Έντονες ήταν οι αντιδράσεις από την πλευρά της Τουρκίας μετά τον θαλάσσιο χωροταξικό σχεδιασμό στο Αιγαίο από την Ελλάδα την Μεγάλη Τετάρτη 16/4, με τον υπουργό Εξωτερικών Γιώργο Γεραπετρίτη να δείχνει τη Χάγη.
Συγκεκριμένα, μετά την ανακοίνωση της Ελλάδας για τον Θαλάσσιο Χωροταξικό Σχεδιασμό το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών με ανακοίνωση του ανέφερε πως «ορισμένες από τις περιοχές που καθορίζονται στο «Θαλάσσιο Χωροταξικό Σχέδιο» (ΘΧΣ) που έχει κηρύξει η Ελλάδα στο πλαίσιο της νομοθεσίας της ΕΕ παραβιάζουν τις περιοχές θαλάσσιας δικαιοδοσίας της Τουρκίας τόσο στο Αιγαίο Πέλαγος όσο και στην Ανατολική Μεσόγειο. Επαναλαμβάνουμε ότι οι μονομερείς ενέργειες και διεκδικήσεις της Ελλάδας δεν θα έχουν καμία νομική συνέπεια για την Τουρκική Δημοκρατία».
Ωστόσο, ο υπουργός Εξωτερικών της Ελλάδας Γιώργος Γεραπετρίτης μιλώντας στο κεντρικό δελτίο ειδήσεων του ΣΚΑΙ έστειλε την απάντηση του δείχνοντας την Χάγη. «Ήταν γνωστό, το γεγονός ότι υπάρχει μία απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου, με βάση την οποία έως τις 27 Απριλίου θα έπρεπε η Ελλάδα να εκδώσει τον Θαλάσσιο Χωροταξικό Σχεδιασμό. Και εξ αυτού του λόγου ήταν σχετικώς αναμενόμενο. Από την άλλη πλευρά, θέλω να τονίσω το ακόλουθο. Εάν αυτή τη στιγμή έχουμε δύο διαφορετικές εκδοχές, την ελληνική εκδοχή και την τουρκική εκδοχή, υπάρχει μία οδός, η οποία θα μπορούσε να το επιλύσει, εφόσον θεωρούμε ότι και οι δύο αγόμεθα κυρίως από το διεθνές δίκαιο. Και αυτός είναι ο δρόμος του συνυποσχετικού, να επιλυθεί η διαφορά αυτή για τον καθορισμό της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης. Και αυτό είναι εκείνο που πάντοτε η Ελλάδα τηρεί» ανέφερε ο υπουργός Εξωτερικών για να προσθέσει:
«Υπάρχει μία διαφορετική αφετηρία στα πράγματα. Είναι προφανές. Η Ελλάδα ασκεί τα δικαιώματά της προς την εξυπηρέτηση του εθνικού συμφέροντος με βάση αποκλειστικά και μόνον το διεθνές δίκαιο. Και σε αυτό θα επιμείνουμε απολύτως. Από την άλλη πλευρά, η Τουρκία έχει τη δική της αντίληψη. Η αντίδραση ήταν νομίζω αναμενόμενη, δεδομένου ότι είναι γνωστές οι θέσεις της Τουρκίας και έχουν εκφραστεί δημόσια».
Ανακοινώθηκε ο Θαλάσσιος Χωροταξικός Σχεδιασμός – Αυτά είναι τα όρια της ελληνικής υφαλοκρηπίδας (Χάρτης)
Η πράξη συγκρότησης της Εθνικής Χωρικής Στρατηγικής για τον Θαλάσσιο Χώρο (ΕΧΣΘΧ), με την οποία εξειδικεύεται και αποτυπώνεται σε χάρτη ο Θαλάσσιος Χωροταξικός Σχεδιασμός (ΘΧΣ) της χώρας, εκδόθηκε σήμερα με πρωτοβουλία του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας σε συνεργασία με το Υπουργείο Εξωτερικών και τα συναρμόδια Υπουργεία.
Όπως αναφέρει το υπουργείο Εξωτερικών σε ανακοίνωσή του, «πρόκειται για μία σημαντική πρωτοβουλία, καθώς για πρώτη φορά η χώρα μας θέτει τους κανόνες για την οργάνωση του θαλάσσιου χώρου».
Ο Θαλάσσιος Χωροταξικός Σχεδιασμός συνιστά ένα ολιστικό χωροταξικό πλαίσιο και αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για την επιτυχή ανάπτυξη γαλάζιας και κυκλικής οικονομίας, αποτυπώνοντας με ευκρίνεια τις ανθρώπινες δραστηριότητες που μπορούν να πραγματοποιούνται σε όλες τις θαλάσσιες ζώνες της χώρας μας, με σεβασμό στην αδήριτη ανάγκη προστασίας του περιβάλλοντος.
«Η προσέγγιση που ακολουθήθηκε κατά την εκπόνηση της ΕΧΣΘΧ συνέθεσε συχνά αντικρουόμενες κοινωνικές, οικονομικές, ενεργειακές και περιβαλλοντικές παραμέτρους, προκειμένου να υπηρετήσει μια σειρά αλληλένδετους στόχους, όπως η κλιματική ανθεκτικότητα του θαλάσσιου περιβάλλοντος, η βιώσιμη τουριστική ανάπτυξη, η προστασία της πολιτιστικής μας κληρονομιάς και ιδιαίτερα των ενάλιων αρχαιοτήτων, η βελτίωση και προστασία των θαλασσίων μεταφορών, η εκμετάλλευση των ενεργειακών πόρων της χώρας, η ιχθυοκαλλιέργεια και η ενίσχυση των διασυνοριακών έργων κοινού ενδιαφέροντος».
Σημειώνεται ότι ο Θαλάσσιος Χωροταξικός Σχεδιασμός λαμβάνει υπόψη τις αλληλεπιδράσεις μεταξύ χερσαίων και θαλάσσιων δραστηριοτήτων και αποδίδει έμφαση στη διαβούλευση και συνδιαμόρφωση των προτεραιοτήτων ανά περιφέρεια, μέσα από τη συγκρότηση Θαλάσσιων Χωροταξικών Πλαισίων.
«Με τον ΘΧΣ και την ΕΧΣΘΧ, η Ελληνική Πολιτεία για πρώτη φορά οριοθετεί λεπτομερείς χρήσεις των θαλασσίων ζωνών της, υλοποιώντας την υποχρέωση που απορρέει από την Οδηγία 2014/89/ΕΕ και ασκώντας τα δικαιώματα που πηγάζουν από το Διεθνές Δίκαιο», καταλήγει.
Θαλάσσιος Χωροταξικός Σχεδιασμός: Ερωτήσεις και απαντήσεις
1. Γιατί είναι σημαντική κίνηση η κατάρτιση και η εξειδίκευση και αποτύπωση σε χάρτη του Θαλάσσιου Χωροταξικού Σχεδιασμού; (ΘΧΣ)
Είναι η πρώτη φορά που αποτυπώνονται σε επίσημο ρυθμιστικό κείμενο της Ε.Ε. τα απώτατα δυνητικά όρια της ελληνικής υφαλοκρηπίδας (δηλαδή πλήρης επήρεια της ηπειρωτικής χώρας και των νησιών σε θαλάσσιες ζώνες).
2. Δηλαδή τι αποτυπώνει ο χάρτης;
Οι θαλάσσιες περιοχές που αποτυπώνονται στον χάρτη, συμπεριλαμβάνουν τις ελληνοϊταλικές συμφωνίες οριοθέτησης ΑΟΖ του 1977 και του 2020 και την ελληνοαιγυπτιακή συμφωνία του 2020, ενώ συμπίπτουν με τα όρια που απορρέουν από τον νόμο 4001/2011.
Σε ό,τι αφορά μη οριοθετημένες περιοχές, αποτυπώνεται η μέση γραμμή που καθορίζει το εξωτερικό όριο της ελληνικής υφαλοκρηπίδας, μέχρι τη σύναψη συμφωνιών οριοθέτησης με γειτονικά κράτη, των οποίων οι ακτές είναι παρακείμενες ή αντικείμενες με τις ελληνικές ακτές.
3. Άρα ο χάρτης αποτυπώνει την ΑΟΖ της Ελλάδας στο σύνολο της ελληνικής επικράτειας (στο Ιόνιο, στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο);
Η διαδικασία οριοθέτησης των θαλασσίων ζωνών έχει διαφορετικό αντικείμενο από τον θαλάσσιο χωροταξικό σχεδιασμό, ο οποίος αφορά τη διαδικασία με την οποία οι αρμόδιες αρχές των κρατών-μελών αναλύουν και οργανώνουν τις ανθρώπινες δραστηριότητες στις ανωτέρω θαλάσσιες περιοχές για την επίτευξη των οικολογικών, οικονομικών και κοινωνικών στόχων.
Συνεπώς, ο χάρτης που αποτυπώνει τον ελληνικό Θαλάσσιο χωροταξικό σχεδιασμό δεν συνιστά οριοθέτηση ΑΟΖ.
4. Αποτυπώνει την επέκταση της ελληνικής αιγιαλίτιδας ζώνης στα 12 ναυτικά μίλια (στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο);
Η επέκταση των χωρικών υδάτων έως τα 12 ναυτικά μίλια είναι αναφαίρετο δικαίωμα της χώρας μας που απορρέει από τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας. Είναι ένα δικαίωμα για την άσκηση του οποίου η Ελλάδα επιφυλάσσεται όταν και όπως το κρίνει εθνικά συμφέρον με βάση τους κανόνες που απορρέουν από το Διεθνές Δίκαιο.
5. Πώς συνδέεται η κατάρτιση του Θαλάσσιου Χωροταξικού Σχεδιασμού με την κυριαρχία και την άσκηση κυριαρχικών δικαιωμάτων;
Ο Θαλάσσιος Χωροταξικός Σχεδιασμός και η εξειδίκευση του με χάρτη αποτελεί αποτύπωση των δραστηριοτήτων σε όλες τις θαλάσσιες ζώνες της χώρας – όχι άσκηση κυριαρχικών δικαιωμάτων.
H κυριαρχία δεν είναι αντικείμενο σχεδιασμού. Προϋπάρχει και δεν επηρεάζεται από αυτόν.
6. Γιατί η κυβέρνηση καταθέτει τώρα τον Θαλάσσιο Χωροταξικό Σχεδιασμό;
Η κυβέρνηση κλείνει εκκρεμότητες του παρελθόντος. Υπερασπίζεται τα εθνικά συμφέροντα στην πράξη και με ουσιαστικό τρόπο, όχι με επικοινωνιακές φωτοβολίδες.
7. Η κατάρτιση του ΘΧΣ πιθανόν να προκαλέσει την αντίδραση της Τουρκίας. Άρα εγκαταλείπετε τον ελληνοτουρκικό διάλογο;
Το ότι λύνουμε εκκρεμότητες του παρελθόντος δεν σημαίνει ότι δεν επιδιώκουμε τον ελληνοτουρκικό διάλογο. Το ότι διαφωνούμε δεν σημαίνει ότι δεν συζητάμε. Το ότι συζητάμε δεν σημαίνει ότι κάνουμε εκπτώσεις από τις θέσεις μας και αυτό αποδεικνύεται στην πράξη. Η Ελλάδα επιθυμεί θετικό κλίμα στις σχέσεις με την Τουρκία και έχει ταχθεί από την αρχή υπέρ της ελληνοτουρκικής συνεννόησης με βάση το Διεθνές Δίκαιο και την καλή γειτονία.
Εξάλλου, ο Θαλάσσιος Χωροταξικός Σχεδιασμός αφορά μια ουσιαστική υποχρέωση της χώρας μας έναντι της Ε.Ε. που απορρέει από συγκεκριμένες ευρωπαϊκές οδηγίες και εντάσσεται στο πλαίσιο επίτευξης σειράς Ευρωπαϊκών Στρατηγικών, όπως η Πράσινη Συμφωνία και η Ευρωπαϊκή Στρατηγική για τη Θαλάσσια Ασφάλεια (EUMSS-EU Maritime Security Strategy).
Οι Τούρκοι παρουσίασαν τον δικό τους θαλάσσιο χάρτη – “Κόβουν” το Αιγαίο στη μέση
Στην κατάρτιση του δικού της θαλάσσιου χωροταξικού χάρτη για τη «Γαλάζια Πατρίδα» σκοπεύει να προχωρήσει η Τουρκία, με σκοπό να κατοχυρώσει τις διεκδικήσεις της στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο, κλιμακώνοντας έτσι τη γεωπολιτική ένταση με την Ελλάδα.
Και επίσημα, μέσω του τουρκικού πρακτορείου ειδήσεων Anadolu, η Άγκυρα παρουσιάζει τη μελέτη για τον Θαλάσσιο Χωρικό Σχεδιασμό που κατήρτισε το Εθνικό Ερευνητικό Κέντρο Ναυτικού Δικαίου του Πανεπιστημίου της Άγκυρας (DEHUKAM), όπου αποτυπώνονται οι τουρκικές θέσεις.
Στο δημοσίευμα του Anadolu σημειώνεται ότι οι τουρκικές μελέτες ξεκίνησαν πριν από χρόνια με σκοπό να προστατεύσει η Τουρκία «τα δικαιώματα και τα συμφέροντά της στις γύρω θάλασσες, να αξιολογήσει καλύτερα τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις των μελλοντικών της δραστηριοτήτων στις θάλασσες και να αξιοποιήσει στο μέγιστο τις θαλάσσιες περιοχές».
Το δημοσίευμα αναφέρει ότι βάσει του ΘΧΣ «η Γαλάζια Πατρίδα αποκτά βάθος» και πως θα συσταθεί «Συντονιστικό Συμβούλιο» υπό την αιγίδα της Προεδρίας και με τον συντονισμό του Υπουργείου Εξωτερικών για την καλύτερη διαχείριση των θεμάτων που σχετίζονται με τον Θαλάσσιο Χωρικό Σχεδιασμό, που αποτελεί «master plan» για τις θάλασσες και καθορίζει για ποιους σκοπούς και με ποιον τρόπο θα χρησιμοποιούνται οι θάλασσες.
Αν και σημειώνεται ότι η Τουρκία δεν έχει ακόμη υιοθετήσει επίσημα τον ΘΧΣ, υπογραμμίζεται ότι έχει σημειωθεί σημαντική πρόοδος με πολυάριθμες μελέτες, έρευνες και έργα στην Τουρκία.
Όπως αναφέρει δημοσίευμα της εφημερίδας Milliyet, η Άγκυρα επιλέγει τη μέση γραμμή του Αιγαίου ως σύνορο, διεκδικώντας τη μία πλευρά του πελάγους.
Μάλιστα, σύμφωνα με το δημοσίευμα, έχει εκπονηθεί «επιστημονικός» χάρτης που αποτυπώνει τα «σύνορα» Ελλάδας και Τουρκίας στο Αιγαίο, που βασίζεται στη μέση γραμμή μεταξύ των ηπειρωτικών ακτών.
Αξίζει να σημειωθεί ότι ο συγκεκριμένος χάρτης δεν είχε κυκλοφορήσει στα τουρκικά ΜΜΕ, ενώ ούτε η Millyet τον είχε συμπεριλάβει στο δημοσίευμά της, παρά το γεγονός ότι αναφερόταν σε αυτόν.
Όμως, μετά την ανακοίνωση του Θαλασσίου Χωροταξικού Χάρτη από την Ελλάδα, το δημοσίευμα τροποποιήθηκε και ο χάρτης συμπεριελήφθη.
Το δημοσίευμα της Millyet:
Τα τουρκικά ΜΜΕ υπογραμμίζουν πως ο χάρτης δεν αποτελεί επίσημη θέση του τουρκικού κράτους, αλλά επιστημονική και νομική προσέγγιση.
Η τουρκική μελέτη χωροταξικού σχεδιασμού, σύμφωνα με το ρεπορτάζ, έχει στόχο:
Την προστασία των «θαλάσσιων δικαιωμάτων» της Τουρκίας.
Τη μεγιστοποίηση της εκμετάλλευσης θαλάσσιων περιοχών για οικονομική, στρατηγική και ενεργειακή χρήση.
Τη δημιουργία μιας επιστημονικής και νομικής βάσης για τις μελλοντικές τουρκικές διεκδικήσεις.
Ο δρ Μουσταφά Μπασκάρα, διευθυντής του Κέντρου Θαλάσσιου Δικαίου του Πανεπιστημίου Άγκυρας, ανέφερε πως η χάραξη βασίστηκε σε «θεμελιώδεις αρχές του διεθνούς ναυτικού δικαίου», ενώ σημείωσε ότι ο χάρτης μπορεί να αναθεωρείται και να ενημερώνεται ανάλογα με τις γεωπολιτικές και τεχνολογικές εξελίξεις.
“Ρελάνς” της Αθήνας με τον Θαλάσσιο Χωροταξικό Σχεδιασμό – Τι σημαίνει για υφαλοκρηπίδα και ΑΟΖ
ΓΡΑΨΤΕ ΤΟ ΣΧΟΛΙΟ ΣΑΣ"