Τα drones σαρώνουν τον Ευρωπαϊκό εναέριο χώρο – Προβλήματα και κίνδυνοι για την ασφάλεια των πτήσεων

Τα τελευταία χρόνια, η παρουσία μη επανδρωμένων αεροσκαφών (drones) αποτελεί αυξανόμενη πρόκληση για τα ευρωπαϊκά αεροδρόμια. Ιδιαίτερα στη Δανία, οι υπερπτήσεις drones έχουν προκαλέσει προβλήματα σε αεροδρόμια όπως η Κοπεγχάγη, το Όλμποργκ, το Έσμπιεγκ, το Σόντερμποργκ και το Σκρίντστροπ, ορισμένα εκ των οποίων χρησιμοποιούνται και από τη Βασιλική Πολεμική Αεροπορία.

Ο Δανός υπουργός Άμυνας, Τρουλς Λουντ Πόουλσεν, χαρακτήρισε τα περιστατικά «συστηματικά και ενδεχομένως αποτέλεσμα επαγγελματικής δράσης», ενώ ο υπουργός Δικαιοσύνης, Πέτερ Χούμελγκορντ, τόνισε ότι δεν μπορεί να αποκλειστεί καμία εκδοχή για την ταυτότητα των δραστών. Παρά την έλλειψη στοιχείων για ρωσική εμπλοκή, η πρόσφατη χρήση ρωσικών drones στην ανατολική Ευρώπη ώθησε το ΝΑΤΟ να θέσει σε λειτουργία την επιχείρηση “Eastern Sentry” για την προστασία της ανατολικής πτέρυγας της Συμμαχίας.

Η εξάπλωση των drones και η εύκολη πρόσβαση

Τα drones χρησιμοποιούνται στρατιωτικά ήδη από τη δεκαετία του 1970, ωστόσο σήμερα η τεχνολογία τους είναι πολύ πιο προσιτή και οικονομική. Όπως εξηγεί ο Ρίτσαρντ Γκιλ, ιδρυτής της Drone Defence, σήμερα οποιοσδήποτε μπορεί να κατασκευάσει ή να αποκτήσει drones με σχετικά μικρό κόστος, κάτι που πριν από 10-15 χρόνια απαιτούσε προηγμένες στρατιωτικές δυνατότητες.

Αυτό δημιουργεί σοβαρά προβλήματα για τα αεροδρόμια, καθώς η υπερπτήση ενός drone μπορεί να προκαλέσει ακυρώσεις ή καθυστερήσεις πτήσεων, είτε πρόκειται για κακόβουλη ενέργεια είτε για ατύχημα από χόμπι drone.

Προκλήσεις στην κατάρριψη και εντοπισμό

Αν και οι αρχές μπορούν τεχνικά να καταρρίψουν drones, η διαδικασία είναι περίπλοκη. Συχνά είναι δύσκολο να διακρίνουν αν ένα drone είναι στρατιωτικό ή πολιτικό και η κατάρριψη σε πυκνοκατοικημένες περιοχές ενέχει κινδύνους παράπλευρων ζημιών. Παράλληλα, τα drones κινούνται με ταχύτητα και η τεχνολογία τους εξελίσσεται συνεχώς, αφήνοντας τη νομοθεσία πίσω και τα αεροδρόμια ευάλωτα.

Όπως σημειώνει ο Γκιλ, τα πολιτικά αεροδρόμια δεν έχουν νομική εξουσία να καταρρίψουν drones και συχνά βασίζονται μόνο σε αναφορές προσωπικού ασφαλείας για να εντοπίσουν τις πτήσεις τους.

Μέτρα προστασίας και κόστη

Σε αντίθεση με στρατιωτικές εγκαταστάσεις, τα πολιτικά αεροδρόμια, ειδικά τα μικρότερα, διαθέτουν περιορισμένα μέσα για την αποτροπή εισόδου drones στον εναέριο χώρο τους. Στην πλειονότητα των περιπτώσεων, η αεροπορική κίνηση αναστέλλεται προσωρινά έως ότου απομακρυνθεί το drone.

Η ανάπτυξη τεχνολογιών anti-drone συνεχίζεται, αλλά οι λύσεις είναι ακριβές και απαιτούν συνεχείς αναβαθμίσεις. Ο διευθύνων σύμβουλος της Ryanair, Μάικλ Ο’ Λίρι, προτείνει να καλύπτονται τα έξοδα από τις κυβερνήσεις, καθώς η προστασία των αεροδρομίων αποτελεί ζήτημα εθνικής ασφάλειας.

Ευρωπαϊκή πρωτοβουλία για drones

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει αναγνωρίσει το πρόβλημα και η πρόεδρός της, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, κάλεσε σε «χτίσιμο ενός τείχους κατά των drones» για να περιοριστούν οι παραβιάσεις. Παράλληλα, χώρες όπως η Πολωνία, η Φινλανδία, η Εσθονία, η Λετονία και η Λιθουανία συνεργάζονται στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας “Eastern Flank Watch” για την ενίσχυση της αμυντικής προστασίας των ανατολικών συνόρων της ΕΕ.

Η συγκεκριμένη πρωτοβουλία αναμένεται να προσφέρει πιο οικονομικές λύσεις από τα παραδοσιακά συστήματα αντιαεροπορικής άμυνας, που έχουν σχεδιαστεί για επανδρωμένα αεροσκάφη και πυραύλους, καλύπτοντας όμως μέρος των αναγκών προστασίας απέναντι στα drones.