Γιώργος Μπαμπινίωτης: Απαντά αν η Κίμπερλι Γκιλφόιλ πρέπει να αποκαλείται «πρέσβης» ή «πρέσβειρα»

Με αφορμή την έλευση στην Ελλάδα της Κίμπερλι Γκιλφόιλ, ο καθηγητής Γλωσσολογίας, Γιώργος Μπαμπινιώτης, με ανάρτησή του στο facebook, ξεκαθαρίζει αν πρέπει να χρησιμοποιείται ο όρος «πρέσβης» ή «πρέσβειρα» όταν μιλάμε για γυναίκα επικεφαλής διπλωματικής αποστολής.

Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τον κ. Μπαμπινιώτη: «η ονομασία πρέσβειρα είναι τίτλος δεν είναι ανδρωνυμικό. Έτσι θα αποφεύγεται η καταχρηστική χρήση του όρου πρέσβειρα, για να δηλώνει τη σύζυγο τού πρέσβη (ο τίτλος δεν μεταβιβάζεται), καθώς και η δυσκολία να σχηματιστεί η γενική τού πρέσβης ως θηλυκού».

«Γενικά, ο όρος πρέσβειρα είναι τιμητικός (πβ. πρέσβειρα της UNESCO, πρέσβειρα καλής θελήσεως) και δηλώνει με ιδιαίτερη λέξη τη γυναίκα που ασκεί αυτά τα καθήκοντα» καταλήγει ο Γιώργος Μπαμπινιώτης.

Όλη η ανάρτηση του Γιώργου Μπαμπινιώτη

«Πώς θα πούμε ελληνικά την γυναίκα πρέσβη με θηλυκού γραμματικού γένους όνομα που να δηλώνει το αξίωμα με εύκολο στην χρήση και στην κλίση τρόπο; Θα πούμε η πρέσβειρα (πρβλ. η πρέσβειρα καλής θελήσεως, η πρέσβειρα της UNESCO). Η ονομασία πρέσβειρα είναι τίτλος δεν είναι ανδρωνυμικό (Γιώργης – Γιώργαινα, πρόεδρος – προεδρίνα). Άρα, δεν μεταβιβάζεται στην σύζυγο τού πρέσβη.

Η σύζυγος τού πρέσβη / πρεσβευτή είναι «η σύζυγος τού πρέσβη /πρεσβευτή» ή (κατά το πρόεδρος – προεδρίνα «η σύζυγος του προέδρου») ως ανδρωνυμικό στον άτυπο οικείο λόγο μπορεί να λεχθεί «πρεσβευτίνα» όχι και «πρέσβειρα».

Και επειδή λέμε στην Κοινή Νέα Ελληνική ο πρέσβης – του πρέσβη, για την γυναίκα πρέσβη μπορούμε να πούμε η πρέσβης – της πρέσβη; Με τον όρο πρέσβειρα λύνουμε κι αυτό το πρόβλημα.

Σε σχέση με τη γυναίκα που κατέχει το αξίωμα τού πρέσβη, μπορεί μεν να χρησιμοποιηθεί ο τύπος τού αρσενικού η πρέσβης, αλλά είναι προτιμότερο να χρησιμοποιείται ο όρος πρέσβειρα. Έτσι θα αποφεύγεται η καταχρηστική χρήση του όρου πρέσβειρα, για να δηλώνει τη σύζυγο τού πρέσβη (ο τίτλος δεν μεταβιβάζεται), καθώς και η δυσκολία να σχηματιστεί η γενική τού πρέσβης ως θηλυκού (όχι: τα καθήκοντα τής πρέσβη ή Τα εγκαίνια έγιναν με την παρουσία τής πρέσβη).

Μπορεί να σχηματίσει μoνογενική της πρέσβεως, δηλ. υποχρεωτικά με τον τύπο τής λόγιας παράδοσης. Γενικά, ο όρος πρέσβειρα είναι τιμητικός (πβ. πρέσβειρα της UNESCO, πρέσβειρα καλής θελήσεως) και δηλώνει με ιδιαίτερη λέξη τη γυναίκα που ασκεί αυτά τα καθήκοντα».