Τη «φωνή» των ασθενών για τα πολύπλευρα και σημαντικά προβλήματα που αντιμετωπίζουν καθημερινά στην πρόσβασή τους σε παροχές υγείας– από τη διάγνωση και την παραπομπή τους στον ειδικό μέχρι την ιατροφαρμακευτική τους φροντίδα- άκουσαν Πολιτεία και φαρμακοβιομηχανία.
Εκπρόσωποι ασθενών, Υπουργείο Υγείας και φορείς του φαρμάκου κάθισαν στο ίδιο τραπέζι διαλόγου στο 1ο ΣΦΕΕ Patient Think Tank Summit που διοργάνωσε ο Σύνδεσμος Φαρμακευτικών Επιχειρήσεων Ελλάδος την Τρίτη 29 Απριλίου 2025 στην Αίγλη Ζαππείου.
Κατά το χαιρετισμό του, ο Ολύμπιος Παπαδημητρίου, Πρόεδρος ΣΦΕΕ, σημείωσε πως τα συστήματα υγείας σε όλο τον κόσμο παρουσιάζουν προκλήσεις, και το ελληνικό δεν θα μπορούσε να αποτελέσει εξαίρεση. Συνεπώς, ο διάλογος μεταξύ όλων των φορέων είναι επιβεβλημένος, ώστε ο ασθενής να βρίσκεται στο επίκεντρο καθ’ όλη τη διαδικασία της θεραπείας του.
«Χρειαζόμαστε ασθενοκεντρικές πολιτικές και το φάρμακο είναι από τα πιο δυνατά όπλα που έχουμε σήμερα. Ο ασθενής πρέπει να βρίσκεται στον πυρήνα των πολιτικών υγείας και παράλληλα χρειάζεται να δώσουμε αξία στο πως ο ίδιος αξιολογεί τις θεραπείες και την ποιότητα των υπηρεσιών που λαμβάνει» υπογράμμισε. Όπως είπε, «στόχος του 1ου ΣΦΕΕ Patient Think Tank Summit, με τη συμμετοχή των ενώσεων ασθενών και της φαρμακοβιομηχανίας, είναι να ακούμε τις φωνές των ασθενών».
«Η συζήτηση αυτή μπορεί να αποτελέσει έναν οδικό χάρτη για το τι πρέπει να κάνουμε» τόνισε ο Υπουργός Υγείας Άδωνις-Σπυρίδων Γεωργιάδης. Αφού συνεχάρη τον ΣΦΕΕ για την πρωτοβουλία, είπε πως από τη συζήτηση μόνο θετικές δράσεις μπορούν να προκύψουν. «Θα ήθελα να έχω τους πόρους για να δεχθώ κάθε αίτημα και να εκπληρώσω κάθε επιθυμία των ασθενών.
Οι ανάγκες, όμως, είναι πολλές και υπάρχουν σημαντικές προκλήσεις από την είσοδο νέων και καινοτόμων φαρμάκων, ειδικά για τον κρατικό προϋπολογισμό. Προσπαθούμε να καταστήσουμε γρηγορότερη την είσοδο των νέων θεραπειών τη χώρα μας και προχωράμε σε μια σειρά νομοθετικών πρωτοβουλιών για να κάνουμε καλύτερη την ζωή των ασθενών» ανέφερε. Μερικές από αυτές είναι η ενίσχυση του προϋπολογισμού του ΕΟΠΥΥ για τις καινούργιες συσκευές μονάδων μέτρησης για ασθενείς με διαβήτη και το Εθνικό Μητρώο Ασθενών με Καρκίνο.
«Προβλήματα πάντα θα υπάρχουν αλλά οι πόρτες θα είναι ανοικτές για να βρούμε τις πιο εφικτές λύσεις».
Σε ζωντανή σύνδεση με τις Βρυξέλλες, ο Ιωάννης Βαρδακαστάνης, Πρόεδρος ΕΣΑμεΑ, τόνισε το πόσο σημαντικός είναι ο διάλογος μεταξύ του φαρμακευτικού τομέα και των ασθενών. «Η ΕΣΑμεΑ είναι σε διάλογο με το υπουργείο Υγείας από σύστασής της. Θεωρούμε πως είναι πολύ σημαντική αυτή η επικοινωνία.
Ο φορέας μας είναι καθιερωμένος στη συνείδηση των πολιτών και της πολιτείας, εκπροσωπώντας άτομα με αναπηρία, χρόνιες και σπάνιες παθήσεις και τις οικογένειές τους και είναι πολύ σημαντικό να είμαστε παρόντες στη συζήτηση, στις πρωτοβουλίες και στη λήψη αποφάσεων».
Ακολούθησε το πρώτο πάνελ με θέμα την «Πρόσβαση στις φροντίδες υγείας»- το οποίο συντόνισαν οι Κυριάκος Σουλιώτης, Καθηγητής Πολιτικής Υγείας και Κοσμήτωρ της Σχολής Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου και Λευτέρης Θηραίος, Γενικός-Οικογενειακός Ιατρός – Διευθυντής Ε.Σ.Υ., Κέντρο Υγείας Βάρης – Προϊστάμενος Γενικής Διεύθυνσης, Ο.ΔΙ.Π.Υ. Α.Ε. – Πρόεδρος Ιατρικής Εταιρείας Αθηνών- αναδείχθηκαν οι κύριες προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι ασθενείς κατά τη διαδρομή τους μέσα στο σύστημα υγείας, από την πρόληψη έως την πρόσβαση σε υγεία και καινοτόμες θεραπείες.
Τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι ασθενείς στην πρόληψη, τη διάγνωση και την ολιστική θεραπεία, καθώς και τις επιβαρύνσεις για τους ίδιους και στο σύστημα υγείας ανέλυσαν οι: Φανή Προβή, Επιστημονική Υπεύθυνη Παρατηρητηρίου Θεμάτων Αναπηρίας – Στέλεχος Εθνικής Συνομοσπονδίας Ατόμων με Αναπηρία, Βάσω Βακουφτσή, Πρόεδρος Ένωσης Ασθενών Ελλάδας, Παρασκευή Μιχαλοπούλου, Αντιπρόεδρος Ελληνικής Ομοσπονδίας Καρκίνου, Καίτη Θεοχάρη, Αντιπρόεδρος Ένωσης Σπανίων Ασθενών Ελλάδος και Χρίστος Γεωργακόπουλος, Διευθυντής Market Access ΣΦΕΕ.
Σε ζωντανή σύνδεση με την EFPIA (European Federation of Pharmaceutical Industries and Associations) η Oana Scarlatescu, Director, Strategic Partnerships and Healthcare Systems, τόνισε το πόσο σημαντική είναι η προσήλωση στην ποιότητα υπηρεσιών προς τους ασθενείς, σε συνεχή συνεργασία και μόνιμο διάλογο με τους συλλόγους ασθενών.
Το δεύτερο πάνελ «Ενισχύοντας τον ενεργό ρόλο των ασθενών», με τους ίδιους συντονιστές, εστίασε στην ανάδειξη κοινών προτάσεων για την αντιμετώπιση των προκλήσεων που αναδείχθηκαν στο πρώτο πάνελ. Κεντρικός άξονας ήταν η ενδυνάμωση του ρόλου των συλλόγων ασθενών, η προώθηση της συνδιαμόρφωσης πολιτικής και η σημασία της καινοτομίας για ένα σύστημα υγείας που ανταποκρίνεται στις ανάγκες κάθε ασθενούς.
Στο πάνελ συμμετείχαν οι: Χρήστος Δαραμήλας, Μέλος Εκτελεστικής Γραμματείας ΕΣΑμεΑ, Πρόεδρος Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Συλλόγων Σωματείων Ατόμων με Σακχαρώδη Διαβήτη – ΠΟΣΣΑΣΔΙΑ, Νίκος Δέδες, Γραμματέας Ένωσης Ασθενών Ελλάδας, Γιώργος Καπετανάκης, Πρόεδρος Ελληνικής Ομοσπονδίας Καρκίνου, Δημήτρης Αθανασίου, Αντιπρόεδρος Ένωσης Σπανίων Ασθενών Ελλάδας, Άρης Αγγελής, Γενικός Γραμματέας Στρατηγικού Σχεδιασμού στο Υπουργείο Υγείας, Χαρά Κανή, Διευθύντρια Διεύθυνσης Φαρμάκου ΕΟΠΥΥ, Μιχάλης Χειμώνας, Γενικός Διευθυντής ΣΦΕΕ.
Στόχος μετά από αυτή τη συζήτηση είναι η έκδοση ενός policy recommendation paper, όπου τα προβλήματα των ασθενών θα μπορέσουν να ταξινομηθούν, να ομαδοποιηθούν και να αξιολογηθούν, ώστε να ακολουθήσει μια ολοκληρωμένη πρόταση πολιτικής.
Αναλυτικά τα προβλήματα και οι προτάσεις/λύσεις, όπως αναδείχθηκαν από τα δύο πάνελ:
Στο πρώτο πάνελ ο Κυριάκος Σουλιώτης, μεταξύ άλλων σημείωσε: «Συμμετέχουμε σε μια μεγάλη προσπάθεια να μεταφράσουμε τα προβλήματα σε προτάσεις, που θα είναι χρήσιμες και θα μπορέσουν να αλλάξουν τις ζωές των ασθενών».
Το ζήτημα της ποιότητας έθεσε ο Λευτέρης Θηραίος, ώστε να υπάρχουν αποτελεσματικές παροχές φροντίδας προς τους ασθενείς, αλλά και να μπορέσουμε να μετρήσουμε την εμπειρία των ασθενών για το πώς παρέχονται αυτές οι υπηρεσίες. Επιπλέον, είναι σημαντική η ισότιμη πρόσβαση στη φροντίδα των ασθενών, από την πρόληψη, την παραπομπή μέχρι την μεταφροντίδα, σε ένα πλαίσιο εξορθολογισμένης διαχείρισης πόρων.
Η Φανή Προβή, Επιστημονική Υπεύθυνη Παρατηρητηρίου Θεμάτων Αναπηρίας – Στέλεχος Εθνικής Συνομοσπονδίας Ατόμων με Αναπηρία, εστίασε στα δομικά προβλήματα και στις ανεπάρκειες του Εθνικού Συστήματος Υγείας σε όλες τις κατηγορίες αναγκών και παροχών. Αναφέρθηκε ειδικότερα στα αποτελέσματα μια μεγάλης έρευνας που έγινε το 2024 από τη Συνομοσπονδία για την πρόσβαση των ατόμων με αναπηρία, χρόνιες και σπάνιες παθήσεις στις υπηρεσίες υγείας.
Σύμφωνα με την έρευνα, μόνο ένας στους δέκα πολίτες απάντησε πως δεν δυσκολεύτηκε καθόλου στην ικανοποίηση υπηρεσιών υγείας. Το 39,5% στερήθηκε αναγκαία θεραπεία τουλάχιστον μια φορά και το 40% χρειάστηκε διαγνωστικές εξετάσεις που δεν κατάφερε να πραγματοποιήσει. Αντίστοιχα το 34% στερήθηκε μια φορά φάρμακα που είχαν συσταθεί από γιατρό του.
Το μεγαλύτερο πρόβλημα που αντιμετωπίζουν τα άτομα με αναπηρία, χρόνιες και σπάνιες παθήσεις είναι η υψηλή οικονομική επιβάρυνση, η μεγάλη αναμονή για εξετάσεις, αλλά και η έλλειψη διαθεσιμότητας σε φάρμακα. Είναι επίσης χαρακτηριστικό πως τα τελευταία δύο χρόνια το 80% των ερωτηθέντων έχει μειώσει δαπάνες για βασικές δαπάνες όπως τρόφιμα και ρούχα για να ανταπεξέλθουν σε έξοδα υγείας.
Από την πλευρά της, η Βάσω Βακουφτσή, Πρόεδρος Ένωσης Ασθενών Ελλάδας, είπε πως οι ανισότητες δυστυχώς παραμένουν και είναι πολλές, οπότε οφείλουμε να ενσκήψουμε στο πρόβλημα για τις αμβλύνουμε. «Δεν λαμβάνουμε όλοι τις ίδιες θεραπείες, ειδικά οι ασθενείς που διαμένουν στην Περιφέρεια. Υπάρχουν τεράστιοι χρόνοι αναμονής στα νοσοκομεία για ραντεβού. Υπάρχουν ακόμη και σήμερα διαγνωστικές εξετάσεις που δεν αποζημιώνομαι.
Είναι επίσης αρκετά σοβαρή και η καθυστερημένη εισαγωγή των νέων και καινοτόμων θεραπειών στο σύστημα και αυτό δημιουργεί ανισότητες με πολίτες άλλων χωρών. Όποιος δεν έχει την οικονομική δυνατότητα να καλύψει τις εξετάσεις και το φάρμακό του μπορεί να μείνει εκτός θεραπείας» υπογράμμισε.
Η Παρασκευή Μιχαλοπούλου, Αντιπρόεδρος Ελληνικής Ομοσπονδίας Καρκίνου, αναφέρθηκε στο κομμάτι της πρόληψης για τον περιορισμό εμφάνισης νοσημάτων, τόσο της πρωτογενούς (συνήθειες ζωής, περιβαλλοντικοί παράγοντες) όσο και της δευτερογενούς μέσω ιατρικών εξετάσεων. Όπως είπε, το εθνικό πρόγραμμα συμπτωματικού ελέγχου ήταν απαραίτητο, όμως θα θέλαμε και ένα προσυμπτωματικό εθνικό έλεγχο και για τις σπάνιες παθήσεις και νοσήματα.
«Στην πρωτογενή πρόληψη υπάρχει έλλειψη ευαισθητοποίησης και εκπαίδευσης του πληθυσμού και δυσκολία αλλαγής συμπεριφορών (κάπνισμα, διατροφή, φυσική δραστηριότητα). Επίσης υπάρχουν ανισότητες στην πρόσβαση σε υπηρεσίες υγείας. Μεγάλο θέμα είναι και η βιωσιμότητα των προγραμμάτων, ώστε αυτά να συνεχιστούν».
«Εάν δεν έχουμε έγκαιρη διάγνωση δεν θα έχουμε αποτελεσματική θεραπεία» υπογράμμισε η Καίτη Θεοχάρη, Αντιπρόεδρος Ένωσης Σπανίων Ασθενών Ελλάδος. Όπως τόνισε, υπάρχει έλλειψη ενημέρωσης των πολιτών, αλλά και εκπαίδευσης των γιατρών, σε συνδυασμό με την έλλειψη υποδομών, την ώρα που η έγκαιρη διάγνωση αποτελεί σημαντική πρόκληση.
Αναφέρθηκε τόσο στις γεωγραφικές και οικονομικές ανισότητες που εξακολουθούν να υφίστανται, όσο και στις οικονομικές. Παράλληλα υπάρχουν ελλείψεις σε εξειδικευμένα διαγνωστικά εργαλεία, αλλά και κατακερματισμός των υπηρεσιών υγείας.
Ολοκληρώνοντας τη συζήτηση στο πρώτο πάνελ, ο Χρίστος Γεωργακόπουλος, Διευθυντής Market Access ΣΦΕΕμοιράστηκε στοιχεία από τη φετινή μελέτη της EFPIA (2020-2023) που προκαλούν έντονο προβληματισμό, καθώς από τα 173 φάρμακα που έχουν λάβει έγκριση από την ΕΜΑ, μόλις τα 75 είναι διαθέσιμα στους Έλληνες ασθενείς. Το 55% των νέων φαρμάκων δεν έρχονται τελικά στη χώρα μας, ενώ πλέον η καθυστέρηση στην πρόσβαση των Ελλήνων ασθενών στις νέες και καινοτόμες θεραπείες έχει φτάσει κατά μέσο όρο στις 654 ημέρες, δύο μήνες παραπάνω σε σύγκριση με την προηγούμενη χρονιά.
«Το 2023 η φαρμακευτική δαπάνη στην Ελλάδα ανήλθε περίπου σε 7 δις ευρώ, ενώ τόνισε πως η χώρα μας έχει τα φθηνότερα φάρμακα στην Ευρώπη. Από τη δαπάνη αυτή τα 3,5 δις ευρώ τα πλήρωσε η φαρμακοβιομηχανία μέσω των αυτόματων επιστροφών και εκπτώσεων (clawback και rebate), ενώ η συνεισφορά της Πολιτείας ήταν 2,8 δις. ευρώ και 700 εκατ. η συμμετοχή των ασθενών. Η φαρμακοβιομηχανία στηρίζει ένα σύστημα το οποίο χωρίς τη συνεισφορά της θα είχε καταρρεύσει» είπε.
Ο Χρήστος Δαραμήλας, Μέλος Εκτελεστικής Γραμματείας ΕΣΑμεΑ, Πρόεδρος Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Συλλόγων Σωματείων Ατόμων με Σακχαρώδη Διαβήτη – ΠΟΣΣΑΣΔΙΑ, σημείωσε πως οι ασθενείς δεν μπορούν να νιώθουν πως υπάρχουν καλύτερα φάρμακα και υγειονομικές παροχές, αλλά το οικονομικό κόστος να αποτελεί εμπόδιο για την πρόσβασή τους σε αυτές. «Ο πολίτης σήμερα που είναι χρόνια πάσχων δεν μπορεί να πληρώνει εκτός από τις ασφαλιστικές του εισφορές και το κόστος των υπηρεσιών.
Για να υλοποιηθούν οι προτάσεις για τη βελτίωση της ποιότητας ζωής των ασθενών πρέπει να υπάρχει επικοινωνία με την Πολιτεία για τη λήψη αποφάσεων και να καταλάβουμε όλοι πως βρισκόμαστε «στην ίδια πλευρά». Ένα νέο ετήσιο σχέδιο δράσης από το υπουργείο Υγείας θα μπορούσε να αποτελέσει λύση» τόνισε.
Ο Νίκος Δέδες, Γραμματέας Ένωσης Ασθενών Ελλάδας, επικεντρώθηκε στην ανάγκη εκπαίδευσης των επιχειρηματιών υγείας στον τομέα της δευτερογενούς διάγνωσης. «Υπάρχουν ασθενείς που έχουν ταλαιπωρηθεί πολύ, γιατί ο θεράπων γιατρός δεν υποψιάστηκε τη νόσο βλέποντας τα συμπτώματα. Χρειάζεται επίσης και ενημέρωση των ασθενών και η καταπολέμηση του αναλφαβητισμού υγείας και της παραπληροφόρησης. Τέλος, δεν μπορεί να υπάρχει ολοκληρωμένη πρόληψη χωρίς χρηματοδότηση των αντίστοιχων προγραμμάτων».
O Γιώργος Καπετανάκης, Πρόεδρος Ελληνικής Ομοσπονδίας Καρκίνου, αναπτύσσοντας μια σειρά προτάσεων, εστίασε στον κατακερματισμό της νοσοκομειακής φροντίδας, στην ανάγκη ύπαρξης δράσεων μείωσης της γραφειοκρατίας και ελεγκτικών μηχανισμών για τη συνταγογράφηση διαγνωστικών εξετάσεων, στην ισότιμη πρόσβαση στη θεραπεία για όλους τους ασθενείς, στον εξορθολογισμό του ρόλου του ΙΦΕΤ και στην παροχή περισσότερων κινήτρων για την προσέλκυση κλινικών μελετών στη χώρα μας. Όπως είπε, «γνωρίζουμε τα προβλήματα και πρέπει τώρα να εξετάσουμε στις λύσεις».
Ο Δημήτρης Αθανασίου, Αντιπρόεδρος Ένωσης Σπανίων Ασθενών Ελλάδας, τόνισε πως απαιτείται σταθερή χρηματοδότηση, παιδεία των ασθενών, προσαρμοσμένα μηνύματα προς το κοινό και εκθείασε την πρόοδο που έχει συντελεστεί στη χώρα μας στο κομμάτι της πρόληψης. Υπάρχουν, όμως, ακόμη πολλά περιθώρια σε αυτόν τον τομέα, όπως για παράδειγμα η πρόληψη στον νεογνικό έλεγχο, ο οποίος θα έπρεπε να είναι υποχρεωτικός.
Ο Άρης Αγγελής, Γενικός Γραμματέας Στρατηγικού Σχεδιασμού στο Υπουργείο Υγείας, ανέφερε πως το Υπουργείο είναι στο πλευρό των ασθενών, αλλά οι διαθέσιμοι πόροι είναι περιορισμένοι. «Υπάρχει βελτίωση στη χρηματοδότηση της υγειονομικής περίθαλψης, αλλά ο ρυθμός αύξησης των αναγκών των ασθενών είναι μεγαλύτερος από το ρυθμό αύξησης των διαθέσιμων πόρων.
Πρέπει αναγκαστικά να ιεραρχήσουμε τις ανάγκες των ασθενών και πραγματικά επενδύσουμε στις νέες καινοτόμες θεραπείες». «Παρόλα τα προβλήματα, η χώρα μας είναι πάνω από το μέσο όρο στην Ευρώπη όσον αφορά την πρόσβαση στις νέες θεραπείες», συμπλήρωσε. Ο ίδιος κάλεσε τους συλλόγους ασθενών να καταθέτουν σε τακτική βάση στο Υπουργείο Υγείας τα προβλήματά τους.
Η Χαρά Κανή, Διευθύντρια Διεύθυνσης Φαρμάκου ΕΟΠΥΥ, χαρακτήρισε τις κλινικές μελέτες επένδυση για μια χώρα όπως η Ελλάδα. Μέσα από αυτές οι γιατροί μπορούν να εκπαιδευτούν, οι ασθενείς αποκτούν πρόσβαση σε καινοτόμες θεραπείες, μπορούμε να συλλέξουμε πληροφορίες και επίσης η χώρα να εξελιχθεί σε hub για τη διεξαγωγή μελετών.
Τέλος, ο Μιχάλης Χειμώνας, Γενικός Διευθυντής ΣΦΕΕ, σημείωσε πως την επόμενη φορά που θα γίνει η αντίστοιχη διοργάνωση θα καλεστεί και ο ιατρικός κόσμος για να καταθέσεις τις απόψεις του. Προτεραιότητα του ΣΦΕΕ είναι ο επαναπροσδιορισμός και ο έλεγχος της φαρμακευτικής δαπάνης. Επιπλέον μορφές χρηματοδότησης μπορούν να αποτελέσουν οι «φόροι αμαρτίας», όπως εφαρμόζουν άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Κλείνοντας τόνισε την ανάγκη βελτίωσης της εκπαίδευσης της ιατρικής κοινότητας, μέσω των επιστημονικών συνεδρίων, που χρηματοδοτούν οι φαρμακευτικές εταιρίες.
Τραμπ: “Ηγούμαι της χώρας και του πλανήτη” – Τι είπε για το ενδεχόμενο τρίτης θητείας
Δημοσκόπηση Interview: Ανακάμπτει η ΝΔ, ξανά δεύτερο το ΠΑΣΟΚ – Πώς κρίνουν οι πολίτες τα νέα μέτρα
ΓΡΑΨΤΕ ΤΟ ΣΧΟΛΙΟ ΣΑΣ"