Δύο «πράσινες» προτάσεις του Δήμου Αθηναίων, για Πλάκα και Βαρβάκειο

Στην υλοποίηση δύο πρωτοπόρων προτάσεων για την Πλάκα και τη Βαρβάκειο σκοπεύει να προχωρήσει ο Δήμος Αθηναίων, με στόχο τον «δροσισμό» και την αναζωογόνηση της πόλης. Και οι δύο προέρχονται από τη συνεργασία του Δήμου με το Πανεπιστήμιο Χάρβαρντ και ειδικότερα με τον καθηγητή Μπας Σμετς, ο οποίος είναι πολιτικός μηχανικός με υπόβαθρο στην αρχιτεκτονική τοπίου και ηγείται ερευνητικών προγραμμάτων για την κλιματική ανθεκτικότητα των πόλεων.

Ίδρυσε την εταιρεία του το 2007 και από τότε έχει ολοκληρώσει περισσότερα από 50 έργα διεθνώς. Έχει υλοποιήσει έργα κατασκευής χώρων πρασίνου και πάρκων σε διάφορες πόλεις, όπως στο Παρίσι, στις Βρυξέλλες, στο Λονδίνο και στη Χιμάρα. Το 2022 κέρδισε διεθνή διαγωνισμό για τον δημόσιο χώρο γύρω από τον καθεδρικό ναό «Παναγία των Παρισίων».

Λόγω της γεωγραφικής της θέσης στα κεντρικά της Μεσογείου, η Αθήνα βρίσκεται στην πρώτη γραμμή της κλιματικής κρίσης. Με την κλιμάκωση της συχνότητας φαινομένων καύσωνα, η λήψη μέτρων που θα καταστήσουν την πόλη πιο ανθεκτική στις υψηλές θερμοκρασίες, κρίνεται αναγκαία περισσότερο από ποτέ. Η έρευνα του καθηγητή εξετάζει πώς το τοπίο μπορεί να λειτουργήσει ως δυναμικό στοιχείο του μικροκλίματος, μεταμορφώνοντας τον αστικό ιστό σ’ ένα ζωντανό σύστημα που δροσίζει και σκιάζει την πόλη. Μαζί με τους φοιτητές του διερευνούν τις κλιματολογικές συνθήκες στην Αθήνα, σε μία χρονική περίοδο από το 2025 έως το 2100 και εξετάζουν τέσσερα κλιματικά σενάρια, με άνοδο της θερμοκρασίας από +2 έως +5 βαθμούς Κελσίου.

Μέσα από την ενεργοποίηση του εδάφους, του νερού και της βλάστησης, προτείνουν στρατηγικές βασισμένες στη φύση (Nature-Based Solutions) για την αντιμετώπιση της αστικής υπερθέρμανσης και την αναζωογόνηση του ιστορικού κέντρου. Κύρια παράμετρο μελέτης αποτελεί o αποκαλούμενος δείκτης UTCI, εννοώντας την αντιληπτή από τον άνθρωπο θερμοκρασία, συμπεριλαμβάνοντας παράγοντες όπως η υγρασία και η ταχύτητα του ανέμου, που μπορούν να αποτελέσουν στρατηγική βάση για την περίπτωση της Αθήνας.

Θέτοντας το τοπίο στο επίκεντρο του σχεδιασμού για μια πιο ανθεκτική και βιώσιμη πόλη, καταλήγουν στις εξής δύο προτάσεις για τον «δροσισμό» και την αναζωογόνηση της Αθήνας:

• Plaka Green Canopy: Μ’ ένα δίκτυο αναρριχώμενων φυτών, που εκτείνεται στα σοκάκια της Πλάκας, δημιουργείται φυσική σκίαση στους δημόσιους χώρους και στις προσόψεις των κτιρίων.
• Varvakeios Urban Forest: Με τη δημιουργία πάρκου πάνω από το υφιστάμενο πάρκινγκ, μία «σκληρή» επιφάνεια μετατρέπεται σε «αστικό δάσος», με αποτέλεσμα τη διαμόρφωση δροσερού μικροκλίματος. Έτσι, διαμορφώνεται δημόσιος χώρος για παιχνίδι και ξεκούραση.

«Η Αθήνα βρίσκεται στην πρώτη γραμμή της μάχης ενάντια στην κλιματική κρίση. Σε μια πόλη με ελλείψεις σε μεγάλους χώρους πρασίνου, επενδύουμε σε καινοτόμες λύσεις για να μειώσουμε τη θερμοκρασία και να βελτιώσουμε την ποιότητα ζωής των πολιτών», είχε τονίσει μεταξύ άλλων ο δήμαρχος Αθηναίων Χάρης Δούκας κατά την παρουσίαση του σχεδίου και είχε προσθέσει: «Με το νέο Κλιματικό Σύμφωνο της Αθήνας και τη συμμετοχή μας στις “100 Κλιματικά Ουδέτερες Πόλεις της Ευρώπης”, δεσμευόμαστε για μείωση 80% των εκπομπών έως το 2030. Η συνεργασία με το Χάρβαρντ και τον καθηγητή Μπας Σμετς ανοίγει τον δρόμο για μια πιο δροσερή, βιώσιμη και ανθεκτική Αθήνα, μια πόλη που μαθαίνει, καινοτομεί και δίνει το παράδειγμα».