Όλα όσα πρέπει να γνωρίζετε για την ΗΙV λοίμωξη

Η πρόοδος στη μάχη κατά της HIV λοίμωξης κατά τη διάρκεια των τελευταίων δεκαετιών, την έχει μετατρέψει σε μια χρόνια και πλήρως ελεγχόμενη νόσο. Ωστόσο η καλύτερη προστασία είναι η πρόληψη. Ο HIV είναι ένας ιός που προσβάλλει το ανοσοποιητικό σύστημα, το αποδυναμώνει σταδιακά και καθιστά τον οργανισμό ευάλωτο σε διάφορες λοιμώξεις. 

Τι δείχνουν τα δεδομένα στην Ελλάδα

Ελαφρά πτώση, της τάξης του 4%, σημειώθηκε το 2024 στις νέες διαγνώσεις HIV/AIDS στην Ελλάδα, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του ΕΟΔΥ. Η μείωση αυτή προκύπτει μετά την ολοκλήρωση της συλλογής και ανάλυσης των δεδομένων έως και τον Δεκέμβριο του περασμένου έτους.

Συχνότερος τρόπος μόλυνσης ήταν η σεξουαλική επαφή, κυρίως μεταξύ ανδρών (30,9% των νέων διαγνώσεων).

Tα περιστατικά που μολύνθηκαν μέσω χρήσης ενδοφλέβιων εξαρτησιογόνων ουσιών αυξήθηκαν κατά 15% συγκριτικά με το 2023, και κατά 51% συγκριτικά με το 2022.

Αυξημένο είναι το ποσοστό των νέων διαγνώσεων με απροσδιόριστο τρόπο μόλυνσης (37,1% των νέων διαγνώσεων), οι οποίες ξεπέρασαν σε συχνότητα εκείνες που μολύνθηκαν μέσω σεξουαλικής επαφής μεταξύ ανδρών.

Το 53,7% των περιστατικών που καταγράφηκαν το 2024, διαγνώστηκε καθυστερημένα. Τα υψηλότερα ποσοστά καθυστερημένης διάγνωσης σημειώθηκαν στα ετεροφυλόφιλα άτομα (61,4%), στους χρήστες ενδοφλέβιων εξαρτησιογόνων ουσιών (60%) και στα άτομα ηλικίας 50+ ετών (64,4%), και τα χαμηλότερα στους άνδρες που έχουν σεξουαλικές επαφές με άνδρες (42,2%) και στα άτομα ηλικίας 25-29 ετών (42,1%).

Το 2024 συνεχίζει να παρατηρείται χαμηλή πληρότητα σε παραμέτρους ιδιαίτερα σημαντικές για την επιδημιολογική επιτήρηση της HIV λοίμωξης, όπως είναι οι τιμές των CD4+ T-λεμφοκυττάρων κατά τη διάγνωση και ο πιθανός τρόπος μόλυνσης.

 Το στίγμα του HIV

 Το στίγμα και οι διακρίσεις κατά των ατόμων που ζουν με τον HIV, που μπορεί να οφείλονται σε έλλειψη γνώσεων και στερεότυπα, εξακολουθούν να επηρεάζουν δυσμενώς την καθημερινότητα και την ποιότητα ζωής τους. Οι ανισότητες, η βία και οι διακρίσεις επιβαρύνουν ιδιαίτερα τις ευάλωτες ομάδες. Παρά την πρόοδο στη θεραπεία του HIV, χρειάζονται περισσότερες προσπάθειες για την πρόληψη και την εξάλειψη των εμποδίων που κρατούν ειδικά τα πιο περιθωριοποιημένα άτομα μακριά από τις υπηρεσίες πρόληψης και θεραπείας.

Ένα βήμα πιο κοντά στον έλεγχο του HIV/AIDS με τη διάθεση της PrEP

H PrEP είναι προληπτική αγωγή και αφορά οροαρνητικά άτομα που βρίσκονται σε αυξημένο κίνδυνο έκθεσης στον ιό HIV. Όπως έχει αποδειχθεί τόσο από τις κλινικές έρευνες όσο και από την πολυετή χορήγηση της σε πολλά κράτη, η αγωγή είναι απόλυτα ασφαλής και εξαιρετικά αποτελεσματική, έχοντας επιτύχει εντυπωσιακή μείωση των νέων περιστατικών HIV όπου έχει διατεθεί.

 Εδώ και 5 μήνες το πρόγραμμα δωρεάν χορήγησης της προληπτικής αντιρετροϊκής αγωγής PrEP για τον HIV/AIDS  χορηγείται και στη χώρα μας από τα φαρμακεία 24 νοσοκομείων του ΕΣΥ έπειτα από συνταγογράφηση λοιμωξιολόγου, γενικού-οικογενειακού ιατρού, παθολόγου, δερματολόγου-αφροδισιολόγου ή γυναικολόγου.

Στους δικαιούχους της αγωγής συμπεριλαμβάνονται όσα άτομα εκτιμάται πως διατρέχουν αυξημένο ρίσκο έκθεσης στον HIV βάσει κριτηρίων που αξιολογούν τις σεξουαλικές πρακτικές, την σεξουαλική επαφή με άτομο που ζει με HIV, ενδοφλέβια χρήση ψυχοδραστικών ουσιών ή άσκηση σεξεργασίας. Πολύ σημαντικό είναι πως κατά την εκτέλεση της συνταγής θα εξασφαλίζεται η ανωνυμία του λήπτη, αφού ήδη από τη συνταγογράφηση ο ΑΜΚΑ θα έχει μετατραπεί σε κωδικό αριθμού δικαιούχου και το παραπεμπτικό ανωνυμοποιείται.