Τι σημαίνει στην πράξη η συμφωνία για τη μεταφορά αμερικανικού LNG από την Ελλάδα στην Ουκρανία

Ενεργειακή συμφωνία για άμεση μεταφορά αμερικανικού LNG από την Ελλάδα στην Ουκρανία υπεγράφη το μεσημέρι της Κυριακής 16/11, κατά τη συνάντηση του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη με τον Ουκρανό πρόεδρο Βολοντίμιρ Ζελένσκι, παρουσία της Αμερικανίδας πρέσβεως Κίμπερλι Γκίλφοϊλ. Έτσι, η Ελλάδα είναι πλέον και επίσημα ο τροφοδότης της Ουκρανίας με αμερικανικό φυσικό αέριο.

Στις κοινές τους δηλώσεις, ο πρωθυπουργός επανέλαβε ότι η Ελλάδα στέκεται στο πλευρό της Ουκρανίας, καθώς το απαραβίαστο των συνόρων είναι αδιαπραγμάτευτο, ενώ από την πλευρά του ο Ουκρανός πρόεδρος ευχαρίστησε για τη στήριξη τόσο τον κ. Μητσοτάκη, όσο και τον Αμερικανό πρόεδρο Τραμπ, υπενθυμίζοντας την κρίσιμη συγκυρία, ενόψει ενός δύσκολου χειμώνα.

Στις διευρυμένες συνομιλίες που ακολούθησαν επί τάπητος βρέθηκε και η εμβάθυνση της αμυντικής συνεργασίας, με επίκεντρο την ενίσχυση της ασφάλειας στον θαλάσσιο τομέα, συμπεριλαμβανομένης της συνεργασίας στην ανάπτυξη και χρήση θαλάσσιων μη επανδρωμένων αεροχημάτων (UAVs), στη διεξαγωγή κοινών ασκήσεων και εκπαιδεύσεων σχετικών με μη επανδρωμένα συστήματα θαλάσσης, καθώς και στην ενισχυμένη ανταλλαγή πληροφοριών για θαλάσσιες απειλές.

Παράλληλα, Μητσοτάκης και Ζελένσκι μίλησαν για την οργάνωση μιας ακόμη προσπάθειας που αφορά την ανοικοδόμηση της Ουκρανίας μετά το τέλος των εχθροπραξιών. Ο Έλληνας πρωθυπουργός τόνισε ότι ελληνικές κατασκευαστικές εταιρείες είναι έτοιμες να συνεισφέρουν στην προσπάθεια ανέγερσης νέων κτηρίων σε πόλεις της Ουκρανίας που έχουν πληγεί ιδιαίτερα από τα ρωσικά όπλα.

Τι σημαίνει η ενεργοποίηση του Κάθετου Διαδρόμου

Η ΔΕΠΑ Εμπορίας και η Naftogaz της Ουκρανίας υπέγραψαν χθες Κυριακή 16/11 Δήλωση Προθέσεων για την προμήθεια φυσικού αερίου στην αγορά της Ουκρανίας για την περίοδο του χειμώνα, από τον Δεκέμβριο 2025 έως τον Μάρτιο 2026, σηματοδοτώντας ένα ουσιαστικό βήμα στην ενίσχυση της περιφερειακής ενεργειακής συνεργασίας και της ευρωπαϊκής ενεργειακής ασφάλειας.

Η συμφωνία θα έχει άμεσα οφέλη για την Ελλάδα, την Ουκρανία και τις επιχειρήσεις της κοινοπραξίας ATLANTIC – SEE LNG TRADE (AKTOR, ΔΕΠΑ).

Η εν λόγω μεγάλη συμφωνία προστίθεται στις συμφωνίες ορόσημο ανάμεσα στην Αθήνα και την Ουάσινγκτον στο πλαίσιο της Συνόδου της Διατλαντικής Συνεργασίας.

Ενεργοποιεί άμεσα τον Κάθετο Διάδρομο, που θα μεταφέρει αμερικανικό φυσικό αέριο από την Αλεξανδρούπολη στη Βουλγαρία, την Ρουμανία, τη Μολδαβία και την Ουκρανία, ενώ καθιστά τη χώρα μας πάροχο ενεργειακής ασφάλειας και κλειδί στην ευρωπαϊκή στρατηγική απεξάρτησης από το ρωσικό φυσικό αέριο.

Με τον κομβικό ρόλο της Αθήνας να αναγνωρίζεται από την κυβέρνηση Τραμπ, κάτι που κατέδειξε εκ νέου η παρουσία της πρέσβεως των ΗΠΑ στο Μαξίμου, η κυβερνητική στρατηγική έχει ως στόχο η Ελλάδα να μετατραπεί σε κεντρική αρτηρία για την Κεντρική και την Νοτιοανατολική Ευρώπη των 100 εκατομμυρίων πολιτών.

Στην πράξη, η συμφωνία εξασφαλίζει στην Ουκρανία σημαντικές ενεργειακές ροές σε έναν δύσκολο χειμώνα, για την Ελλάδα ενισχύει τη γεωπολιτική της θέση ως ενεργειακός κόμβος, ειδικά στο LNG, και ενισχύει τον ρόλο της ως «μέσο» ανάμεσα σε ΗΠΑ και Ανατολική Ευρώπη στο ενεργειακό πεδίο.

Η Ευρώπη διαφοροποιείται ενεργειακά από ρωσικά καύσιμα, ενώ στο διπλωματικό πεδίο η συμφωνία αποδεικνύει ότι η στήριξη της Ουκρανίας δεν περιορίζεται στην αμυντική συνεργασία, αλλά επεκτείνεται και στον κρίσιμο τομέα της ενέργειας.

Τι περιλαμβάνει η συμφωνία

Στο πλαίσιο της μελλοντικής συμφωνίας, όπως αναφέρεται σε σχετική ανακοίνωση, προβλέπεται η μεταφορά ποσοτήτων Υγροποιημένου Φυσικού Αερίου (LNG) από τις Ηνωμένες Πολιτείες μέσω του «Route 1», που διατίθεται από κοινού από τους Διαχειριστές Συστημάτων Μεταφοράς (TSOs) της Ελλάδας (ΔΕΣΦΑ), της Βουλγαρίας (Bulgartransgaz), της Ρουμανίας (Transgaz), της Μολδαβίας (VestMoldTransgaz) και της Ουκρανίας (GTSOU).

«Οι δυο κρατικές εταιρείες ΔΕΠΑ Εμπορίας και Naftogaz της Ουκρανίας μέσω της εν λόγω συμφωνίας, ενώνουν τις δυνάμεις τους σε ένα ιδιαίτερα ανταγωνιστικό και διαρκώς εξελισσόμενο περιβάλλον για την ευρωπαϊκή αγορά ενέργειας, στο οποίο η ενεργειακή αλληλεγγύη και οι κρίσιμες ενεργειακές υποδομές της Ελλάδας αναβαθμίζουν την περιφερειακή ενεργειακή ασφάλεια, και διασφαλίζουν σταθερές ροές φυσικού αερίου κατά μήκος του Κάθετου Διαδρόμου», τονίζεται στη σχετική ανακοίνωση.

Ο Κωνσταντίνος Ξιφαράς, Διευθύνων Σύμβουλος της ΔΕΠΑ Εμπορίας, σημείωσε μεταξύ άλλων ότι η παράδοση φυσικού αερίου στην Ουκρανία μέσω ενός αξιόπιστου, πολυεθνικού διαδρόμου, αποτελεί μια «γέφυρα ενέργειας» μεταξύ των υποδομών της Ελλάδας και της Ουκρανίας, στηρίζοντας την ευρύτερη ενεργειακή ανθεκτικότητα της Ευρώπης.

Από την πλευρά του, ο Sergii Koretskyi, Διευθύνων Σύμβουλος της Naftogaz, υπογράμμισε μεταξύ άλλων ότι η συμφωνία διευκολύνει τον στόχο της διασφάλισης αξιόπιστης θέρμανσης για τους Ουκρανούς.

Σημειώνεται ότι η Naftogaz Group είναι η κορυφαία, κάθετα ολοκληρωμένη ενεργειακή εταιρεία της Ουκρανίας και θεμέλιος λίθος της ενεργειακής ασφάλειας της χώρας. Η ΔΕΠΑ Εμπορίας αποτελεί έναν από τους πιο σύγχρονους και ολοκληρωμένους ενεργειακούς ομίλους στην Ελλάδα, με ουσιαστικό ρόλο στη διαμόρφωση της εγχώριας ενεργειακής αγοράς και βασικό πυλώνα της εθνικής ενεργειακής ασφάλειας.

Τα επτά σημεία της συμφωνίας και η κοινή δέσμευση

Συγκεκριμένα, οι δύο πλευρές συμφώνησαν επί των εξής:

1.Τα μέρη υπογραμμίζουν την επιτακτική ανάγκη για την επίτευξη πλήρους και άνευ όρων κατάπαυσης του πυρός ως πρώτο βήμα για την έναρξη μιας γνήσιας ειρηνευτικής διαδικασίας, η οποία θα διασφαλίσει μια συνολική, δίκαιη και διαρκή ειρήνη, σύμφωνα με τις αρχές του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών.
2.Τα μέρη τονίζουν τη σημασία παροχής στην Ουκρανία αξιόπιστων και ισχυρών εγγυήσεων ασφαλείας – οι οποίες θα αποτρέψουν αποτελεσματικά κάθε επανάληψη ένοπλης επίθεσης- μέσω της ενίσχυσης των Ενόπλων Δυνάμεων της Ουκρανίας. Η Ελλάδα επιβεβαιώνει τη δέσμευσή της να υποστηρίξει την Ουκρανία στην αμετάκλητη πορεία της προς την πλήρη ευρωατλαντική ενσωμάτωση, συμπεριλαμβανομένης της μελλοντικής ένταξής της στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Στο πλαίσιο αυτό, τα μέρη θα ενισχύσουν τη συνεργασία στην αμυντική βιομηχανία, συμπεριλαμβανομένων κοινών έργων.

3. Τα μέρη υπογραμμίζουν τη σημασία της ενεργειακής ασφάλειας και του εφοδιασμού με φυσικό αέριο και συμφώνησαν να ενισχύσουν τη συνεργασία για τη διαφοροποίηση των πηγών ενέργειας, την ανάπτυξη ανανεώσιμων μορφών ενέργειας και την αποκατάσταση των ενεργειακών υποδομών της Ουκρανίας που έχουν υποστεί ζημιές από τις ρωσικές επιθέσεις. Η Ελλάδα εξέφρασε την ετοιμότητά της να συμβάλει με τεχνογνωσία και πόρους στην ενίσχυση της ενεργειακής ανθεκτικότητας της Ουκρανίας.
4. Τα μέρη συμφώνησαν στην εμβάθυνση της αμυντικής συνεργασίας με επίκεντρο την ενίσχυση της ασφάλειας στον θαλάσσιο τομέα, συμπεριλαμβανομένης της συνεργασίας στην ανάπτυξη και χρήση θαλάσσιων μη επανδρωμένων αεροχημάτων (UAVs), στη διεξαγωγή κοινών ασκήσεων και εκπαιδεύσεων σχετικών με μη επανδρωμένα συστήματα θαλάσσης, καθώς και στην ενισχυμένη ανταλλαγή πληροφοριών για θαλάσσιες απειλές.
5. Αμφότερες οι πλευρές αναγνώρισαν τη σημασία της κυβερνοασφάλειας και συμφώνησαν στην ανάπτυξη κοινών πρωτοβουλιών για την ενίσχυση της προστασίας κρίσιμων υποδομών και την αντιμετώπιση κυβερνοεπιθέσεων και υβριδικών απειλών που στοχεύουν αμφότερα τα έθνη.
6. Τα μέρη εξέφρασαν την κοινή τους δέσμευση να υποστηρίξουν τις διεθνείς προσπάθειες για τη διασφάλιση της επιστροφής των παιδιών της Ουκρανίας που έχουν παράνομα απαχθεί από τη Ρωσική Ομοσπονδία, καθώς και για την απόδοση ευθυνών στους υπεύθυνους σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο.
7. Τα μέρη τόνισαν την ανάγκη διατήρησης πολυεπίπεδης πίεσης επί της Ρωσικής Ομοσπονδίας έως ότου αυτή αποσυρθεί πλήρως από τα ουκρανικά εδάφη, συμμορφωθεί με το διεθνές δίκαιο και λογοδοτήσει για τις παραβιάσεις που έχει διαπράξει· συμφώνησαν δε να συντονίσουν, όπου είναι σκόπιμο, την πολιτική κυρώσεων προς ενίσχυση της αποτελεσματικότητάς της.

Μητσοτάκης: Σταθερός σύμμαχος της Ουκρανίας η Αθήνα

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης ζήτησε την άμεση κατάπαυση του πυρός που θα οδηγήσει στον τερματισμό του σχεδόν τετραετούς πολέμου και συνέδεσε την κυριαρχία του κράτους με το απαραβίαστο των συνόρων.

«Είμαστε δίπλα στον Ουκρανικό λαό και η Ελλάδα στέκεται στο πλευρό της Ουκρανίας. Απέναντι σε μία αιματηρή επιχείρηση που παραβιάζει κάθε έννοια κυριαρχίας και νομιμότητας (…) Η χρήση ένοπλης βίας δεν μπορεί να είναι ανεκτή για την Ελλάδα, το απαραβίαστο των συνόρων είναι αδιαπραγμάτευτο και κάθε παράνομο τετελεσμένο θα μας βρίσκει πάντα στην αντίθετη όχθη», ανέφερε.

«Να είσαι σίγουρος πρόεδρε ότι στην Αθήνα έχετε ένα σταθερό σύμμαχο και το έχουμε αποδείξει εφαρμόζοντας το σύνολο των ευρωπαϊκών κυρώσεων κατά της Μόσχας παρά το μη αμελητέο οικονομικό κόστος», συμπλήρωσε.

Ζελένσκι: Η Ελλάδα βοηθά από τις πρώτες μέρες της ρωσικής εισβολής

Ο Ουκρανός Πρόεδρος, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, στις δηλώσεις του ευχαρίστησε την Ελλάδα εκ μέρους του ουκρανικού λαού για τη στήριξή της στον αγώνα της Ουκρανίας για εθνική ακεραιότητα και ανεξαρτησία, για να είναι δυνατή η ειρήνη.

Χαρακτήρισε, δε, «πολύ σημαντικές» τις συνομιλίες που είχε με τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη για τις προμήθειες αερίου στην Ουκρανία, και σημείωσε ότι κάθε βράδυ οι Ρώσοι χτυπάνε τις κρίσιμες υποδομές της χώρας του.

«Ευχαριστώ για τα θερμά λόγια και τη στήριξη. Θα ήθελα να ευχαριστήσω για τη θέση αρχής και τη στήριξη της Ελλάδας του αγώνα μας σε αυτό τον πόλεμο. Η Ελλάδα από τις πρώτες ημέρες της εισβολής μας βοηθάει, συμμετέχει με κοινές εργασίες με την Ευρώπη και με άλλους εταίρους για να είναι δυνατή η ειρήνη», ανέφερε χαρακτηριστικά.