Politico: Οργισμένοι οι Ευρωπαίοι με το σχέδιο των ΗΠΑ για ειρήνη στην Ουκρανία – «Ο Γουίτκοφ χρειάζεται ψυχίατρο»

Το σχέδιο του Ντόναλντ Τραμπ για την Ουκρανία έχει προκαλέσει έντονη δυσαρέσκεια στις Βρυξέλλες, σύμφωνα με δημοσίευμα του Politico, την ώρα που η ΕΕ δίνει μάχη για να εξασφαλίσει πόρους που θα κρατήσουν το Κίεβο στον πόλεμο με τη Ρωσία.

Οι ευρωπαϊκοί θεσμοί προσπαθούν εδώ και μήνες να βρουν νομικό τρόπο αξιοποίησης περίπου 140 δισ. ευρώ σε δεσμευμένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία, ώστε να ενισχυθεί η ουκρανική άμυνα. Οι συνομιλίες, που βρίσκονται σε κρίσιμη φάση, επικεντρώνονται στη χρήση των παγωμένων κεφαλαίων ως εγγύηση για δάνειο προς το Κίεβο.

Ωστόσο, η πρωτοβουλία που παρουσίασε ο ειδικός απεσταλμένος του Τραμπ, Στιβ Γουίτκοφ, φαίνεται να ανατρέπει τον ευρωπαϊκό σχεδιασμό.

Το σχέδιο των ΗΠΑ και οι αντιδράσεις

Το νέο σχέδιο εκεχειρίας των ΗΠΑ, 28 σημείων, προτείνει κάτι εντελώς διαφορετικό από τη γραμμή της ΕΕ. Τα ευρωπαϊκά περιουσιακά στοιχεία να τεθούν υπό αμερικανική διαχείριση και να χρησιμοποιηθούν για την ανοικοδόμηση της Ουκρανίας μετά από μια ενδεχόμενη ανακωχή, με τις ΗΠΑ να λαμβάνουν το 50% των κερδών.

Ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι έχει προειδοποιήσει ότι η πρόταση του Τραμπ θέτει την Ουκρανία μπροστά σε ένα ιστορικό δίλημμα: να διακινδυνεύσει είτε την «αξιοπρέπειά» της είτε τη σχέση με «έναν καίριο σύμμαχο».

Στις Βρυξέλλες, όμως, η αντίδραση είναι ακόμη πιο έντονη. Ευρωπαίοι διπλωμάτες εκφράζουν φόβους ότι η αμερικανική πρωτοβουλία μπορεί να τινάξει στον αέρα την ευρωπαϊκή πρόταση για το λεγόμενο «δάνειο επανορθώσεων», που οι «27» ήλπιζαν να οριστικοποιήσουν στην επόμενη Σύνοδο Κορυφής.

«Το σχέδιο Γουίτκοφ είναι σκανδαλώδες», δήλωσε πρώην Γάλλος αξιωματούχος, κατηγορώντας την Ουάσιγκτον ότι επιδιώκει κέρδος πάνω στην προσπάθεια της Ευρώπης. Άλλοι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι χρησιμοποίησαν ακόμη πιο σκληρή γλώσσα, σημειώνοντας ότι ο Τραμπ «δεν έχει καμία εξουσία» επί ευρωπαϊκών περιουσιακών στοιχείων, ενώ ένας διπλωμάτης ανέφερε σκωπτικά πως «ο Γουίτκοφ χρειάζεται ψυχίατρο».

Τα νομικά και πολιτικά εμπόδια

Η χρήση των παγωμένων ρωσικών περιουσιακών στοιχείων αποτελεί από τα πιο σύνθετα ζητήματα για τους συμμάχους της Ουκρανίας, λόγω νομικών, πολιτικών, οικονομικών και γεωπολιτικών κινδύνων.

Το μεγαλύτερο μέρος των κεφαλαίων βρίσκεται στο Euroclear στο Βέλγιο, γεγονός που καθιστά τη χώρα ιδιαίτερα εκτεθειμένη σε πιθανές ρωσικές αξιώσεις. Το ευρωπαϊκό σχέδιο προβλέπει ότι το δάνειο προς το Κίεβο θα αποπληρωθεί μόνο εφόσον η Μόσχα συμφωνήσει σε πολεμικές επανορθώσεις μετά την επίτευξη ειρήνης.

Το Βέλγιο, όμως, παραμένει επιφυλακτικό, φοβούμενο ότι μπορεί να θεωρηθεί οικονομικά υπεύθυνο σε περίπτωση ρωσικών αντιδράσεων, σε αντίθεση με άλλα κράτη- μέλη που ζητούν άμεση στήριξη της Ουκρανίας.

Ορισμένοι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι εκτιμούν ότι το αμερικανικό σχέδιο λειτουργεί ως επιχείρημα κατά της ευρωπαϊκής πρότασης, καθώς ο Τραμπ, σύμφωνα με διπλωματικές πηγές, «θα πιέσει για ξεπάγωμα των περιουσιακών στοιχείων στο πλαίσιο της μεταπολεμικής συμφωνίας», με αποτέλεσμα «οι Ευρωπαίοι να φοβούνται ότι στο τέλος θα πληρώσουν οι ίδιοι τον λογαριασμό».

Το αμερικανικό σχέδιο προβλέπει επίσης τη διοχέτευση 100 δισ. δολαρίων σε αμερικανοκρατούμενες επενδύσεις για την ανοικοδόμηση της Ουκρανίας, με αντίστοιχη ευρωπαϊκή συμβολή, ενώ μέρος των υπολοίπων ρωσικών κεφαλαίων θα χρησιμοποιηθεί σε «κοινό αμερικανο-ρωσικό επενδυτικό μηχανισμό», μια πρόταση που προκαλεί νέα ερωτήματα στις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες.

Ρευστό διεθνές σκηνικό

Ο Ζελένσκι είχε χθες διαδοχικές τηλεφωνικές επικοινωνίες με τους ηγέτες Γερμανίας, Γαλλίας και Ηνωμένου Βασιλείου, οι οποίοι τον διαβεβαίωσαν ότι παραμένουν προσηλωμένοι σε μια «δίκαιη ειρήνη» και ότι «οποιαδήποτε συμφωνία που επηρεάζει ευρωπαϊκά κράτη, την ΕΕ ή το ΝΑΤΟ, απαιτεί τη σύμφωνη γνώμη των Ευρωπαίων εταίρων».

Την ώρα που στην Ουάσιγκτον διαμορφώνεται μια πρόταση που οι Βρυξέλλες θεωρούν «επικίνδυνη» και «ανισοβαρή», οι ευρωπαϊκές πρωτεύουσες παρακολουθούν με αυξανόμενη ανησυχία τις κινήσεις του Τραμπ, φοβούμενες ότι μπορεί να οδηγήσουν σε μια ειρηνευτική συμφωνία με δυσμενείς όρους για την Ουκρανία.