Η πρώτη φορά που ο Ζελένσκι έδειξε διάθεση να αφήσει το 20% της Ουκρανίας – Η συνάντηση στη Τζέντα και το σχέδιο με τον μαρκαδόρο

Στη Τζέντα εκτυλίχθηκε το κρισιμότερο ραντεβού και σημείο καμπής των διαπραγματεύσεων για την Ουκρανία στην προσπάθεια για μία επίτευξη συμφωνία για την ειρήνη.

Σύμφωνα με τους έγκυρους New York Times, Σε μια κλειστή αίθουσα συνεδριάσεων ξενοδοχείου στην Τζέντα, στις 11 Μαρτίου έλαβε χώρα το καθοριστικότερο επεισόδιο στην γεμάτη εμπόδια πορεία προς μία πιθανή ειρήνη. Εκείνο το πρωί  ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο άπλωσε πάνω στο τραπέζι έναν μεγάλο χάρτη της Ουκρανίας, στον οποίο αποτυπωνόταν η γραμμή επαφής των δύο στρατών, το λεγόμενο μέτωπο μεταξύ των Ουκρανικών και των Ρωσικών στρατευμάτων.

«Θέλω να ξέρω ποιες είναι οι απόλυτες κόκκινες γραμμές σας, τι χρειάζεστε οπωσδήποτε για να επιβιώσετε ως χώρα;», φέρεται να ρώτησε την ουκρανική αντιπροσωπεία με επικεφαλής υψηλούς αξιωματούχους της Ουκρανίας.

Η συνάντηση ξεκίνησε με αποδοχή από την ουκρανική πλευρά της πρότασης του Ντόναλντ Τραμπ για άμεση, καθολική κατάπαυση του πυρός διάρκειας 30 ημερών. Λίγο αργότερα, καθώς οι συμμετέχοντες βρίσκονταν πάνω από τον χάρτη, ο Μάικ Γουόλτς έδωσε στον Ουκρανό υπουργό Άμυνας Ρουστέμ Ουμέροφ έναν σκούρο μπλε μαρκαδόρο. «Ξεκίνα να σχεδιάζεις», του είπε.

Ο Ουμέροφ χάραξε πρώτα τα βόρεια σύνορα της Ουκρανίας με τη Ρωσία και τη Λευκορωσία και στη συνέχεια ακολούθησε τη γραμμή επαφής διασχίζοντας τις περιφέρειες Χάρκοβο, Λουγκάνσκ, Ντονέτσκ, Ζαπορίζια και Χερσώνα.

Τα κρίσιμα ερωτήματα για τον πυρηνικό σταθμό της Ζαπορίζια και η πρόσβαση στο Μικολάιβ

Ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε στον πυρηνικό σταθμό της Ζαπορίζια, έναν από τους μεγαλύτερους της Ευρώπης, τον οποίο ο Ουμέροφ κύκλωσε στον απλωμένο χάρτη. Σύμφωνα με Ουκρανό αξιωματούχο, προειδοποίησε ότι οι ρωσικές δυνάμεις κατοχής δεν τον συντηρούν επαρκώς, δημιουργώντας κίνδυνο «πυρηνικής καταστροφής», και ξεκαθάρισε ότι το Κίεβο τον θέλει πίσω υπό τον έλεγχο του. Τέλος, έδειξε τη λωρίδα της Κινμπούρν, μια στενή χερσόνησο που εκτείνεται στη Μαύρη Θάλασσα, εξηγώντας ότι η ανάκτησή της θα επέτρεπε την ασφαλή πρόσβαση ουκρανικών πλοίων στα ναυπηγεία του Μικολάιβ.

Ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι είχε υποσχεθεί ότι η Ουκρανία θα πολεμήσει μέχρι να ανακτηθεί κάθε σπιθαμή χαμένου εδάφους στην Ουκρανία, όμως εκείνο το πρωί, φάνηκαν τα πρώτα σημάδια υποχώρησης μετά από τρία χρόνια πολύ σκληρών συγκρούσεων στην Ουκρανία με χιλιάδες αμάχους νεκρούς.

«Ήταν η πρώτη φορά που ο Ζελένσκι, μέσω των ανθρώπων του, είπε ότι για να επιτευχθεί ειρήνη είναι διατεθειμένος να εγκαταλείψει το 20% της χώρας».

Στους διαδρόμους της αμερικανικής αποστολής, οι σύμβουλοι του Τραμπ σχολίαζαν ότι οι Ουκρανοί «μπήκαν στο πνεύμα». Λίγες ώρες αργότερα, ο Αμερικανός πρόεδρος έδινε εντολή να επαναρχίσει η αμερικανική βοήθεια προς το Κίεβο και οι συνεργάτες του χάραξαν τις βασικές παραμέτρους μιας συμφωνίας:

Η Ουκρανία θα παραχωρούσε εδάφη κατά μήκος της γραμμής που είχε σχεδιάσει ο Ουμέροφ, θα μπορούσε να ενταχθεί στην Ευρωπαϊκή Ένωση, αλλά η ένταξή της στο ΝΑΤΟ θα μπλοκαριζόταν, ο πυρηνικός σταθμός της Ζαπορίζια θα τελούσε υπό διαχείριση των ΗΠΑ ή διεθνούς οργανισμού και οι Αμερικανοί θα ζητούσαν από τη Ρωσία την επιστροφή της Κινμπούρν.

Το ζήτημα της Κριμαίας

Το πιο ακανθώδες ζήτημα παραμένει όμως το πρώτο έδαφος που έχασε η Ουκρανία λόγω της εισβολής των ρωσικών δυνάμεων στην χώρα. Η Κριμαία προσαρτήθηκε στην Ρωσία το 2014

αποτελεί ισχυρό σύμβολο εθνικών διεκδικήσεων και για τις δύο πλευρές. Στην ομάδα Τραμπ θεωρήθηκε ότι η αποδοχή της ως ρωσικής θα λειτουργούσε ως ισχυρό κίνητρο για τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν. Για τους Ουκρανούς, όμως, ήταν ίσως το πιο δύσκολο και σκληρό σημείο.

Μονάχα η αναφορά του θέματος στην αρχή των συνομιλιών προκάλεσε έντονη αντίδραση από τον Ουμέροφ. «Δεν μπορείτε να πιστεύετε τη ρωσική προπαγάνδα, που λέει ότι η Κριμαία δεν είναι ουκρανική και ότι ήταν πάντα ρωσική», είπε. «Είμαι Τατάρος της Κριμαίας και η Κριμαία είναι ουκρανική», επισημαίνοντας ότι η οικογένειά του είχε εξοριστεί στο Ουζμπεκιστάν και επέστρεψε στην Κριμαία όταν ήταν εννέα ετών, όπου είδε τον πατέρα και τον αδελφό του να χτίζουν το σπίτι τους με τα χέρια τους.

Σε εκείνο το σημείο, ο Ρούμπιο επιχείρησε να αμβλύνει τις αντιδράσεις, ξεκαθαρίζοντας ότι ο Τραμπ δεν θα ζητούσε από την Ουκρανία ή τους Ευρωπαίους να αναγνωρίσουν επίσημα τη ρωσική κυριαρχία. «Εμείς θα είμαστε οι μόνοι», φέρεται να είπε με τους Ουκρανούς σύμφωνα με Αμερικανούς αξιωματούχους να μην φέρνουν ιδιαίτερη αντίρρηση.

Κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων, ο Τραμπ ανακοίνωσε και τον περιορισμό του ρόλου του Κιθ Κέλογκ, ορίζοντάς τον μέσω ανάρτησης στο Truth Social ως «Ειδικό Απεσταλμένο για την Ουκρανία». 

Στο τέλος, όπως ειπώθηκε στους Ουκρανούς, «η μπάλα βρίσκεται πλέον στο γήπεδο της Ρωσίας». Και αν ο Πούτιν αρνηθεί να προχωρήσει; «Τότε θα έχει πρόβλημα με τον Ντόναλντ Τραμπ», κατέληξε ο Ρούμπιο στη συνάντηση της Τζέντας.