Κρυφή παρακολούθηση μέσα από το κινητό σου: 5 εφαρμογές που ίσως καταγράφουν τα πάντα χωρίς να το ξέρεις

Μπορεί να πιστεύεις ότι έχεις τον έλεγχο του smartphone σου, αλλά όλο και περισσότερες αναφορές δείχνουν πως αρκετές δημοφιλείς εφαρμογές έχουν πρόσβαση σε μικρόφωνο, κάμερα και δεδομένα τοποθεσίας ακόμα και όταν δεν τις χρησιμοποιείς. Και δεν μιλάμε για hacking, αλλά για… αποδοχή όρων χρήσης που κάνουμε όλοι χωρίς δεύτερη σκέψη.

Οι ύποπτες εφαρμογές

Σύμφωνα με διεθνείς ελέγχους, πολλές free apps αξιοποιούν permissions που δεν χρειάζονται για τη λειτουργία τους, με σκοπό τη συλλογή δεδομένων για διαφημιστικά δίκτυα ή —ακόμα χειρότερα— τρίτους:

1. Torch Apps (φακοί) – πολλές τέτοιες εφαρμογές ζητούν πρόσβαση σε φωτογραφίες και μικρόφωνο.
2. Free VPNs – αν είναι δωρεάν, πληρώνεις με τα δεδομένα σου.
3. Games με in-app διαφημίσεις – συλλέγουν audio input χωρίς ειδοποίηση.
4. Beauty/Camera Apps – μεταφορτώνουν τις φωτογραφίες σε servers του εξωτερικού.
5. Weather Apps – ζητούν πρόσβαση σε επαφές και κλήσεις, χωρίς προφανή λόγο.

Το φαινόμενο «surveillance capitalism»

Πίσω από όλα αυτά, υπάρχει ένα παγκόσμιο μοντέλο που ονομάζεται “καπιταλισμός της επιτήρησης” (surveillance capitalism): οι τεχνολογικές εταιρείες κερδίζουν όχι απλώς από την παρουσία σου, αλλά από κάθε σου κίνηση, λέξη, συνήθεια.

Στην Ελλάδα, ο κίνδυνος αυτός παραμένει σχετικά υποτιμημένος, όμως τα περιστατικά υποκλοπών τύπου Predator έχουν κάνει πολλούς πολίτες πιο καχύποπτους.

Πώς να προστατευθείς

• Δες ποιες εφαρμογές έχουν πρόσβαση στο μικρόφωνο και την κάμερα σου (Ρυθμίσεις → Απόρρητο)
• Διάβαζε πάντα τα permissions πριν εγκαταστήσεις apps
• Προτίμησε εφαρμογές ανοιχτού κώδικα ή γνωστών developers
• Χρησιμοποίησε VPN επί πληρωμή, όχι δωρεάν λύσεις
• Απενεργοποίησε προσωρινά μικρόφωνο/κάμερα αν δε χρησιμοποιούνται

Πόσο ασφαλής είναι η Ελλάδα ψηφιακά;

Η Ελλάδα βαθμολογείται χαμηλά στην ψηφιακή εγρήγορση των πολιτών της, σύμφωνα με έκθεση της Eurobarometer. Πολλοί δεν γνωρίζουν ότι τα δεδομένα τοποθεσίας και φωνής μπορούν να παραδοθούν — νομίμως — σε τρίτους μέσω εφαρμογών.

Ζούμε στην εποχή όπου η ιδιωτικότητα είναι υπό διαπραγμάτευση. Η ευθύνη δεν είναι μόνο ατομική, αλλά και πολιτική: απαιτείται ρύθμιση και λογοδοσία.

Μέχρι τότε όμως, η επόμενη φορά που θα πεις κάτι «τυχαίο» δίπλα στο κινητό σου — και δεις σχετική διαφήμιση στο Instagram — ίσως δεν είναι καθόλου σύμπτωση.