Με τα σημερινά όρια η δόμηση σε οικισμούς με λιγότερους από 2.000 κατοίκους – Τι προβλέπει η νέα νομοθετική ρύθμιση

Νομοθετική ρύθμιση, που θωρακίζει πολεοδομικά τους οικισμούς με λιγότερους από 2.000 κατοίκους, φέρνει η κυβέρνηση, βάζοντας τέλος στην οικοδομική αδράνεια και στη χρόνια αβεβαιότητα.

Το σχέδιο παρουσιάστηκε σήμερα Τρίτη 1/7 σε σύσκεψη του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη με την ηγεσία του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας και αναμένεται να κατατεθεί το απόγευμα στη Βουλή.

Πρακτικά, διατηρεί ανέπαφα τα όρια σε περισσότερους από 9 στους 10 οικισμούς με πληθυσμό κάτω των 2.000 κατοίκων, προστατεύοντας τα σπίτια και τις περιουσίες χιλιάδων πολιτών στην περιφέρεια.

Συγκεκριμένα, προβλέπονται δύο νέοι πολεοδομικοί μηχανισμοί:

–Ζώνη Ανάπτυξης Οικισμού: Αφορά οικισμούς έως 700 κατοίκους – τη συντριπτική πλειοψηφία δηλαδή– και κατοχυρώνει δυνατότητα δόμησης στα σημερινά όρια.
–Περιοχή Ελέγχου Χρήσεων: Για οικισμούς από 701 έως 2.000 κατοίκους, με ευνοϊκότερους όρους από την εκτός σχεδίου δόμηση.

Στόχος, να μπει τέλος στο πολεοδομικό κενό που προκάλεσαν ακυρώσεις ορίων σε περίπου 150 οικισμούς σε Ρέθυμνο και Πήλιο από το ΣτΕ, που «πάγωσαν» την έκδοση οικοδομικών αδειών και άνοιξαν νομικά παράθυρα για αμφισβήτηση σε όλη τη χώρα.

“Θέλω να συγχαρώ το Υπουργείο για τις συνολικές πρωτοβουλίες που έχει αναλάβει στα κρίσιμα ζητήματα του πολεοδομικού σχεδιασμού της χώρας. Δρομολογείται ένα εξαιρετικά φιλόδοξο σχέδιο, όπου η χώρα για πρώτη φορά θα αποκτήσει ειδικά χωροταξικά πλαίσια σε ολόκληρη την επικράτεια. Και στα πλαίσια αυτής της πολύ μεγάλης, συχνά την αποκαλώ “σιωπηλή”, μεταρρύθμισης, γιατί δεν αναδεικνύεται τόσο στα μέσα μαζικής ενημέρωσης, ερχόμαστε και επιλύουμε και το ζήτημα το οποίο απασχόλησε πολύ την κοινή γνώμη πρόσφατα, με τα όρια των οικισμών, όπου υπήρχε και αρκετή παραπληροφόρηση σχετικά με το τι κάνει και με το τι δεν κάνει το Προεδρικό Διάταγμα το οποίο δημοσιεύθηκε σχετικά πρόσφατα” δήλωσε ο κ. Μητσοτάκης και συνέχισε:

“Και για να το πούμε με πολύ απλά λόγια, όπως το είπε και ο Υπουργός, για όλους τους οικισμούς κάτω των 700 κατοίκων, πρακτικά τη συντριπτική πλειοψηφία των οικισμών της χώρας, ουσιαστικά θα διατηρηθούν τα υφιστάμενα όρια, όπως αυτά χαράχθηκαν πριν από κάποιες δεκαετίες, άρα δεν αλλάζει απολύτως τίποτα. Και για εκείνους τους οικισμούς μεταξύ 700 και 2.000 κατοίκων θα δημιουργηθεί ένα ευέλικτο εργαλείο το οποίο θα επιτρέπει τη δόμηση και στα τμήματα τα οποία καταλαμβάνουν ουσιαστικά την υφιστάμενη ζώνη Γ, με μεγαλύτερη ευελιξία από αυτή που προβλέπεται σήμερα στην εκτός σχεδίου δόμηση. Οπότε, νομίζω ότι, και με τις σημερινές ανακοινώσεις, για ένα πολύ μεγάλο κομμάτι του ελληνικού πληθυσμού της υπαίθρου λύνεται μία σημαντική αβεβαιότητα, μία εκκρεμότητα”.

“Και θέλω να τονίσω και πάλι ότι οι διατάξεις αυτές είναι απαραίτητες όχι μόνο για να μπει τάξη στον χώρο, αλλά για να μπορέσουμε να στηρίξουμε την ύπαιθρο, τη δημογραφική μας πολιτική και να ενθαρρύνουμε και τους πολίτες, γιατί όχι, να μπορούν να επιστρέψουν πίσω στα χωριά τους και να το κάνουν με τη μέγιστη δυνατή ταχύτητα και πολεοδομική ευελιξία” κατέληξε ο πρωθυπουργός.

Από την πλευρά του, ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Σταύρος Παπασταύρου ανέφερε: «Μια νέα νομοθετική ρύθμιση για τους οικισμούς στη χώρα κάτω από 2.000 κατοίκους, η οποία θα κατατεθεί αργότερα στη Βουλή σήμερα. Μια ρύθμιση που λαμβάνει υπόψη τις ανάγκες ενίσχυσης της υπαίθρου και τη μεγάλη δημογραφική πρόκληση. Όπως είναι γνωστό, με τις αποφάσεις του ΣτΕ του 2017 και του 2019, ακυρώθηκαν τα όρια που είχαν θεσμοθετηθεί με απόφασή του Νομάρχη σε 150 οικισμούς, στο Ρέθυμνο και στο Πήλιο, με αποτέλεσμα να έχουμε μια πολεοδομική αδράνεια στους συγκεκριμένους 150 οικισμούς, αλλά συγχρόνως να έχουμε μια πολεοδομική ανασφάλεια σε όλους τους οικισμούς κάτω από 2.000 κατοίκους. Το Προεδρικό Διάταγμα που ακολούθησε, τον Απρίλιο του 2025, ασφαλώς οδηγεί σε ασφάλεια δικαίου στη δόμηση των οικισμών αυτών, όμως, μετά την απόρριψη της ζώνης Γ από το ΣτΕ, παρέμενε ανοιχτό το ζήτημα με τα περιφερειακά τμήματα των οικισμών. Αυτό ερχόμαστε σήμερα και το επιλύουμε, με την εισαγωγή δύο νέων πολεοδομικών εργαλείων: για τους οικισμούς έως 700 κατοίκους, οι οποίοι ειρήσθω εν παρόδω αποτελούν την πολύ μεγάλη πλειοψηφία των οικισμών, διασφαλίζεται η δυνατότητα δόμησης μέχρι το σημερινό τους όριο, με το πολεοδομικό εργαλείο της ζώνης ανάπτυξης οικισμού, για λόγους αντιμετώπισης του δημογραφικού και ενίσχυσης της περιφέρειας. Αλλά και για τους υπόλοιπους οικισμούς, από 701 κατοίκους έως 2.000, προβλέπεται το πολεοδομικό εργαλείο της περιοχής ελέγχου χρήσεων, η οποία αντιμετωπίζει με ευνοϊκότερο τρόπο τη δόμηση σε σχέση με την εκτός σχεδίου. Με τον τρόπο αυτό, επιλύουμε την κανονιστική ασάφεια, ενισχύουμε την προοπτική των μικρών οικισμών, με σεβασμό στην ταυτότητα και την ιστορική κληρονομιά του κάθε τόπου, για μια Ελλάδα χωροταξικά ασφαλή, αναπτυξιακά ισχυρή και δημογραφικά αισιόδοξη».