Λειψυδρία: Με συνταγή “Daniel” τα έργα για το νερό – Πώς θα λυθεί το πρόβλημα υδροδότησης στην Αττική

Επιταχύνουν την υλοποίηση των έργων για την αντιμετώπιση της λειψυδρίας κυβέρνηση και ΕΥΔΑΠ, καθώς η κατάσταση στους ταμιευτήρες νερού της Αττικής μέρα με τη μέρα επιδεινώνεται και τα αποθέματα λιγοστεύουν επικίνδυνα.

Είναι χαρακτηριστικό ότι το 2021 η χώρα μας είχε απόθεμα 1,1 δισ. κυβικών μέτρων νερού. Σήμερα έχει μόλις 380 εκατομμύρια κυβικά. Την ίδια ώρα, οι εικόνες στη λίμνη του Μόρνου και στην Υλίκη είναι αποκαρδιωτικές και αποκαλύπτουν το μέγεθος του προβλήματος.

Την Πέμπτη 30/10, ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Σταύρος Παπασταύρου και η διοίκηση της ΕΥΔΑΠ παρουσίασαν στην εκδήλωση για τα 100 χρόνια της ΕΥΔΑΠ το φιλόδοξο σχέδιο 7 αξόνων “Εύρυτος”, που θα θωρακίσει την Αττική έως το 2055.

Το σχέδιο “Εύρυτος”, μεταξύ άλλων, προβλέπει εκτροπές ποταμών, υλοποίηση μεγάλο έργων, θεσμική θωράκιση των εταιρειών ύδρευσης Αθήνας και Θεσσαλονίκης, περιορισμό της σπατάλης ύδατος και ενεργοποίηση εφεδρικών γεωτρήσεων για την υδροδότηση της Αττικής.

Λειψυδρία: Με μοντέλο “Daniel” τα έργα για το νερό

Η ανάθεση της μερικής εκτροπής δύο ποταμών στην Ευρυτανία, του Κρικελιώτη και του Καρπενησιώτη, προς το φράγμα του Ευήνου, θα γίνει το καλοκαίρι του 2026 χωρίς ανοιχτό διαγωνισμό, αλλά με κλειστή διαδικασία μεταξύ των μεγάλων κατασκευαστικών εταιρειών της χώρας.

Όπως αναφέρει η εφημερίδα “Καθημερινή”, η χρήση αυτής της νομοθεσίας θα γίνει με την επίκληση μιας κατεπείγουσας ανάγκης λόγω απρόβλεπτων γεγονότων, μια διαδικασία που χρησιμοποιήθηκε και για τα αντιπλημμυρικά έργα του “Daniel“, τα οποία μοιράστηκαν στις τέσσερις μεγάλες κατασκευαστικές εταιρείες της χώρας έπειτα από διαπραγμάτευση.

Επίσης, το έργο της εκτροπής δεν έχει ακόμα ξεκαθαρισμένη πηγή χρηματοδότησης. Στόχος είναι το έργο, που θα κοστίσει τουλάχιστον μισό δισ. ευρώ, να ολοκληρωθεί έως τα μέσα του 2029. Η κατασκευή μονάδας αφαλάτωσης μετατίθεται σε δεύτερη φάση.

Παράλληλα, το υπουργείο Περιβάλλοντος ανακοίνωσε ότι η ΕΥΔΑΠ θα αναλάβει την υδροδότηση αλλά και την άρδευση σε Βοιωτία, Φωκίδα και Εύβοια και η ΕΥΑΘ στη Χαλκιδική.

Ως πρώτης προτεραιότητας έργο προωθείται η εκτροπή ποσότητας νερού από δύο ποταμούς, τον Κρικελιώτη και τον Καρπενησιώτη, που σήμερα καταλήγουν στη λίμνη των Κρεμαστών.

Όπως ανέφερε ο διευθύνων σύμβουλος της ΕΥΔΑΠ Χάρης Σαχίνης, η σύνδεση των δύο ποταμών με τον ταμιευτήρα νερού στον Εύηνο θα γίνει μέσω δύο διαδοχικών σηράγγων, 14 χλμ. και 6 χλμ. (με διάμετρο 4 μέτρων και παροχετευτικότητα 27 κυβικών το δευτερόλεπτο).

Οι σήραγγες θα κατασκευαστούν σε τέτοιο ύψος ώστε να παίρνουν νερό μόνο όταν ανεβαίνει η στάθμη των δύο ποταμών, λόγω βροχοπτώσεων, διασφαλίζοντας έτσι τη συνεχή οικολογική παροχή των δύο ποταμών.

Από την πλευρά του, ο υπουργός Περιβάλλοντος Σταύρος Παπασταύρου, σημείωσε ότι με το έργο αυτό θα εξασφαλίζονται περίπου 200 εκατ. κυβικά νερού ετησίως και επομένως, σε συνδυασμό με άλλες προωθούμενες παρεμβάσεις, θα λυθεί το ζήτημα της υδατικής ασφάλειας της Αττικής για τα επόμενα 30 χρόνια. Το έργο θα χρειαστεί μια περίοδο κατασκευής 2,5-3 ετών, με στόχο να είναι έτοιμο το 2029.

Πάντως, μέχρι να κατασκευαστεί ο “Εύρυτος”, βρίσκονται σε “τροχιά” υλοποίησης τέσσερις άμεσες επεμβάσεις που θα παρέχουν 149 εκατ. κυβικά μέτρα νερού ετησίως ώστε να μην διψάσει η Αττική.

Πρόκειται για τη λειτουργία των γεωτρήσεων της Μαυροσουβάλας (32 εκατ. κυβικών μέτρων ετησίως) με το νερό να μπαίνει στο κανάλι της Υλίκης και τη μείωση κατά 70% της περιβαλλοντικής παροχής του ταμιευτήρα Ευήνου (22 εκατ. κυβικά μέτρα ετησίως) που έχουν ολοκληρωθεί.

Σε εξέλιξη βρίσκονται η ενεργοποίηση των γεωτρήσεων στους “Ούγγρους” στη Νοτιοανατολική Υλίκη (50 εκατ. κυβικά μέτρα ετησίως) με ορίζοντα ολοκλήρωσης τον ερχόμενο Μάρτιο καθώς και η A’ φάση αξιοποίησης των υπογείων αποθεμάτων του μέσου ρου του Βοιωτικού Κηφισού (17 γεωτρήσεις και 3 αντλιοστάσια για 45 εκατ. κ.μ. ετησίως ) που αναμένεται να ολοκληρωθεί το Μάρτιο του 2027, εξασφαλίζοντας νερό για ύδρευση και άρδευση.

Το Plan B

Εκτός από τα βραχυπρόθεσμα έργα και το μακροπρόθεσμο του Εύρυτου, όπως επεσήμανε ο κ. Παπασταύρου, “ωριμάζουμε, σε περίπτωση που χρειαστεί, μεσοπρόθεσμα και άλλα δύο σημαντικά έργα, το έργο αγωγού ανύψωσης νερού στο Εξωτερικό Υδροδοτικό Σύστημα για διασύνδεση με αφαλάτωση και χερσαία αφαλάτωση”.

Σύμφωνα με τον κ. Σαχίνη, για τρία έργα μονάδων αφαλάτωσης θαλασσινού ή και υφάλμυρου νερού γίνεται τεχνικό–οικονομική και περιβαλλοντική αξιολόγηση προκειμένου να είναι έτοιμα σε περίπτωση που ο “Εύρυτος” δεν είναι έτοιμος σε τέσσερα χρόνια.

Οι αφαλατώσεις δεν είναι η πιο οικονομική ούτε η πιο βιώσιμη λύση, αλλά αποτελούν λύση ανάγκης. Σύμφωνα με το σχεδιασμό, μπορούν να γίνουν σε Θίσβη, Λάυριο και Νέα Πέραμο αλλά το κόστος τους ανα κυβικό μέτρο είναι 1.000 ευρώ.

“Κάνουμε μεγάλη προσπάθεια, σε συνεργασία με το ΥΠΕΝ για να μην χρειαστεί να πάμε στο “σχέδιο Β” γιατί οι αφαλατώσεις δεν είναι φθηνή λύση. Αλλά πρέπει να είμαστε έτοιμοι για κάθε ενδεχόμενο. Δεν θα αφήσουμε την Αττική χωρίς νερό”, ανέφερε ο διευθύνων σύμβουλος της ΕΥΔΑΠ, τονίζοντας ότι στις αφαλατώσεις είναι μεγάλο τόσο το κόστος της επένδυσης όσο και της λειτουργίας λόγω των αυξημένων ενεργειακών αναγκών.

“Για κάθε κυβικό που παίρνω την ημέρα, ως επένδυση κοστίζει 1.000 ευρώ. Άρα, για να πάρω με αφαλάτωση 45 εκατ. κυβικά (δηλαδή όσα δίνει ο βοιωτικός Κηφισός) θα κόστιζε η επένδυση γύρω στα 125 εκατομμύρια ευρώ και χρειάζονται για κάθε κυβικό νερού από αφαλάτωση γύρω στις 3 κιλοβατώρες ενέργειας”, εξήγησε ο κ. Σαχίνης.

Επίσης, η ΕΥΔΑΠ έχει εξετάσει και την προοπτική πλωτών αφαλατώσεων ως “σχέδιο Γ“, αλλά δεν είναι ένα σχέδιο που προκρίνει καθώς είναι έως και 100% ακριβότερες από τις χερσαίες μονάδες.