Σε αυξημένη επιφυλακή οι Ευρωπαίοι ηγέτες για το σχέδιο 28 σημείων του Τραμπ για την Ουκρανία – Συνεδριάζουν εκτάκτως σήμερα

Σε καθεστώς αυξημένης επιφυλακής βρίσκεται πλέον η Ευρώπη με την Ουάσιγκτον να προωθεί το νέο, πολυσυζητημένο ειρηνευτικό σχέδιο 28 σημείων του Ντόναλντ Τραμπ για τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία.

Πρόκειται για ένα ένα σχέδιο που, σύμφωνα με τις μέχρι στιγμής πληροφορίες, προβλέπει σημαντικές παραχωρήσεις του Κιέβου προς τη Μόσχα και ενδέχεται να αλλάξει ριζικά την αρχιτεκτονική ασφάλεια της ανατολικής Ευρώπης.

Η πρώτη άμεση αντίδραση των Ευρωπαίων ηγετών αναμένεται σήμερα (22.11), στο περιθώριο της συνόδου των G20 στο Γιοχάνεσμπουργκ, όπου η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν και ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Αντόνιο Κόστα θα συζητήσουν εκτενώς για το ουκρανικό.

Οι Βρυξέλλες τονίζουν ότι η κρίση βρίσκεται πλέον σε κομβικό σημείο, καθώς οι ΗΠΑ πιέζουν για ταχεία αποδοχή του σχεδίου και η Ρωσία εμφανίζεται πιο διαλλακτική από ό,τι στο πρόσφατο παρελθόν.

Τραμπ: «Αν δεν του αρέσει, θα συνεχίσουν να πολεμούν»

Από το Οβάλ Γραφείο, ο Ντόναλντ Τραμπ ήταν απολύτως σαφής: «Ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι πρέπει να εγκρίνει το σχέδιο». Όταν δημοσιογράφος του μετέφερε ότι το Κίεβο εκφράζει δυσαρέσκεια, ο Αμερικανός πρόεδρος απάντησε:

«Εννοείς ότι δεν αρέσει στον Ζελένσκι; Θα πρέπει να του αρέσει. Κι αν δεν του αρέσει, τότε θα πρέπει να συνεχίσουν να πολεμούν, υποθέτω».

Νωρίτερα, σε μια από τις πιο φορτισμένες ομιλίες του από την αρχή της εισβολής, ο Ουκρανός πρόεδρος προειδοποίησε ότι η χώρα του βρίσκεται μπροστά σε επιλογές ιστορικής βαρύτητας, μιλώντας για το δίλημμα μεταξύ «αξιοπρέπειας» και απώλειας «ενός βασικού εταίρου».

«Τίποτα για την Ουκρανία χωρίς την Ουκρανία»

Μετά από διαδοχικές τηλεφωνικές επικοινωνίες με τον Ζελένσκι, η Φον ντερ Λάιεν και ο Κόστα επανέλαβαν ότι καμία απόφαση για την τύχη της Ουκρανίας δεν μπορεί να ληφθεί χωρίς τη συμμετοχή του ίδιου του Κιέβου.

Οι ευρωπαϊκές πρωτεύουσες φοβούνται ότι η Ουάσιγκτον μπορεί να επιδιώκει μια λύση προσαρμοσμένη στα αμερικανικά συμφέροντα, ακόμη και εις βάρος της έως τώρα κοινής δυτικής στάσης, μια στάση που κλονίστηκε σοβαρά μετά την επιστροφή του Τραμπ στον Λευκό Οίκο.

Η ευρωπαϊκή διπλωματική κινητικότητα θα συνεχιστεί και μετά το G20, με νέα συζήτηση στην Ανγκόλα, στη σύνοδο ΕΕ – Αφρικανικής Ένωσης.

Τι προβλέπει το σχέδιο Τραμπ

Σύμφωνα με διαρροές σε διεθνή μέσα, το σχέδιο προωθεί μια σειρά από επώδυνους συμβιβασμούς:

• Η Ουκρανία θα απολέσει εδάφη στο Ντονμπάς που παραμένουν υπό τον έλεγχό της, τα οποία θα περάσουν de facto στη Ρωσία.
• Η Κριμαία αναγνωρίζεται ως ρωσική.
• Παγώνει η γραμμή αντιπαράθεσης σε Χερσώνα και Ζαπορίζια, με δημιουργία αποστρατιωτικοποιημένης ζώνης.
• Οι ουκρανικές ένοπλες δυνάμεις μειώνονται στους περίπου 600.000 στρατιώτες.
• Το ΝΑΤΟ δεσμεύεται να μην δεχθεί την Ουκρανία ως μέλος και να μην σταθμεύσει δυνάμεις στη χώρα.
• Μαχητικά αεροσκάφη του ΝΑΤΟ θα σταθμεύουν στην Πολωνία.
• Η Ουκρανία παραμένει μη πυρηνικό κράτος.
• Το Κίεβο αποκτά προτιμησιακή πρόσβαση στην ευρωπαϊκή αγορά και ανοιχτό δρόμο για μελλοντική ένταξη στην ΕΕ.

Αναλυτές σημειώνουν ότι το σχέδιο περιορίζει ουσιαστικά την κυριαρχία της Ουκρανίας ως προς τις μελλοντικές συμμαχίες και το στρατηγικό της προσανατολισμό.

Πολιτική πίεση στο Κίεβο

Την ώρα που οι μάχες στα ανατολικά εντείνονται και η ουκρανική κυβέρνηση αντιμετωπίζει αναταραχή μετά από σκάνδαλο διαφθοράς στον ενεργειακό τομέα, ο Ζελένσκι καλείται να διαχειριστεί μια κρίση πολλαπλών επιπέδων. Σύμφωνα με το Politico, η χώρα βρίσκεται «στο χείλος του γκρεμού», πιεζόμενη να επιλέξει ανάμεσα στην αξιοπρέπεια και τη διατήρηση της συμμαχίας με τις ΗΠΑ.

Σε νέο διάγγελμα ο Ουκρανός πρόεδρος τόνισε: «Η πίεση είναι από τις μεγαλύτερες στην ιστορία μας. Η Ουκρανία μπορεί να βρεθεί μπροστά σε μια εξαιρετικά δύσκολη επιλογή: την απώλεια της αξιοπρέπειας ή τον κίνδυνο να χάσει έναν βασικό εταίρο».

Η αμερικανική προθεσμία έως την Πέμπτη

Ο Τραμπ ανακοίνωσε ότι η Ουκρανία έχει διορία έως την Πέμπτη 27 Νοεμβρίου, Ημέρα των Ευχαριστιών, για να αποδεχθεί το σχέδιο, αφήνοντας περιθώριο για μικρή παράταση εφόσον διαπιστωθεί «πρόοδος». Αμερικανικά μέσα σημειώνουν ότι ο Λευκός Οίκος επιδιώκει ένα διπλωματικό επίτευγμα με ιδιαίτερη συμβολική βαρύτητα.

Ευρωπαίος αξιωματούχος ανέφερε στο Politico ότι οι ΗΠΑ χρησιμοποιούν πλέον «γλώσσα πίεσης» προς το Κίεβο, με το μήνυμα να συνοψίζεται στο: «Υπογράψτε, αλλιώς δεν θα υπάρξει βοήθεια ούτε ανταλλαγή πληροφοριών».

Πούτιν: Ανοιχτός σε συμφωνία, ικανοποιημένος από τη δυναμική

Ο Ρώσος πρόεδρος, Βλαντιμίρ Πούτιν, επιβεβαίωσε ότι η Μόσχα έλαβε το νέο κείμενο και ότι μπορεί να αποτελέσει βάση για διαπραγμάτευση, αν και επέμεινε πως δεν έχει συζητηθεί σε βάθος.

Παρά την ικανοποίηση του Κρεμλίνου από την «τρέχουσα δυναμική» στο μέτωπο, ο Πούτιν εμφανίζεται διατεθειμένος να εξετάσει μια συμφωνία που κατοχυρώνει τα στρατηγικά κέρδη της Ρωσίας. Υπενθύμισε, επιπλέον, ότι πολλά στοιχεία του σχεδίου είχαν τεθεί επί τάπητος ήδη από τη συνάντησή του με τον Τραμπ στην Αλάσκα τον Αύγουστο.