Ουκρανία: Η Ευρώπη καταθέτει ολοκληρωμένη αντιπρόταση με Ρωσία στη G8

Οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις έχουν προτείνει ένα αναθεωρημένο σχέδιο ειρήνης για την Ουκρανία, το οποίο διαφοροποιείται από το 28 σημείων πλαίσιο που παρουσίασαν οι ΗΠΑ και είχε επικριθεί ως ιδιαίτερα ευνοϊκό προς τη Ρωσία. Το νέο σχέδιο, το οποίο δημιουργήθηκε από τη Βρετανία, τη Γερμανία και τη Γαλλία, περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, την πιθανότητα επανένταξης της Ρωσίας στην ομάδα των G8, καθώς και περιορισμούς στον αριθμό των ουκρανικών ενόπλων δυνάμεων.

Στην έκτακτη συνάντηση της Γενεύης παρουσιάστηκε το κείμενο, όπου ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο δήλωσε ότι οι ΗΠΑ προχωρούν ήδη σε «ορισμένες αλλαγές» στο δικό τους σχέδιο. Ο Ρούμπιο χαρακτήρισε τις χθεσινές συνομιλίες «την πιο σημαντική ημέρα» της διαδικασίας έως σήμερα. Προσέθεσε, ωστόσο, ότι το τελικό κείμενο εξακολουθεί να χρειάζεται την έγκριση τόσο του προέδρου Τραμπ όσο και της ρωσικής κυβέρνησης, η οποία έχει μεταβάλει αρκετές φορές τις θέσεις της.

Τι προβλέπει το ευρωπαϊκό σχέδιο

Στο ευρωπαϊκό κείμενο περιλαμβάνονται σημαντικές παραχωρήσεις, ανάμεσά τους:

• Επαναπροώθηση της Ρωσίας στη διεθνή οικονομία, καθώς και πιθανή επιστροφή της στη G8.
• Πλαφόν 800.000 στρατιωτών για τον ουκρανικό στρατό σε περίοδο ειρήνης. Το όριο που είχε θέσει η αμερικανορωσική πρόταση ήταν 600.000.
• Διεξαγωγή εκλογών στην Ουκρανία το συντομότερο δυνατό μετά την υπογραφή συμφωνίας.

Το αναθεωρημένο ευρωπαϊκό σχέδιο ειρήνης για την Ουκρανία διαφοροποιείται σε αρκετά σημεία από το αμερικανικό προσχέδιο. Σύμφωνα με το κείμενο, αφαιρείται η πρόβλεψη για την παραχώρηση του Ντονμπάς, η οποία περιλαμβανόταν στο αμερικανικό σχέδιο, ενώ εξαιρείται και ο όρος που προέβλεπε ότι οι ΗΠΑ θα έπαιρναν το 50% των κερδών από επενδύσεις σε έργα ανοικοδόμησης της Ουκρανίας, με χρηματοδότηση από δεσμευμένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία.

Το ευρωπαϊκό σχέδιο προτείνει επίσης διαφορετική προσέγγιση στις εδαφικές διευθετήσεις. Αντί να απαιτείται η παραχώρηση περιοχών που δεν έχουν καταληφθεί από ρωσικές δυνάμεις, οι διαπραγματεύσεις θα ξεκινούν από τη γραμμή επαφής στο πεδίο.

Επιπλέον, προτείνεται να δοθεί εγγύηση ασφαλείας από τις Ηνωμένες Πολιτείες, σε μια κίνηση που θυμίζει το Άρθρο 5 του ΝΑΤΟ, ενώ τα ρωσικά κρατικά περιουσιακά στοιχεία θα παραμείνουν παγωμένα μέχρι την καταβολή αποζημιώσεων για τις ζημιές που προκλήθηκαν από τον πόλεμο.

Το πρακτορείο Reuters, που έχει πρόσβαση στο ευρωπαϊκό σχέδιο, αναφέρει ότι το νέο έγγραφο διατηρεί τη βασική δομή του αμερικανικού σχεδίου, αλλά εισάγει σημαντικές διαφοροποιήσεις σε καίρια σημεία.

Η ευρωπαϊκή αντιπρόταση για το σχέδιο των 28 σημείων

1. Επαναβεβαίωση της κυριαρχίας της Ουκρανίας.
2. Πλήρης συμφωνία μη επίθεσης ανάμεσα σε Ρωσία, Ουκρανία και ΝΑΤΟ, με στόχο να διευκρινιστούν όλες οι εκκρεμότητες των τελευταίων 30 ετών.
3. Διαγραφή του σημείου 3 του αμερικανικού σχεδίου. Το προσχέδιο των ΗΠΑ ανέφερε ότι «θα υπάρχει η προσδοκία ότι η Ρωσία δεν θα εισβάλει στους γείτονές της και ότι το ΝΑΤΟ δεν θα επεκταθεί περαιτέρω».
4. Έναρξη διαλόγου Ρωσίας – ΝΑΤΟ μετά την υπογραφή της συμφωνίας, για συνολική εξέταση θεμάτων ασφάλειας και δημιουργία περιβάλλοντος αποκλιμάκωσης.
5. Ισχυρές εγγυήσεις ασφαλείας προς την Ουκρανία.
6. Το μέγεθος των ουκρανικών ενόπλων δυνάμεων θα οριστεί στους 800.000 στρατιώτες σε περίοδο ειρήνης.
7. Η ένταξη της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ θα εξαρτάται από την ομοφωνία των κρατών-μελών, η οποία δεν υπάρχει.
8. Το ΝΑΤΟ δεν θα σταθμεύσει μόνιμα στρατεύματα στην Ουκρανία σε περίοδο ειρήνης.
9. Μαχητικά αεροσκάφη του ΝΑΤΟ θα σταθμεύουν στην Πολωνία.
10. Αμερικανική εγγύηση ασφάλειας, αντίστοιχη του Άρθρου 5, με όρους:

α. Οι ΗΠΑ θα λάβουν οικονομική αποζημίωση για την εγγύηση.
β. Αν η Ουκρανία εισβάλει στη Ρωσία, η εγγύηση παύει να ισχύει.
γ. Αν η Ρωσία εισβάλει στην Ουκρανία, θα υπάρξει συντονισμένη στρατιωτική απάντηση, επαναφορά κυρώσεων και ακύρωση κάθε αναγνώρισης νέων εδαφών.

11. Η Ουκρανία είναι επιλέξιμη για ένταξη στην ΕΕ και θα λάβει προσωρινή προτιμησιακή πρόσβαση στην ευρωπαϊκή αγορά.
12. Εκτεταμένο παγκόσμιο πακέτο ανασυγκρότησης, που περιλαμβάνει:

α. Δημιουργία Αναπτυξιακού Ταμείου Ουκρανίας.
β. Συνεργασία ΗΠΑ–Ουκρανίας για αποκατάσταση και λειτουργία του δικτύου φυσικού αερίου.
γ. Ανασυγκρότηση περιοχών που επλήγησαν από τον πόλεμο.
δ. Ανάπτυξη υποδομών.
ε. Αξιοποίηση ορυκτών πόρων.
στ. Χρηματοδοτικό πακέτο από την Παγκόσμια Τράπεζα.

13. Προοδευτική επανένταξη της Ρωσίας στην παγκόσμια οικονομία, μέσω:

α. Σταδιακής άρσης κυρώσεων.
β. Μακροπρόθεσμης συμφωνίας οικονομικής συνεργασίας ΗΠΑ–Ρωσίας.
γ. Επανένταξης της Ρωσίας στη G8.

14. Πλήρης ανασυγκρότηση και οικονομική αποζημίωση της Ουκρανίας, χρησιμοποιώντας και ρωσικά κρατικά περιουσιακά στοιχεία που θα παραμείνουν δεσμευμένα.
15. Δημιουργία κοινής Ομάδας Ασφαλείας, με συμμετοχή ΗΠΑ, Ουκρανίας, Ρωσίας και Ευρωπαίων.
16. Η Ρωσία θα θεσμοθετήσει πολιτική μη επίθεσης προς Ευρώπη και Ουκρανία.
17. ΗΠΑ και Ρωσία θα επεκτείνουν συμφωνίες πυρηνικού ελέγχου, όπως η Fair Start.
18. Η Ουκρανία θα παραμείνει μη πυρηνικό κράτος, βάσει της Συνθήκης Μη Διάδοσης Πυρηνικών.
19. Επανεκκίνηση του πυρηνικού σταθμού Ζαπορίζια υπό την εποπτεία της IAEA, με ισότιμη κατανομή της παραγόμενης ενέργειας (50-50).
20. Η Ουκρανία θα υιοθετήσει ευρωπαϊκούς κανόνες θρησκευτικής ανοχής και προστασίας γλωσσικών μειονοτήτων.
21. Δέσμευση της Ουκρανίας να μην ανακαταλάβει εδάφη με στρατιωτικά μέσα, με διαπραγματεύσεις ανταλλαγής εδαφών να ξεκινούν από τη γραμμή επαφής.
22. Ρήτρα μη αλλαγής συνόρων με τη βία μετά τη συμφωνία· παραβίαση καθιστά ανενεργές τις εγγυήσεις ασφαλείας.
23. Η Ρωσία δεν θα παρεμποδίζει τη χρήση του ποταμού Δνείπερου από την Ουκρανία και θα υπάρξει συμφωνία για ανεμπόδιστη μεταφορά σιτηρών μέσω Μαύρης Θάλασσας.
24. Σύσταση ανθρωπιστικής επιτροπής, για:

α. Ανταλλαγή αιχμαλώτων και σορών («όλοι για όλους»).
β. Απελευθέρωση πολιτών και ομηρίων, περιλαμβανομένων παιδιών.
γ. Πρόγραμμα επανένωσης οικογενειών.
δ. Μέτρα για τα θύματα της σύγκρουσης.

25. Διεξαγωγή εκλογών στην Ουκρανία το συντομότερο δυνατό μετά την υπογραφή.
26. Πρόσθετες πρόνοιες για τα θύματα του πολέμου.
27. Η συμφωνία θα είναι νομικά δεσμευτική, με εφαρμογή που θα επιβλέπεται από «Συμβούλιο Ειρήνης» υπό την προεδρία του Ντόναλντ Τραμπ.
28. Άμεση κατάπαυση του πυρός μετά την αποδοχή από όλα τα μέρη και αποχώρηση στα συμφωνημένα σημεία· οι λεπτομέρειες θα οριστούν υπό αμερικανική επίβλεψη.