Politico: Η Κομισιόν προχωρά στη δημιουργία «τείχους drones» για την προστασία από τις αυξανόμενες ρωσικές απειλές

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προχωρά στην εκπόνηση τεχνικών και οικονομικών λεπτομερειών για τη δημιουργία ενός «τείχους drones» στα ανατολικά σύνορα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ως απάντηση στις αυξανόμενες παραβιάσεις του ευρωπαϊκού εναέριου χώρου από ρωσικά πολεμικά αεροσκάφη και μη επανδρωμένα αεροχήματα (UAVs).

Σε δήλωσή του στο Politico, ο Ευρωπαίος Επίτροπος Άμυνας, Αντριους Κουμπίλιους, ανέφερε: «Σήμερα, τα κράτη-μέλη της πρώτης γραμμής εξέφρασαν την αποφασιστικότητά τους, σε στενό συντονισμό με το ΝΑΤΟ, να διαμορφώσουν μια ενιαία απάντηση απέναντι στις αυξανόμενες απειλές από τη Ρωσία σε όλη την Ευρώπη».

Η πρωτοβουλία, που φέρει την ονομασία Eastern Flank Watch και είχε παρουσιαστεί από την πρόεδρο της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, αναμένεται να καλύψει ολόκληρη την ΕΕ. Για την υλοποίησή της απαιτούνται, σύμφωνα με την Επιτροπή, ταχεία πολιτική, τεχνική και χρηματοδοτική κινητοποίηση, καθώς και συμμετοχή της ευρωπαϊκής αμυντικής βιομηχανίας.

Ποιοι συμμετέχουν – Τι ρόλο θα έχει η Ουκρανία

Σε τηλεδιάσκεψη που πραγματοποιήθηκε την Παρασκευή (26.09), συμμετείχαν οι υπουργοί Άμυνας από τη Βουλγαρία, Εσθονία, Φινλανδία, Λετονία, Λιθουανία, Πολωνία και Ρουμανία, καθώς και εκπρόσωποι από την Ουγγαρία, Σλοβακία και την προεδρία του Συμβουλίου της ΕΕ (Δανία). Σε ξεχωριστή συνεδρίαση, στην οποία παρέστη και το ΝΑΤΟ ως παρατηρητής, ο Ουκρανός υπουργός Άμυνας Ντένις Σμυχάλ παρουσίασε την εμπειρία της Ουκρανίας στην αντιμετώπιση ρωσικών drones στο πεδίο της μάχης.

Σύμφωνα με την Επιτροπή, το ευρωπαϊκό «τείχος drones» θα πρέπει να περιλαμβάνει δυνατότητες εντοπισμού, παρακολούθησης και αναχαίτισης, αλλά και χερσαίες αμυντικές δομές, αντι-κινητικά συστήματα, ναυτική ασφάλεια και δορυφορική επιτήρηση.

Παράλληλα, έγινε προσπάθεια να πειστούν χώρες της Νότιας και Δυτικής Ευρώπης για την ανάγκη συμμετοχής τους, τονίζοντας ότι η ρωσική απειλή αφορά το σύνολο της ΕΕ. Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα της Δανίας, όπου η κυβέρνηση έχει αναφέρει πιθανή ρωσική εμπλοκή σε πρόσφατες παραβιάσεις εναέριου χώρου, ακόμα και από πλωτές πλατφόρμες στη Βόρεια Θάλασσα.

«Η απειλή δεν περιορίζεται στην ανατολική πτέρυγα – drones μπορούν να εκτοξευθούν και από πλοία ή σκάφη κοντά στα ευρωπαϊκά σύνορα», τόνισε ο Πολωνός υπουργός Άμυνας Βουάντισλαβ Κοσινιάκ-Καμύς.

Πώς θα χρηματοδοτηθεί το σχέδιο – Πότε αναμένεται να εφαρμοστεί

Το ζήτημα του «τείχους drones» θα τεθεί εκ νέου στο ανεπίσημο Συμβούλιο Κορυφής της ΕΕ στην Κοπεγχάγη την επόμενη εβδομάδα. Η Επιτροπή αναμένεται να παρουσιάσει αναλυτικό τεχνικό οδικό χάρτη με τη συμμετοχή εθνικών εμπειρογνωμόνων, καθώς και χρηματοδοτικά εργαλεία, αξιοποιώντας πόρους από το πρόγραμμα SAFE (150 δισ. ευρώ σε δάνεια για αμυντικές δαπάνες) και το Ευρωπαϊκό Αμυντικό Πρόγραμμα (EDIP) ύψους 1,5 δισ. ευρώ.

Η Ουκρανία εξέφρασε την πρόθεσή της να συνεισφέρει στην υλοποίηση του σχεδίου, παρέχοντας τεχνικές ομάδες για εκπαίδευση των δυνάμεων της ΕΕ και του ΝΑΤΟ, καθώς και συμμετοχή ουκρανικών αμυντικών βιομηχανιών. Μάλιστα, η Ουκρανία και η ΕΕ αναμένεται να υπογράψουν κοινή διακήρυξη τον Οκτώβριο.

Η ιδέα για την κατασκευή του «τείχους drones» είχε πρωτοπαρουσιαστεί το 2022, αλλά απέκτησε νέα δυναμική μετά την ομιλία της φον ντερ Λάιεν για την Κατάσταση της Ένωσης, εν μέσω αυξανόμενων ρωσικών παραβιάσεων εναέριου χώρου σε χώρες-μέλη του ΝΑΤΟ.

Εντεινόμενες ρωσικές παραβιάσεις προβληματίζουν την Ευρώπη

Μόνο τον τελευταίο μήνα, ρωσικά drones παραβίασαν τον εναέριο χώρο της Πολωνίας, Ρουμανίας, Δανίας και Νορβηγίας. Στην Πολωνία, οι αρχές αναγκάστηκαν να χρησιμοποιήσουν ακριβά αντιαεροπορικά πυραυλικά συστήματα για την κατάρριψη φτηνών ρωσικών UAVs. Παράλληλα, ρωσικά μαχητικά MiG-31 πέταξαν εντός του εναέριου χώρου της Εσθονίας για 12 λεπτά, γεγονός που υποχρέωσε το ΝΑΤΟ να απογειώσει μαχητικά για αναχαίτιση.

Την Τετάρτη το βράδυ, η Δανία έκλεισε προσωρινά δύο αεροδρόμια, καθώς drones εντοπίστηκαν κοντά σε στρατιωτικές εγκαταστάσεις και πλατφόρμες πετρελαίου και φυσικού αερίου στη Βόρεια Θάλασσα. Η Μόσχα αρνείται οποιαδήποτε εμπλοκή.

Προειδοποίηση Ράσμουσεν: «Ένας χρόνος είναι πολύς»

Παρά τις διαβεβαιώσεις του Επιτρόπου Κουμπίλιους ότι το σύστημα θα μπορούσε να είναι λειτουργικό σε έναν χρόνο, ο πρώην ΓΓ του ΝΑΤΟ και πρώην πρωθυπουργός της Δανίας, Άντερς Φογκ Ράσμουσεν, χαρακτήρισε το χρονοδιάγραμμα αυτό ως «πολύ αργό».

«Διαθέτουμε ήδη μέσα αναχαίτισης drones. Το θέμα είναι να τα αναπτύξουμε, να τα προμηθευτούμε και να επενδύσουμε. Για αυτό και καλώ τις κυβερνήσεις να επιταχύνουν τις διαδικασίες», δήλωσε την Παρασκευή σε διαδικτυακή συνέντευξη Τύπου.