SOS για τη λειψυδρία: Το έργο “μαμούθ” για να μην διψάσει η Αττική – Το χρονοδιάγραμμα και τα σενάρια για τα τιμολόγια νερού

Συναγερμός έχει σημάνει για τη λειψυδρία, καθώς τα αποθέματα νερού στους ταμιευτήρες της Αττικής λιγοστεύουν με ρυθμούς που προκαλούν ανησυχία.

Είναι χαρακτηριστικό ότι το 2021 η χώρα μας είχε απόθεμα 1,1 δισ. κυβικών μέτρων νερού. Σήμερα έχει μόλις 380 εκατομμύρια κυβικά.

Η κυβέρνηση την Πέμπτη 30/10 ανακοίνωσε δέσμη μέτρων, το μεγάλο στρατηγικό σχέδιο “Εύρυτος” (από το ευ και το ρέω), συνολικού ύψους 2,5 δισ. ευρώ, με σκοπό την θωράκιση της Αττικής για τα επόμενα 30 χρόνια.

Το σχέδιο των επτά αξόνων παρουσίασαν, στην εκδήλωση για τα 100 χρόνια της ΕΥΔΑΠ, ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης και ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Σταύρος Παπασταύρου.

Το σχέδιο “Εύρυτος”, μεταξύ άλλων, προβλέπει εκτροπές ποταμών, υλοποίηση μεγάλο έργων, θεσμική θωράκιση των εταιρειών ύδρευσης Αθήνας και Θεσσαλονίκης, περιορισμό της σπατάλης ύδατος και ενεργοποίηση εφεδρικών γεωτρήσεων για την υδροδότηση της Αττικής.

“Η Ελλάδα θα αντιμετωπίσει, μετά την Κύπρο, το υψηλότερο ‘υδατικό στρες’ στη νότια Ευρώπη. Ως υδατικό στρες, εννοούμε το ποσοστό του διαθέσιμου νερού μιας περιοχής που απαιτείται για να καλυφθεί η ζήτηση – στη χώρα μας αυτό φτάνει το 70%”, δήλωσε ο κ. Παπασταύρου.

Επίσης, κατά τη διάρκεια της παρουσίασης, ο πρωθυπουργός υπεραμύνθηκε του δημοσίου χαρακτήρα της ΕΥΔΑΠ και δεσμεύτηκε ότι το νερό θα παραμείνει δημόσιο αγαθό, την ώρα που εντείνεται η ανησυχία για αυξήσεις στα τιμολόγια.

“Στη χώρα μας θα έχουμε όχι μόνο το καλύτερο αλλά και το φθηνότερο νερό. Η ΕΥΔΑΠ θα παραμείνει εταιρεία δημόσιου χαρακτήρα” σημείωσε ο κ. Μητσοτάκης.

Λειψυδρία: Το στρατηγικό σχέδιο της κυβέρνησης

Το PLAN A, όπως το ονόμασε η ΕΥΔΑΠ, είναι η μερική εκτροπή νερού από δυο παραποτάμους του Αχελώου, τον Κρικελιώτη και τον Καρπενησιώτη.

Πρόκειται για δύο ποτάμια που κατεβάζουν πολύ νερό κάθε χρόνο και συχνά οι κοίτες τους φουσκώνουν και πλημμυρίζουν τις γύρω περιοχές.

Από το πλεόνασμα του νερού των δυο αυτών παραποτάμων θα εμπλουτιστεί ο Μόρνος. Ειδικότερα, ο ποταμός Καρπενησιώτης, που πηγάζει από το Βελούχι, θα εκτρέπεται μερικώς και μεσω νέας σήραγγας, μέρος της ροής του θα διοχετεύεται στον Κρικελιώτη, επίσης στην Ευρυτανία.

Στη συνέχεια, θα κατασκευαστεί δεύτερη σήραγγα, μέσω της οποίας τα νερά των δύο ποταμών θα οδηγούνται στο φράγμα του Ευήνου στην Αιτωλοακαρνανία.

Σημειώνεται πως ήδη υπάρχει σήραγγα περίπου 30 χιλιομέτρων, που συνδέει τη λίμνη Ευήνου με τη λίμνη του Μόρνου, απ’ όπου υδροδοτείται σήμερα το λεκανοπέδιο Αττικής.

Με την ολοκλήρωση του έργου, η ροή του νερού θα ενισχυθεί σημαντικά, δημιουργώντας ένα νέο υδροδοτικό «δίχτυ ασφαλείας» για την περιοχή.

Από αυτό το έργο που θα αρχίσει το 2026 και αναμένεται να ολοκληρωθεί το πρώτο εξάμηνο του 2029, η Αττική θα επωφεληθεί με +150 εκατ. κυβικά, με τις μελέτες να δείχνουν ότι θα εξασφαλιστεί υδατική επάρκεια για τουλάχιστον 30 χρόνια στην πρωτεύουσα.

Το PLAN Β περιλαμβάνει τις αντλήσεις από γεωτρήσεις. Βοιωτικός Κηφισός, Μαυροσουβάλα και Ούγγροι είναι τρεις θέσεις που διαθέτουν πολύ νερό, σύμφωνα με τις δοκιμαστικές αντλήσεις που έκανε η ΕΥΔΑΠ. Από αυτές τις γεωτρήσεις θα προστεθούν στην Αττική 149 εκατ. κυβικά/έτος.

Όσον αφορά στο Plan C, που δεν είναι η πιο οικονομική ούτε η πιο βιώσιμη λύση, αλλά αποτελεί λύση ανάγκης, είναι οι αφαλατώσεις. Σύμφωνα με το σχεδιασμό, μπορούν να γίνουν σε Θίσβη, Λάυριο και Νέα Πέραμο αλλά το κόστος τους ανα κυβικό μέτρο είναι 1.000 ευρώ. Δεν είναι επιλέξιμη λύση, αλλά θα γίνουν μελέτες προκειμένου να είναι άμεσα διαθέσιμη, αν χρειαστεί.

Τα σενάρια για αύξηση στα τιμολόγια νερού

Την ίδια ώρα, δίνουν και παίρνουν τα σενάρια για αύξηση στα τιμολόγια νερού. Το βασικό σενάριο για την ώρα, σύμφωνα με το Mega, λέει ότι μπορεί να υπάρξει αύξηση 2€ – 3€ /μήνα, με την αποτύπωση αυτού του σεναρίου σε έναν τριμηνιαίο λογαριασμό νερού να κυμαίνεται μεταξύ 6€ – 9 € η αύξηση.

Αποκαρδιωτικές εικόνες στον Μόρνο και την Υλίκη

Το “καμπανάκι” κινδύνου πάντως για την υδροδότηση Αττικής και Θεσσαλονίκης ηχεί καιρό, μιας και τα αποθέματα στους υδάτινους ταμιευτήρες στερεύουν επικίνδυνα.

Σήμερα η εικόνα του Μόρνου είναι η αποκαρδιωτική. Τα βυθισμένα σπίτια από το χωριό Κάλλιο έχουν πλέον αναδυθεί, με τον μεγαλύτερο υδάτινο ταμιευτήρα της Αττικής να έχει χάσει το 40% των αποθεμάτων.

Ίδια εικόνα και στην Υλίκη, στον δεύτερο ταμιευτήρα της Αττικής. Η εικόνα από το drone είναι αποκαλυπτική. Η λειψυδρία έχει αποκαλύψει μεγάλο κομμάτι του εδάφους, έχει χάσει το 55% των αποθεμάτων της σε δύο χρόνια.

Μάλιστα, λόγω της ανομβρίας και της ξηρασίας η εικόνα της λίμνης Υλίκη έχει αλλάξει εντελώς. Το νερό έχει πέσει αισθητά. Έχουν αναδυθεί ακόμα και οι αγωγοί, οι οποίοι μέχρι πριν από λίγο καιρό ήταν βυθισμένοι στο νερό.