Σε πολιτική δίνη η Γαλλία μετά την κατάρρευση της κυβέρνησης – Παραιτείται ο Μπαϊρού, ψάχνει πρωθυπουργό ο Μακρόν

Σε ακόμα βαθύτερη πολιτική κρίση βυθίζεται η Γαλλία, καθώς -όπως αναμενόταν- η κυβέρνηση του Φρανσουά Μπαΐρού δεν εξασφάλισε ψήφο εμπιστοσύνης από την Εθνοσυνέλευση.

Παρά τις δραματικές εκκλήσεις του, ο Μπαϊρού έχασε την ψήφο εμπιστοσύνης εν όψει των σκληρών δημοσιονομικών μέτρων που είχε προαναγγείλει για να αντιμετωπιστεί η κρίση χρέους. Συγκεκριμένα, 364 βουλευτές ψήφισαν «κατά» και 194 «υπέρ», ενώ 25 επέλεξαν την αποχή.

Ο ίδιος αναμένεται σήμερα το πρωί να υποβάλει την παραίτησή του στον Εμανουέλ Μακρόν, σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές, με τον Γάλλο πρόεδρο τις επόμενες ημέρες να ορίζει νέο πρωθυπουργό.

Με τη Γαλλία, τη δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία της Ευρωζώνης, να είναι αντιμέτωπη με μια ακόμα κρίση και την αντιπολίτευση να ζητά πρόωρες εκλογές, ο Μακρόν έχει μπροστά του τις εξής επιλογές:

–Μπορεί να επιλέξει νέο πρωθυπουργό: Η επιλογή ενός ονόματος που δεν θα απορριφθεί αμέσως από μία από τις μεγάλες κοινοβουλευτικές παρατάξεις μπορεί να μην είναι εύκολη υπόθεση και πέρυσι η διαδικασία αυτή πήρε αρκετές εβδομάδες στον Μακρόν. Εν τω μεταξύ, ο Μπαϊρού θα παραμείνει πιθανώς ως υπηρεσιακός πρωθυπουργός μέχρι να διοριστεί νέος διάδοχος.
–Θα μπορούσε επίσης να προκηρύξει νέες κοινοβουλευτικές εκλογές: Αυτό θα αναστάτωνε την τρέχουσα σύνθεση, αλλά θα μπορούσε να οδηγήσει σε μια ακόμη πιο αποφασιστική νίκη για την Μαρίν Λεπέν.
–Έχει επίσης την επιλογή να προκηρύξει προεδρικές εκλογές, στις οποίες δεν θα μπορεί να υποψηφιστεί, καθώς η δεύτερη θητεία του λήγει το 2027. Ορισμένες κοινοβουλευτικές ομάδες τον έχουν καλέσει να ακολουθήσει αυτή την οδό, αλλά ο ίδιος έχει επανειλημμένα αποκλείσει το ενδεχόμενο να παραιτηθεί.

Όσον αφορά στην πρώτη επιλογή, αυτή του νέου πρωθυπουργού, το έργο του Μακρόν μόνο εύκολο δεν είναι, καθώς καλείται να βρει πρόσωπο κοινής αποδοχής.

Ο νέος πρωθυπουργός πρέπει να έχει την αποδοχή πολλών από τα κόμματα της κατακερματισμένης Εθνοσυνέλευσης –αν όχι τη στήριξή τους- έστω τη διαβεβαίωση ότι δεν θα τον ρίξουν με πρόταση μομφής.

Επίσης, πολλοί από τους πρωτοκλασάτους πολιτικούς, των οποίων το όνομα ακούγεται τις τελευταίες μέρες, έχουν βλέψεις για τις προεδρικές εκλογές του 2027 και δεν θα θελήσουν να “καούν” αναλαμβάνοντας το πιο δύσκολο πόστο στη χώρα.

Σύμφωνα με την γαλλική ιστοσελίδα ladepeche.fr ο Μακρόν θα πρέπει να επιλέξει ανάμεσα σε ορισμένα σενάρια, αν εξαιρέσουμε τον διορισμό ενός ακροδεξιού Πρωθυπουργού από τον Εθνικό Συναγερμό και την παραίτησή του από το Μέγαρο των Ηλυσίων.

Σενάριο 1. Μια ακόμη κεντροδεξιά προσωπικότητα

Πρώτη πιθανότητα: να επιλέξουμε ξανά έναν Πρωθυπουργό από το κεντρικό μπλοκ – Αναγέννηση, Μονοδημοκρατικό Κόμμα, Ορίζοντες – ή από την κοινή βάση – το ίδιο συν το LR – λόγω της πεποίθησης ότι αυτός ο χώρος είναι πιο πιθανό να βρει πλειοψηφία, έστω και σχετική. Μετά την αποτυχία του LR Michel Barnier και του MoDem François Bayrou, μια τέτοια επιλογή φαίνεται επικίνδυνη, αλλά ο Πρόεδρος φοβάται τόσο πολύ μήπως δει τις οικονομικές του επιλογές και το δημοσιονομικό του δόγμα να αμφισβητούνται, που ίσως τείνει να δοκιμάσει την περιπέτεια για τρίτη φορά.

Σε αυτήν την υπόθεση, κυκλοφορούν πολλά ονόματα: η Catherine Vautrin, νυν Υπουργός Εργασίας, Υγείας, Αλληλεγγύης και Οικογενειών… η οποία παραλίγο να διοριστεί στη Matignon το 2022 προτού παραγκωνιστεί υπέρ της Elisabeth Borne υπό την πίεση της Renaissance.

Ένας άλλος υποψήφιος: ο Σεμπαστιάν Λεκόρνυ. Πρώην μέλος του LR που έχει γίνει πιστός υποστηρικτής του αρχηγού του κράτους και πυλώνας του Μακρονισμού, ο υπουργός είχε συχνά ληφθεί υπόψη σε προηγούμενους ανασχηματισμούς, αλλά δήλωσε ξανά στις 31 Αυγούστου ότι δεν ήταν υποψήφιος.

Στη συνέχεια έρχονται ο νυν υπουργός Δικαιοσύνης Ζεράλντ Νταρμανέν, ο οποίος ονειρεύεται τη θέση, και όλοι οι υποψήφιοι που αναφέρθηκαν συχνά στο παρελθόν, όπως ο πρόεδρος της LR της περιφέρειας Hauts-de-France, Ξαβιέ Μπερτράν, ο δήμαρχος της Τρουά, Φρανσουά Μπαρουάν, ο πρώην Ευρωπαίος Επίτροπος Τιερί Μπρετόν, η επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, Κριστίν Λαγκάρντ, και ο ιστορικός Μακρονιστής Ρολάν Λεσκίρ, από τη σοσιαλδημοκρατική πτέρυγα της Αναγέννησης.

Σενάριο 2. Η επιλογή της Αριστεράς

Μετά τις βουλευτικές εκλογές του 2024, ο Εμανουέλ Μακρόν θα έπρεπε να είχε διορίσει στον Ματινιόν μια προσωπικότητα από την αριστερή συμμαχία Νέου Λαϊκού Μετώπου (NFP), η οποία αναδείχθηκε νικήτρια στην ψηφοφορία, ενώ οι Μακρονιστές και οι LR τιμωρήθηκαν. Αρνήθηκε να το κάνει. Δεκατρείς μήνες αργότερα, και μετά την συντριπτική ήττα των κκ. Μπαρνιέ και Μπαϊρού, ο Εμανουέλ Μακρόν βρίσκεται για άλλη μια φορά αντιμέτωπος με αυτή την επιλογή… την οποία δεν φαίνεται πλέον να αποκλείει εντελώς. Την περασμένη Τρίτη, ζήτησε να διευρυνθεί η κοινή βάση προς το Σοσιαλιστικό Κόμμα, την πρώην πολιτική του οικογένεια.

Διαβεβαιώνοντας, κατά τη διάρκεια του Σοσιαλιστικού Θερινού Πανεπιστημίου στο Μπλουά, ότι το Σοσιαλιστικό Κόμμα είναι «έτοιμο» να διαδεχθεί τον Φρανσουά Μπαϊρού, ο πρώτος γραμματέας του κόμματος, Ολιβιέ Φωρ, δήλωσε ότι ήταν «στη διάθεση» του Προέδρου. Αλλά δεν τίθεται θέμα κυβέρνησης «τόσο της δεξιάς όσο και της αριστεράς», ο Φωρ θέλει μια κυβέρνηση αριστερής πτέρυγας χωρίς LFI που θα επιδιώκει συμβιβασμούς χωρίς να καταφεύγει στο Άρθρο 49.3.

Η επιλογή να δούμε την αριστερά στο Ματινιόν έχει κερδίσει έδαφος. Ο πρώην πρωθυπουργός Ντομινίκ ντε Βιλπέν προέτρεψε τον Πρόεδρο να «ζητήσει» αριστερές προσωπικότητες «που είναι πιθανό να σχηματίσουν αυτήν την κυβέρνηση». Και την Πέμπτη, ο επικεφαλής των βουλευτών του LR, Λοράν Βοκιέ, ανακοίνωσε ότι δεν θα επικρίνει έναν πρωθυπουργό του Σοσιαλιστικού Κόμματος ή του Εθνικού Συναγερμού (RN).

Αλλά ποιον πρέπει να επιλέξει η αριστερά; Εκτός από τον Ολιβιέ Φωρ, ένα όνομα έρχεται συνεχώς στην επιφάνεια: ο πρώην πρωθυπουργός Μπερνάρ Καζνέβ, ο οποίος εγκατέλειψε το Σοσιαλιστικό Κόμμα (PS) σε ένδειξη διαμαρτυρίας για την εκλογική του συμμαχία με το LFI. Υποψήφιος για την πρωθυπουργική θέση πέρυσι, αντιμετώπισε κριτική και έλαβε πολύ αδύναμη υποστήριξη από τους πρώην φίλους του. Ένα χρόνο αργότερα, η κατάσταση είναι διαφορετική, αλλά είναι αρκετά διαφορετική για τον πρώην πρωθυπουργό;

Άλλα ονόματα που κυκλοφορούν τις τελευταίες ημέρες περιλαμβάνουν τον Πιερ Μοσκοβισί, τον πρώτο πρόεδρο του Ελεγκτικού Συνεδρίου, Ζαν-Ιβ Λε Ντριάν, και τον νυν υπουργό Οικονομίας, Ερίκ Λομπάρντ, ο οποίος είναι κοντά στον Ολιβιέ Φωρ. Αν ο Εμανουέλ Μακρόν επιλέξει την αριστερά, θα πρέπει να βρει ένα είδος αριστερού Καστέξ…

Σενάριο 3. Κοινωνία των πολιτών

Δεδομένης της χαμηλής γνώμης που έχουν για τους πολιτικούς, το 39% των Γάλλων θα καλωσόριζε έναν Πρωθυπουργό στο Ματινιόν που δεν ανήκει σε κανένα πολιτικό κόμμα και, ως εκ τούτου, προέρχεται από την κοινωνία των πολιτών ή τον επιχειρηματικό κόσμο. Θα κινηθεί ο Εμανουέλ Μακρόν προς αυτή την κατεύθυνση;

Αρκετές προσωπικότητες έχουν αναδειχθεί υπέρ αυτής της υπόθεσης, όπως ο Laurent Berger. Ο πρώην γενικός γραμματέας της CFDT έλεγε πάντα όχι, αλλά μόνο σε εξαιρετικές περιπτώσεις…

Ο Πρόεδρος θα μπορούσε επίσης να απευθυνθεί σε προϊσταμένους με κοινωνικά προφίλ: τον Pascal Demurger, Διευθύνοντα Σύμβουλο της MAIF, τον Jean-Dominique Senard, πρόεδρο του ομίλου Michelin από το 2012 έως το 2019, και στη συνέχεια της Renault από τον Ιανουάριο του 2019, ή τον Emmanuel Faber, πρώην Διευθύνοντα Σύμβουλο της Danone από το 2014 έως το 2021.

Τι υποστήριξε ο Μπαϊρού πριν την έναρξη της ψηφοφορίας

Πριν από την κρίσιμη ψηφοφορία στην Εθνοσυνέλευση, ο Φρανσουά Μπαϊρού μίλησε για μια «δοκιμασία αλήθειας» για την κατεπείγουσα ανάγκη μείωσης του δημόσιου χρέους, στην ομιλία του.

«Αυτή τη δοκιμασία αλήθειας ως επικεφαλής της κυβέρνησης (…) είναι κάτι που ήθελα», δήλωσε ο Μπαϊρού ενώπιον της Εθνοσυνέλευσης, υποστηρίζοντας ότι η επιβίωση της χώρας «διακυβεύεται» λόγω της «υπερχρέωσής» της (114% του ΑΕΠ).

«Η χώρα μας εργάζεται, νομίζει ότι γίνεται πλουσιότερη και κάθε χρόνο γίνεται φτωχότερη. Είναι μια σιωπηλή, υπόγεια, αόρατη και ανυπόφορη αιμορραγία», είπε στην ομιλία που διακόπηκε από ύβρεις που ξεστόμισαν βουλευτές από κόμματα της αντιπολίτευσης.

«Έχετε τη δύναμη να ανατρέψετε την κυβέρνηση, αλλά δεν έχετε τη δύναμη να διαγράψετε την πραγματικότητα», προειδοποίησε ο Μπαϊρού, συγκρίνοντας την «υποταγή στο χρέος» με την «υποταγή στη στρατιωτική βία», στερώντας από τους ανθρώπους τις ελευθερίες τους.

«Σας μιλώ παίρνοντας στην κυριολεξία τις αρχές μας, αρχές που ορίζονται στο Άρθρο 27 του Συντάγματος: «Το δικαίωμα ψήφου των μελών του Κοινοβουλίου είναι προσωπικό»», δήλωσε ο Μπαϊρού. «Αυτό σημαίνει ότι, επί της αρχής, συνθήματα δεν έχουν θέση εδώ. Αυτό που έχει θέση εδώ είναι η προσωπική συνείδηση κάθε μέλους του κοινοβουλίου του έθνους», τόνισε ο Μπαϊρού.