Ποιος πληρώνει και ποιος εισπράττει τελικά τα φορολογικά έσοδα

“Η μεγαλύτερη μείωση φόρων που έχει γίνει στη Μεταπολίτευση”… Με αυτό το τρόπο η κυβέρνηση, κάνοντας το “άσπρο μαύρο” περιγράφει το περιβόητο “πακέτο φοροαπαλλαγών” για το λαό που ανακοινώθηκε στη ΔΕΘ, ακολουθώντας τις γνωστές οδηγίες “πες, πες, κάτι θα μείνει”. Όμως, όσο και αν η κυβέρνηση επιχειρεί να φωτογραφίσει το πακέτο ως “γαλαντόμο” για τους εργαζόμενους, η πραγματικότητα τη διαψεύδει κατηγορηματικά.

Η τοποθέτηση για φορολογική ελάφρυνση είναι τουλάχιστον αστεία. Με ευθύνη όλων κυβερνήσεων των τελευταίων 15 ετών η φορολογική επιβάρυνση του λαού είναι τόσο μεγάλη που καταγράφεται πλεόνασμα που υπερβαίνει τους στόχους , υπάρχει δηλαδή “υπερπλεόνασμα”, ενώ οι φορολογικές ελαφρύνσεις που ανακοινώθηκαν είναι μικρότερες ακόμα και από αυτό. Ακόμα, δηλαδή, και αν κάποιος αποδεχτεί τη φορολογία ως “δίκαιη” -αλήθεια ποιος πληρώνει;- , ακόμα και αν δεχτεί την ανάγκη να υπάρχει πλεόνασμα -περισσότεροι φόροι από τις δαπάνες-, ακόμα και τότε, η κυβέρνηση κλέβει ακόμα περισσότερους φόρους από τα λαϊκά στρώματα από όσο υπολογίζει και επιστρέφει πίσω μόνο ένα κομμάτι από αυτούς τους περισσότερους φόρους. Είναι κραυγαλέα πολιτική απάτη να κάνει λόγο η κυβέρνηση για ελάφρυνση.

Η συζήτηση για το πλεόνασμα και τα όριά του φυσικά δεν πρέπει να συσκοτίσει τις υπόλοιπες, τελικά πιο ουσιαστικές πλευρές, της φορολογικής πολιτικής του κράτους και ιδίως ποιος πληρώνει και ποιος εισπράττει:

Η συντριπτική μερίδα των κρατικών φόρων καταβάλλεται από τα εργατικά-λαϊκά στρώματα που πληρώνουν περίπου το 95% του συνόλου των φόρων. Μέσα από την εκτόξευση των άμεσων και των έμμεσων φόρων, με την ευθύνη όχι μόνο της σημερινής κυβέρνησης αλλά και των προηγούμενων, για παράδειγμα της κυβέρνησης Τσίπρα που απογείωσε το ΦΠΑ, τα εργατικά-λαϊκά στρώματα καταβάλλουν κυριολεκτικά τη “μερίδα του λέοντος” σε φόρους. Το μεγάλο κεφάλαιο, οι τράπεζες, ο εφοπλισμός που φοροαπαλλάσσεται μονίμως, οι όμιλοι της μεταποίησης με τις “αναπτυξιακές φοροαπαλλαγές”, γενικότερα οι μεγάλοι όμιλοι φοροαπαλλάσσονται νόμιμα με διάφορους τρόπους. Η φοροδιαφυγή, που κυνηγά με “μανία” η κυβέρνηση και κομπάζει ότι έχει “πατάξει”, δεν αφορά τα δεκάδες δισεκατομμύρια κερδών που καταγράφουν αθροιστικά οι μεγάλοι όμιλοι, αλλά φτωχούς αυτοαπασχολούμενους, που η εφορία κυριολεκτικά κατατρώει τα εισοδήματα τους. Οι μισθωτοί έχουν να αντιμετωπίσουν μια άδικη φορολογική κλίμακα που μάλιστα δεν μεταβάλλεται με τον πληθωρισμό, οδηγώντας σε μια τεράστια επιβάρυνση λόγω μη τιμαριθμοποίησης, που άλλωστε αφορά και τον ΦΠΑ. Η αύξηση των τιμών κατά 30-40% την τελευταία 5ετία μεταφράζεται σε μεγάλη αύξηση του ΦΠΑ. Ο άδικος ΕΝΦΙΑ για τα εργατικά-λαϊκά στρώματα συνεχίζει να επιβάλλεται, ενώ οι απαλλαγές που εξήγγειλε η κυβέρνηση δεν αφορούν κατά βάση τους εργαζόμενους, αλλά και χιλιάδες κατοικίες πολυτελείας σε νησιά και σε ορεινές περιοχές. 

Εξίσου αποκαλυπτική είναι η κατανομή των κρατικών δαπανών. Μεγάλο κομμάτι των κρατικών δαπανών – που πληρώνουν οι εργαζόμενοι – καταλήγει στο μεγάλο κεφάλαιο. Για παράδειγμα μεγάλες κρατικές δαπάνες για τεχνικά έργα που έχουν πολύ μικρότερη κοινωνική χρησιμότητα από το κόστος τους, ή σε έργα που συστηματικά υπερτιμολογούνται. Τεράστιο τμήμα των κρατικών δαπανών απορροφούνται σε δαπάνες για τον πόλεμο, με αγορές οπλικών συστημάτων για τους σχεδιασμούς του ΝΑΤΟ, ενώ το κράτος μέσα από τον κρατικό προϋπολογισμό επιδοτεί άμεσα μια σειρά από μεγάλες επενδύσεις του μεγάλου κεφαλαίου. 

Έτσι, οι ελαφρύνσεις που εξήγγειλε, 1,7 δισ., η κυβέρνηση είναι “ψίχουλα” μπροστά στις δεκάδες δισ. ευρώ φόρων που καταβάλλουν οι εργαζόμενοι. Για παράδειγμα τα 600 ευρώ φορολογικής ελάφρυνσης για έναν μισθωτό με παιδιά, είναι ψίχουλα αν υπολογίσει κανείς τα σχεδόν 4000 ευρώ ΦΠΑ που μπορεί να πληρώνει κάθε χρόνο… 

Η προσπάθεια της κυβέρνησης να πείσει τους εργαζόμενους ότι πρόκειται για ελάφρυνση και για φορολογική δικαιοσύνη θα μείνει στα χαρτιά. Δεν υπάρχουν περιθώρια για άλλες αυταπάτες. Για να μη συνεχίσουμε να χάνουμε εμείς, ο λαός, πρέπει να χάσει το κεφάλαιο. Το πολιτικό ερώτημα είναι συγκεκριμένο: Τα κέρδη τους ή οι ζωές μας; Δεν υπάρχει καπιταλιστική ανάπτυξη όπου κερδίζουν και οι θύτες και τα θύματα της εκμετάλλευσης. Σήμερα, ο λαός πρέπει και μπορεί να οργανώσει την αντεπίθεσή του απέναντι στον πραγματικό αντίπαλο, που υπηρετούν τόσο η σημερινή κυβέρνηση όσο και η συστημική αντιπολίτευση: Την άρχουσα τάξη των μονοπωλιακών ομίλων, του κεφαλαίου, καθώς και το ΝΑΤΟ και την ΕΕ που τη στηρίζουν.

*Ο Γρηγόρης Λιονής είναι μέλος της ΚΕ & υπεύθυνος του Τμήματος Οικονομίας του ΚΚΕ