Η ηχηρή καμπάνια της Gilead Sciences για την Παγκόσμια Ημέρα AIDS επιστρέφει και αποδομεί τα στερεότυπα

Ακόμα και σήμερα τα άτομα που ζουν με τον HIV βιώνουν την περιθωριοποίηση. Συχνά, η κοινωνία αντιμετωπίζει τα άτομα αυτά με προκαταλήψεις και αρνητικές αντιλήψεις, δημιουργώντας ένα περιβάλλον φόβου και απομόνωσης.

Με το αιχμηρό μήνυμα «Δυστυχώς γι’ αυτούς που δείχνουν δεν υπάρχει θεραπεία. Ευτυχώς για τον HIV υπάρχει θεραπεία», η Gilead Sciences Ελλάδας παρουσιάζει εκ νέου την πετυχημένη της καμπάνια για την Παγκόσμια Ημέρα AIDS, αποδομώντας τα κοινωνικά στερεότυπα και αναδεικνύοντας την αναγκαιότητα σωστής ενημέρωσης για τον HIV.

Η καμπάνια της εταιρείας ανατρέπει την παραδοσιακή προσέγγιση: αντί να επικεντρώνεται σε όσους χρειάζονται θεραπεία για τον HIV, στρέφει το βλέμμα προς αυτούς που συνεχίζουν να στιγματίζουν και να απομονώνουν τους ανθρώπους που ζουν με τον ιό. Το κεντρικό μήνυμα απευθύνεται σε εκείνους «που δείχνουν με το δάχτυλο», θέλοντας να τονίσει ότι το στίγμα και οι διακρίσεις είναι το πραγματικό εμπόδιο στη μάχη κατά του HIV και όχι ο ίδιος ο ιός. Όσοι επιμένουν να στιγματίζουν άλλους ανθρώπους με προκαταλήψεις και στερεότυπα, μένουν χωρίς «θεραπεία», την ίδια στιγμή που ο ιός αντιμετωπίζεται πλέον αποτελεσματικά.

Μεγαλύτερος και δυσκολότερος «εχθρός» το στίγμα από τον HIV

Δυστυχώς, η κοινωνία δεν έχει προχωρήσει όσο η επιστήμη διατηρώντας το στίγμα των ατόμων που ζουν με τον ιό. Έτσι λοιπόν η καμπάνια επικεντρώνεται σε αυτή την πραγματικότητα, που συχνά όμως αγνοείται: Παρά τη ραγδαία ιατρική πρόοδο που έχει κάνει την λοίμωξη από τον HIV μια διαχειρίσιμη χρόνια πάθηση, η κοινωνία εξακολουθεί να στιγματίζει τα άτομα που ζουν με τον ιό. Τα στερεότυπα και οι προκαταλήψεις εναντίον του HIV επιμένουν και σημαδεύουν με το δάχτυλο τους ανθρώπους που ζουν με αυτόν, χωρίς να λαμβάνεται υπόψη η σημερινή πραγματικότητα: ότι τα άτομα με HIV, χάρη στην επιστημονική πρόοδο, μπορούν να λάβουν αποτελεσματική θεραπεία και να ζήσουν μία μακρά και φυσιολογική ζωή. Λαμβάνοντας την θεραπεία τους με συνέπεια, μπορούν να διατηρούν κατεσταλμένο τον ιό στο αίμα (μη ανιχνεύσιμο, undetectable) και έτσι να μη μεταδίδουν τον ιό στους σεξουαλικούς τους συντρόφους (untransmittable), διαμορφώνοντας την εξίσωση U=U.

Οι πρωτοβουλίες της Gilead δεν περιορίζονται στο να «κάνουν θόρυβο»· στοχεύουν να προκαλέσουν την κοινωνία να σκεφτεί βαθύτερα, να αναμετρηθεί με το φόβο και την άγνοια. Με αυτή την καμπάνια, η Gilead επιλέγει να «δείξει» την αλήθεια σε όσους επιμένουν να δείχνουν με το δάχτυλο.

Η δύναμη της ενημέρωσης και της πρόσβασης στην θεραπεία

Η Gilead επιστρατεύει έναν καυστικό και προκλητικό τόνο για να προσελκύσει την προσοχή και να τονίσει πως η πραγματική πρόοδος βρίσκεται στην θεραπεία και την αποδοχή. Ο HIV άλλωστε είναι ένας ιός που αφορά όλους τους ανθρώπους και σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να συνοδεύεται από στιγματισμένο λόγο κατά των ανθρώπων που ζουν με αυτόν, καθώς αποτελεί μία διαχειρίσιμη χρόνια πάθηση. Το στίγμα και οι διακρίσεις κατά των ατόμων που ζουν με τον HIV, οφείλονται κυρίως σε έλλειψη γνώσεων και στερεότυπα,  που όμως επηρεάζουν δυσμενώς την καθημερινότητα και την ποιότητα ζωής των ατόμων με HIV.

Μεγάλο το ποσοστό της άγνοιας

Τα αποτελέσματα πρόσφατης ευρωπαϊκή έρευνα κοινής γνώμης που διεξήγαγε η Gilead σε 11 χώρες, και στην Ελλάδα προκαλούν προβληματισμό καθώς μόνο 1 στους 4 γνωρίζει και συμφωνεί με το U=U. Οι υπόλοιποι είτε δεν συμφωνούν το 20% ή δεν το γνωρίζουν το 55%.

Περίπου 88% του κοινού αναγνωρίζει πλέον σωστά ότι με χειραψία/αγκαλιά με άτομο με HIV δεν μεταδίδεται ο ιός. Εντούτοις, 15-17% εξακολουθούν να πιστεύουν λανθασμένα ότι ο HIV μπορεί να μεταδοθεί μέσω κοινής χρήσης τουαλέτας, τσιμπήματος εντόμου ή χρήσης ποτηριών και πιάτων (20-30% δηλώνουν πως «δεν γνωρίζουν»!). Μύθοι της δεκαετίας του ’90 εξακολουθούν να σκιάζουν την καθημερινότητα πολλών ατόμων με HIV.

Η έρευνα φωτίζει κάτι ακόμη πιο ανησυχητικό: την κοινωνική απόσταση. Μόνο ένα στα δύο άτομα θα καθόταν δίπλα σε ένα άτομο με HIV, θα του νοίκιαζε το σπίτι του ή θα του έδινε δουλειά. Μόνο ένα στα τρία θα το έβλεπε ως πιθανό φίλο ή σύντροφο. Αυτή η απόσταση δεν είναι απλώς μια «στάση»· μεταφράζεται σε περιθωριοποίηση, ψυχολογική επιβάρυνση και συχνά σε αποφυγή της φροντίδας υγείας από φόβο για απόρριψη. Όσο μεγαλύτερη η κοινωνική απόσταση, τόσο μικρότερη αποδοχή και μεγαλύτερη άγνοια του U=U.

«Κάνε σήμερα το τεστ για τον HIV»

Η φετινή καμπάνια της Gilead υλοποιείται σε συνεργασία με την ΕΕΜΑΑ (Ελληνική Εταιρεία Μελέτης & Αντιμετώπισης του AIDS) και τον Σύλλογο Οροθετικών Ελλάδος «Θετική Φωνή». Η προτροπή της καμπάνιας είναι ξεκάθαρη «κάνε σήμερα το τεστ για τον HIV, ενημερώσου για τις διαθέσιμες θεραπείες και συνέχισε τη ζωή σου».