Ξανά στο επίκεντρο η ελληνική αμυντική βιομηχανία – Το στοίχημα της επόμενης ημέρας και οι παγίδες

 Η ελληνική αμυντική βιομηχανία βρίσκεται εκ νέου στο επίκεντρο του δημόσιου και επιχειρηματικού ενδιαφέροντος, σε μια συγκυρία όπου οι γεωπολιτικές εξελίξεις, οι ευρωπαϊκές πολιτικές στρατηγικής αυτονομίας και οι αυξημένες αμυντικές δαπάνες αναδιαμορφώνουν το περιβάλλον μέσα στο οποίο καλείται να κινηθεί.

Έπειτα από χρόνια αποσπασματικών επιλογών και περιορισμένης εγχώριας προστιθέμενης αξίας, διαμορφώνονται πλέον οι προϋποθέσεις για έναν πιο συνεκτικό και μακρόπνοο σχεδιασμό, με την άμυνα να αναδεικνύεται όχι μόνο ως ζήτημα εθνικής ασφάλειας, αλλά και ως δυνητικός μοχλός οικονομικής ανάπτυξης και τεχνολογικής αναβάθμισης.

   Σε αυτό το πλαίσιο, η δημόσια συζήτηση μετατοπίζεται σταδιακά από τις αποσπασματικές πρωτοβουλίες του παρελθόντος σε έναν πιο συγκροτημένο σχεδιασμό με μακροπρόθεσμο ορίζοντα. Οι πρόσφατες επενδυτικές κινήσεις, οι παρεμβάσεις κορυφαίων στελεχών του κλάδου και οι τοποθετήσεις της στρατιωτικής ηγεσίας, αναδεικνύουν την άμυνα ως έναν τομέα που μπορεί να διαδραματίσει ευρύτερο ρόλο στην οικονομική ανάπτυξη της χώρας.

   Κεντρικό στοιχείο αυτής της νέας φάσης αποτελεί το ισχυρό επιχειρηματικό ενδιαφέρον που εκδηλώνεται τα τελευταία χρόνια. Η συμμετοχή του ομίλου Βαρδινογιάννη και του επιχειρηματία Απόστολου Ταμβακάκη στην EFA Group, μέσω αύξησης μετοχικού κεφαλαίου ύψους 80 εκατ. ευρώ, αποτυπώνει την στροφή κεφαλαίων προς την εγχώρια αμυντική τεχνολογία. Η επένδυση αυτή, στην οποία συμμετέχουν και άλλοι θεσμικοί επενδυτές, εκλαμβάνεται ως ένδειξη εμπιστοσύνης στις προοπτικές του κλάδου και στην ικανότητα ελληνικών εταιρειών να δραστηριοποιηθούν σε αγορές υψηλής τεχνολογικής και γεωπολιτικής σημασίας.

Για τον όμιλο Motor Oil, η επενδυτική αυτή κίνηση εντάσσεται σε μια ευρύτερη στρατηγική διαφοροποίησης και ενίσχυσης των τεχνολογικών δυνατοτήτων του, σε τομείς που συνδέονται άμεσα με την ασφάλεια, την καινοτομία και την ψηφιακή μετάβαση. Από την πλευρά της, η EOS Capital Partners του Απόστολου Ταμβακάκη τοποθετείται σε έναν κλάδο με έντονο εξαγωγικό χαρακτήρα και υψηλές απαιτήσεις σε τεχνογνωσία και ανθρώπινο δυναμικό, αξιοποιώντας τη δυναμική που δημιουργούν οι αυξημένες αμυντικές δαπάνες σε ευρωπαϊκό επίπεδο.

   Το επιχειρηματικό ενδιαφέρον συμπίπτει χρονικά με τη στρατηγική στροφή της Ελλάδας προς την ενίσχυση της εγχώριας αμυντικής βιομηχανίας, στο πλαίσιο τόσο εθνικών όσο και ευρωπαϊκών πολιτικών. Η αυξημένη έμφαση στη στρατηγική αυτονομία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αλλά και οι γεωπολιτικές εξελίξεις στην ευρύτερη περιοχή, δημιουργούν συνθήκες που ευνοούν τη συμμετοχή ελληνικών εταιρειών σε προγράμματα ανάπτυξης και παραγωγής αμυντικών συστημάτων.

   Σημαντική συμβολή στη διαμόρφωση του δημόσιου διαλόγου έχει και η τοποθέτηση του ιδρυτή της EFA Group, Κρίστιαν Χατζημηνά, ο οποίος περιγράφει την παρούσα συγκυρία ως κρίσιμη για το μέλλον του κλάδου. Όπως έχει επισημάνει, η βιώσιμη ανάπτυξη της ελληνικής αμυντικής βιομηχανίας προϋποθέτει τη μετάβαση από ένα μοντέλο κατακερματισμένων δράσεων σε ένα συνεκτικό οικοσύστημα συνεργασιών. Στο πλαίσιο αυτό, ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στην ανάγκη τα ελληνικά αμυντικά προϊόντα να έχουν πρώτα δοκιμαστεί και αξιοποιηθεί από τις ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις, καθώς η εγχώρια επιχειρησιακή αναφορά αποτελεί βασικό κριτήριο αξιοπιστίας στις διεθνείς αγορές.

   Ο κ. Χατζημηνάς έχει αναφερθεί και σε διαχρονικές παθογένειες του κλάδου, όπως ο έντονος εσωτερικός ανταγωνισμός χωρίς στρατηγικό συντονισμό και οι πρακτικές περιορισμένης εγχώριας προστιθέμενης αξίας. Σύμφωνα με την ανάλυσή του, η υπέρβαση αυτών των αδυναμιών μπορεί να επιτευχθεί μέσα από τη δημιουργία συμπληρωματικών αλυσίδων αξίας, τη συνεργασία μεταξύ ελληνικών εταιρειών και την ουσιαστική συμμετοχή της χώρας σε διεθνή προγράμματα.

   Ο τομέας της Άμυνας αναδεικνύεται σε έναν από τους βασικούς άξονες στρατηγικής ανάπτυξης της Vodafone Ελλάδας για την επόμενη περίοδο, όπως επισήμανε ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας, Αχιλλέας Κανάρης. Όπως ανέφερε, η άμυνα αποτελεί πεδίο υψηλού ενδιαφέροντος για το 2026, εντασσόμενο στον σχεδιασμό της «επόμενης ημέρας», με τον όμιλο να διαθέτει ήδη σημαντική εμπειρία διεθνώς, παρότι πρόκειται για νέο αντικείμενο για την ελληνική αγορά. Παράλληλα, η εταιρεία αντιμετωπίζει τον συγκεκριμένο τομέα ως αντίβαρο στην απώλεια αντικειμένου που αναμένεται με την ολοκλήρωση του Ταμείου Ανάκαμψης, σε μια μεταβατική περίοδο που, όπως σημείωσε, δεν θα είναι εύκολη. Στο πλαίσιο αυτό, ιδιαίτερη έμφαση δίνεται τόσο στη συνέχιση και συντήρηση των υφιστάμενων υποδομών όσο και στις προοπτικές που διαμορφώνονται στον αμυντικό τομέα, με θετική στάση της κυβέρνησης ως προς τη χρηματοδότηση σχετικών έργων.

   Στην ίδια κατεύθυνση κινούνται και οι παλαιότερες τοποθετήσεις του Αρχηγού ΓΕΕΘΑ, Δημήτρη Χούπη, ο οποίος έχει τονίσει ότι η αμυντική βιομηχανία πρέπει να στηρίζεται σε πραγματική παραγωγή και όχι σε ρόλους απλής αντιπροσώπευσης. Όπως έχει επισημάνει, η σύνδεση της βιομηχανικής βάσης με τις επιχειρησιακές ανάγκες των Ενόπλων Δυνάμεων είναι καθοριστική, ενώ ιδιαίτερη σημασία αποδίδεται στην ανάπτυξη τεχνολογιών αιχμής, όπως η ψηφιοποίηση, τα δικτυοκεντρικά συστήματα και η τεχνητή νοημοσύνη.

   Η σύγκλιση επενδυτικού ενδιαφέροντος, βιομηχανικής στρατηγικής και επιχειρησιακών απαιτήσεων αναδεικνύει τον κλάδο της άμυνας ως δυνητικό μοχλό ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας. Η δημιουργία θέσεων εργασίας υψηλής εξειδίκευσης, η ενίσχυση της εξαγωγικής δραστηριότητας, η παραμονή τεχνογνωσίας στη χώρα και η διασύνδεση με άλλους παραγωγικούς τομείς, όπως η μεταποίηση, η ναυπηγική και η ψηφιακή τεχνολογία, αποτελούν βασικές παραμέτρους αυτής της δυναμικής.

   Η επόμενη ημέρα της ελληνικής αμυντικής βιομηχανίας, σύμφωνα με τις παρεμβάσεις των εμπλεκομένων, δεν θα κριθεί αποκλειστικά από το ύψος των εξοπλιστικών δαπανών, αλλά από το κατά πόσον αυτές θα μετατραπούν σε σταθερή παραγωγική βάση, τεχνολογική εξέλιξη και ανταγωνιστικά προϊόντα με διεθνή παρουσία. Σε αυτό το πλαίσιο, η εγχώρια αγορά και η εμπιστοσύνη του ελληνικού κράτους προς τις ελληνικές επιχειρήσεις αναδεικνύονται ως κρίσιμοι παράγοντες για την εξαγωγική πορεία του κλάδου και τη συνολική συμβολή του στην ανάπτυξη της οικονομίας.