Οι 3 λόγοι για τους οποίους “εξαφανίστηκαν” από την αγορά χιλιάδες ακίνητα

Σε τρεις βασικούς παράγοντες εστιάζει η Τράπεζα της Ελλάδος σχετικά με τη στεγαστική κρίση και την “εξαφάνιση” χιλιάδων ακινήτων από την αγορά.

Σύμφωνα με την έκθεση Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας της ΤτΕ πο δημοσιοποιήθηκε την Τετάρτη 22/10, οι τρεις λόγοι είναι τα δεσμευμένα ακίνητα λόγω «κόκκινων» δανείων, η περιορισμένη παραγωγή νέων κατοικιών και οι βραχυχρόνιες μισθώσεις.

Σε ειδική ενότητα της Έκθεσης, αναφέρεται ότι η δραματική μείωση της προσφοράς ακινήτων οφείλεται στο γεγονός ότι χιλιάδες ακίνητα που έχουν δεσμευθεί μέσω μη εξυπηρετούμενων δανείων βρίσκονται… κλειδωμένα σε χαρτοφυλάκια τραπεζών και servicers και δεν έχουν επιστρέψει στην αγορά.

Παρόλο που πολλά από αυτά προορίζονται για πλειστηριασμό, μεγάλο μέρος μένει ανενεργό για χρόνια, μέχρι να ολοκληρωθούν νομικές ή τεχνικές διαδικασίες.

Επίσης, η επενδυτική εκμετάλλευση των κατοικιών, είτε μέσω βραχυχρόνιων μισθώσεων είτε μέσω ξένων επενδυτικών σχημάτων, τα οποία απορροφούν όλο και μεγαλύτερο μέρος του διαθέσιμου αποθέματος. Σπίτια που μέχρι πριν λίγα χρόνια νοικιάζονταν σε οικογένειες, σήμερα λειτουργούν ως τουριστικά προϊόντα, αυξάνοντας το κενό στην αγορά μακροχρόνιας στέγης.

Η χαμηλή παραγωγή νέων κατοικιών είναι ένα ακόμα ένας παράγοντας που οξύνει το πρόβλημα. Η οικοδομική δραστηριότητα το πρώτο εξάμηνο του 2025 υποχώρησε κατά 14% σε αριθμό αδειών, 24% σε επιφάνεια και 17% σε όγκο.

Το «πάγωμα» που προκάλεσε η απόφαση του ΣτΕ για τον Νέο Οικοδομικό Κανονισμό, σε συνδυασμό με το αυξημένο κόστος υλικών και ενέργειας, έχει καθηλώσει την οικοδομή σε ιστορικά χαμηλά.

Έτσι, η αγορά λειτουργεί με τεχνητή έλλειψη: οι τιμές ανεβαίνουν όχι γιατί υπάρχει περισσότερη ζήτηση, αλλά γιατί δεν υπάρχει επαρκής προσφορά.

Όπως σημειώνει η Τράπεζα της Ελλάδος, η χαμηλή διαθεσιμότητα προέρχεται από την απόσυρση ακινήτων που εξασφαλίζουν μη εξυπηρετούμενα δάνεια και προορίζονται για πλειστηριασμό, καθώς και από την επενδυτική εκμετάλλευση της κατοικίας.

Τα νοικοκυριά που αναζητούν στέγη, βρίσκονται αντιμέτωπα με μια ξέφρενη κούρσα τιμών. Οι τιμές των διαμερισμάτων αυξήθηκαν κατά 7,3% σε ετήσια βάση το δεύτερο τρίμηνο του 2025, ξεπερνώντας πλέον το ιστορικό υψηλό του 2008.

Τα νέα διαμερίσματα σημείωσαν άνοδο 6,8% και τα παλαιά 7,6%, με τον δείκτη να διαμορφώνεται στις 104,5 μονάδες. Στην Αθήνα, η αύξηση ήταν 5,9%, στη Θεσσαλονίκη και στις υπόλοιπες περιοχές της χώρας ανήλθε στο 8,8%.

Αντίστοιχη πορεία καταγράφεται και στα ενοίκια, με τον δείκτη τιμών να διαμορφώνεται στις 114,7 μονάδες, δέκα μονάδες υψηλότερα από πέρυσι, πλησιάζοντας τα επίπεδα του 2011.

Η εξέλιξη των τιμών στην αγορά των ακινήτων, έχουν ως αποτέλεσμα να βρίσκονται τα ελληνικά νοικοκυριά αντιμέτωπα με το υψηλότερο στεγαστικό βάρος στην Ευρώπη.

Σύμφωνα με την Τράπεζα, το 35,5% του εισοδήματός τους κατευθύνεται πλέον στη στέγη, ενώ σχεδόν ένας στους τρεις πληρώνει πάνω από το 40%. Με ποσοστό 29% των πολιτών να ξεπερνά αυτό το όριο, η Ελλάδα κατατάσσεται πρώτη στην Ευρωπαϊκή Ένωση, επτά μονάδες πάνω από τη δεύτερη Δανία, σύμφωνα με τα στοιχεία της Eurostat που επικαλείται η Τράπεζα της Ελλάδος.

Τα στοιχεία δείχνουν πως το κόστος στέγης έχει γίνει η μεγαλύτερη οικονομική πίεση για τα ελληνικά νοικοκυριά, αφού οι τιμές έχουν φτάσει σε ιστορικά υψηλά και τα διαθέσιμα σπίτια στην αγορά όλο και λιγοστεύουν.