Λειψυδρία στην Αττική: Περίοδος ξηρασίας όπως το 1988–1994 – Ο Μόρνος έχασε το 40% των αποθεμάτων νερού σε δύο χρόνια

Η Αθήνα βρίσκεται αντιμέτωπη με τη σοβαρότερη κρίση λειψυδρίας των τελευταίων τριών δεκαετιών, καθώς η στάθμη των υδάτων στους δύο βασικούς ταμιευτήρες της, τον Μόρνο και την Υλίκη, έχει υποχωρήσει σε χαμηλά δεκαετίας.

Σύμφωνα με τα νεότερα στοιχεία, ο Μόρνος έχει χάσει πάνω από το 40% των αποθεμάτων του μέσα σε δύο χρόνια, με την έκταση της λίμνης να έχει συρρικνωθεί σχεδόν κατά το ήμισυ. Αντίστοιχα, στην Υλίκη η μείωση του νερού φτάνει το 40% μόνο μέσα στον τελευταίο χρόνο, γεγονός που αναδεικνύει τη σοβαρότητα της κατάστασης.

Σχέδιο έκτακτης ανάγκης για την υδροδότηση της Αττικής

Η κυβέρνηση ετοιμάζεται να ενεργοποιήσει καθεστώς έκτακτης ανάγκης για την κατανάλωση νερού στο λεκανοπέδιο, προκειμένου να επιταχυνθούν κρίσιμα έργα και να εξασφαλιστεί η επάρκεια της Αττικής για τις επόμενες δεκαετίες.

Κεντρικό άξονα του σχεδιασμού αποτελεί το έργο «Εύρυτος», που προβλέπει την αξιοποίηση πλεονάζοντος νερού από περιοχές με υψηλές βροχοπτώσεις. Κομβικό ρόλο θα έχει η λίμνη Κρεμαστών, η οποία τροφοδοτείται από τους ποταμούς Κρικελιώτη και Καρπενησιώτη, ενώ προγραμματίζονται και πλήθος μικρότερων έργων.

Παράλληλα, η ΕΥΔΑΠ προωθεί επενδυτικό πλάνο συνολικού ύψους 2,5 δισ. ευρώ, με στόχο την ενίσχυση της ανθεκτικότητας των υποδομών. Στο πακέτο περιλαμβάνονται «έξυπνα» δίκτυα με συστήματα τηλεμετρίας και εντοπισμού διαρροών, καθώς και έργα ανακύκλωσης και επαναχρησιμοποίησης νερού.

Κυβερνητικές πηγές τονίζουν πως καθοριστικό ρόλο θα παίξει και η στάση των πολιτών, ώστε να αποτραπούν φαινόμενα υπερκατανάλωσης.

Ξηρασία τύπου 1988–1994 – Μειώνονται βροχές και χιόνια

Ειδικοί και στελέχη της ΕΥΔΑΠ προειδοποιούν ότι η πρωτεύουσα βρίσκεται στη δίνη μιας παρατεταμένης ξηρασίας, συγκρίσιμης μόνο με την περίοδο 1988–1994. Στη Μεσόγειο, οι ημέρες βροχής μειώνονται σταθερά, ενώ η συγκέντρωση χιονιού στα ορεινά έχει επίσης περιοριστεί σημαντικά. Οι πρόσφατες έντονες καταιγίδες δεν κατάφεραν να αντιστρέψουν την εικόνα, καθώς το μεγαλύτερο μέρος του νερού κατέληξε στη θάλασσα.

Διεθνή παραδείγματα και προειδοποιήσεις

Ανά τον κόσμο, χώρες αντιμετωπίζουν παρόμοιες προκλήσεις. Η Κύπρος, που το 2008 αναγκάστηκε να εισαγάγει 8 εκατ. κυβικά μέτρα νερού από την Ελλάδα, έχει πλέον θωρακιστεί με μονάδες αφαλάτωσης και αυστηρές πολιτικές εξοικονόμησης – μέτρα που στην Ελλάδα δεν έχουν ακόμη εφαρμοστεί.

Αντίστοιχα προβλήματα καταγράφονται στη νότια Γαλλία, την Ισπανία και την Ιταλία, όπου προχωρούν σε παρόμοιες λύσεις ενίσχυσης των υδάτινων πόρων.

Στον αντίποδα, παράδειγμα προς αποφυγή θεωρείται το Ιράν, όπου η καθυστερημένη αντίδραση στην κρίση οδήγησε σε συζητήσεις για ακραίες λύσεις, όπως δελτίο στο νερό ή ακόμη και εγκατάλειψη της Τεχεράνης από τους κατοίκους της.

Το μήνυμα κυβέρνησης και ειδικών είναι σαφές: η άμεση δράση και η υπεύθυνη κατανάλωση αποτελούν πλέον μονόδρομο, ώστε να αποτραπεί μια βαθύτερη υδατική κρίση στην πρωτεύουσα.