ για τη Γάζα”, ανέφερε ο Στάρμερ σε ανακοίνωσή του.

“Αυτή η συμφωνία πρέπει τώρα να εφαρμοστεί πλήρως, χωρίς καθυστέρηση και να συνοδευτεί από την άμεση άρση όλων των περιορισμών στη ζωτικής σημασίας ανθρωπιστική βοήθεια για τη Γάζα”, πρόσθεσε.

Ο Βρετανός πρωθυπουργός δήλωσε ότι αυτή είναι μια στιγμή ανακούφισης κυρίως για τους ομήρους, τις οικογένειές τους και τον άμαχο πληθυσμό στη Γάζα, ενώ ευχαρίστησε τις ΗΠΑ, την Αίγυπτο, το Κατάρ και την Τουρκία για τις “άοκνες” διπλωματικές τους προσπάθειες.

“Καλούμε όλες τις πλευρές να τηρήσουν τις δεσμεύσεις τους, να τερματίσουν τον πόλεμο και να χτίσουν τα θεμέλια για ένα δίκιο και διαρκές τέλος στις συγκρούσεις και για έναν βιώσιμο δρόμο προς μια μακροπρόθεσμη ειρήνη”, τόνισε.

“Η Βρετανία θα στηρίξει αυτά τα κρίσιμης σημασίας πρώτα βήματα και το επόμενο στάδιο των συνομιλιών προκειμένου να διασφαλιστεί η πλήρης εφαρμογή του ειρηνευτικού σχεδίου”, κατέληξε ο Στάρμερ.

Γάζα: Οι συγγενείς των ομήρων χαιρετίζουν την ιστορική συμφωνία

Η κυριότερη συλλογικότητα που εκπροσωπεί τις οικογένειες των ομήρων που κρατούνται στη Λωρίδα της Γάζας από τη Χαμάς και άλλες παλαιστινιακές ένοπλες οργανώσεις χαιρέτισε τη σύναψη συμφωνίας που προβλέπει την επιστροφή τους, χαρακτηρίζοντας την εξέλιξη «σημαντική και ουσιώδη πρόοδο».

Το Φόρουμ των Οικογενειών των αγνοουμένων και των ομήρων εκτίμησε μέσω X ότι η συμφωνία θα επιτρέψει να επανενωθούν οι ζωντανοί όμηροι με τις οικογένειές τους και να επαναπατριστούν και να ταφούν οι αποβιώσαντες.

Όμως «ο αγώνας μας δεν έχει τελειώσει και δεν θα τελειώσει προτού επιστρέψει ο τελευταίος όμηρος», πρόσθεσε.

Η συλλογικότητα εξέφρασε τη «βαθιά ευγνωμοσύνη» της στον Αμερικανό πρόεδρο Τραμπ για τον «ηγετικό ρόλο» και την «αποφασιστικότητα» που επέδειξε για τη σύναψη συμφωνίας, στην οποία βλέπουν «ιστορική» επιτυχία.

Ακόμη, το Φόρουμ κάλεσε να συγκληθεί «αμέσως» το υπουργικό συμβούλιο του Ισραήλ για να εγκρίνει τη συμφωνία, προειδοποιώντας ότι οποιαδήποτε καθυστέρηση θέτει σε κίνδυνο τη ζωή των ομήρων και ισραηλινών στρατιωτών.

«Ηθική και εθνική υποχρέωσή μας είναι να τους φέρουμε όλους πίσω στο σπίτι — τόσο αυτούς που ζουν όσο και τους θανόντες», επέμεινε. «Η επιστροφή τους είναι απαραίτητη για την επούλωση των πληγών και την αποκατάσταση της ισραηλινής κοινωνίας ως όλου. Δεν θα ησυχάσουμε ωσότου επιστρέψει στο σπίτι ο τελευταίος όμηρος».