Γκίκας Μαγιορκίνης στο DEBATER: Ποια η διαφορά μηνιγγίτιδας και εγκεφαλίτιδας

Σε περιόδους αυξημένων ιογενών και βακτηριακών λοιμώξεων, είναι συχνό να ακούγονται όροι όπως εγκεφαλίτιδα και μηνιγγίτιδα. Αν και αφορούν και οι δύο τον εγκέφαλο ή το κεντρικό νευρικό σύστημα, πρόκειται για δύο διαφορετικές και σοβαρές παθήσεις που απαιτούν γρήγορη ιατρική παρέμβαση.

Ο Γκίκας Μαγιορκίνης, Αναπληρωτής Καθηγητής Υγιεινής και Επιδημιολογίας τονίζει στο DEBATER ότι: «Δεν χρειάζεται και στις δύο περιπτώσεις πλέον να κλείνουν σχολεία και να υπάρχει όλη αυτή η αναστάτωση. Αυτές είναι πεπαλαιωμένες πρακτικές. Σε ένα πολύ μικρό ποσοστό μπορεί να προσβάλει τον εγκέφαλο κάποιου ατόμου, αλλά δεν χρειάζεται να φοβόμαστε τόσο όταν ακούμε Μηνιγγίτιδα η εγκεφαλίτιδα. Δεν είναι ίδιο πράγμα βέβαια. Είναι διαφορετικές περιπτώσεις. Επίσης οι ενήλικοι πλέον δεν εμβολιάζονται, μόνο τα μικρά παιδιά και δεν τους προστατεύει για πάντα το εμβόλιο αυτό», καταλήγει.

Η εγκεφαλίτιδα είναι η φλεγμονή του ίδιου του εγκεφαλικού ιστού. Συνήθως προκαλείται από ιούς, όπως ο ιός του έρπητα (HSV), ο ιός του Δυτικού Νείλου ή της ιλαράς. Σπανιότερα, μπορεί να οφείλεται σε βακτήρια ή σε αυτοάνοσες αντιδράσεις του οργανισμού.

Συμπτώματα:
• Υψηλός πυρετός
• Έντονος πονοκέφαλος
• Διαταραχές συνείδησης και προσανατολισμού
• Επιληπτικές κρίσεις
• Διαταραχές λόγου ή κίνησης
• Ευαισθησία στο φως

Η εγκεφαλίτιδα μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρές νευρολογικές βλάβες, ειδικά αν δεν αντιμετωπιστεί έγκαιρα. Η θεραπεία περιλαμβάνει αντιιικά φάρμακα (κυρίως σε περιπτώσεις έρπητα), υποστηρικτική αγωγή και, συχνά, νοσηλεία σε μονάδα εντατικής θεραπείας.

Η μηνιγγίτιδα είναι η φλεγμονή των μηνίγγων, δηλαδή των προστατευτικών μεμβρανών που περιβάλλουν τον εγκέφαλο και τον νωτιαίο μυελό. Ανάλογα με το αίτιο, μπορεί να είναι ιογενής (συχνά ήπια) ή βακτηριακή (ιδιαίτερα επικίνδυνη και δυνητικά θανατηφόρα).

Συμπτώματα:
• Ξαφνικός υψηλός πυρετός
• Αυχενική δυσκαμψία (δυσκολία στην κάμψη του αυχένα)
• Έντονος πονοκέφαλος
• Ναυτία και έμετος
• Σύγχυση ή υπνηλία
• Φωτοφοβία
• Πιθανή εμφάνιση εξανθήματος (σε βακτηριακή μορφή)

Η βακτηριακή μηνιγγίτιδα απαιτεί άμεση χορήγηση ενδοφλέβιων αντιβιοτικών και συχνά νοσηλεία σε ΜΕΘ. Η ιογενής μηνιγγίτιδα αντιμετωπίζεται κυρίως υποστηρικτικά, με υγρά, αντιπυρετικά και ξεκούραση.

Ποια είναι πιο επικίνδυνη;

Η βακτηριακή μηνιγγίτιδα θεωρείται η πιο επικίνδυνη μορφή ανάμεσα στις δύο παθήσεις, διότι εξελίσσεται ραγδαία και μπορεί να προκαλέσει:
• Θάνατο σε λίγες ώρες χωρίς θεραπεία
• Μόνιμες βλάβες, όπως κώφωση, επιληψία, ή μαθησιακές δυσκολίες

Η εγκεφαλίτιδα είναι επίσης σοβαρή, ιδιαίτερα όταν προκαλείται από τον ιό του έρπητα, όμως συνήθως υπάρχει περισσότερος χρόνος για διάγνωση και έναρξη θεραπείας.

Ποια μεταδίδεται;

Η μηνιγγίτιδα, ιδιαίτερα η βακτηριακή μορφή (όπως από τον μηνιγγιτιδόκοκκο), είναι μεταδοτική και μπορεί να εξαπλωθεί μέσω:
• Σταγονιδίων από το στόμα (βήχας, φτέρνισμα)
• Άμεση επαφή (φίλημα, κοινά ποτήρια/σκεύη)
• Ζώντας σε κοινό χώρο (π.χ. φοιτητικές εστίες, στρατόπεδα)

Αντίθετα, η εγκεφαλίτιδα δεν είναι άμεσα μεταδοτική. Οι ιοί που την προκαλούν μπορεί να μεταδίδονται (π.χ. από κουνούπια ή σωματική επαφή), αλλά δεν σημαίνει ότι όποιος εκτεθεί στον ιό θα εμφανίσει εγκεφαλίτιδα. Πρόκειται για μια πιο σπάνια επιπλοκή.

Πώς γίνεται η διάγνωση;

Η διάγνωση και στις δύο περιπτώσεις γίνεται συνήθως με:
• Οσφυονωτιαία παρακέντηση (λήψη εγκεφαλονωτιαίου υγρού)
• Απεικονιστικές εξετάσεις (μαγνητική τομογραφία εγκεφάλου)
• Εξετάσεις αίματος
• Ηλεκτροεγκεφαλογράφημα (κυρίως στην εγκεφαλίτιδα)

Πρόληψη

Για πολλές μορφές μηνιγγίτιδας υπάρχει εμβόλιο, όπως:
• Εμβόλιο για μηνιγγιτιδόκοκκο (τύποι A, B, C, Y, W135)
• Εμβόλιο για πνευμονιόκοκκο
• Εμβόλιο για αιμόφιλο τύπου b (HiB)

Αντίθετα, για την πρόληψη της εγκεφαλίτιδας είναι σημαντική η πρόληψη ιογενών λοιμώξεων και η προστασία από τσιμπήματα κουνουπιών (ιδιαίτερα σε περιοχές με ιό του Δυτικού Νείλου).

Συμπέρασμα

Η μηνιγγίτιδα και η εγκεφαλίτιδα είναι δύο σοβαρές νευρολογικές καταστάσεις που απαιτούν άμεση ιατρική αντιμετώπιση. Η βακτηριακή μηνιγγίτιδα είναι πιο μεταδοτική και επικίνδυνη, αλλά μπορεί να προληφθεί με εμβολιασμό. Η εγκεφαλίτιδα, από την άλλη, είναι λιγότερο μεταδοτική αλλά εξίσου απειλητική, ιδιαίτερα σε περιπτώσεις ιογενούς προέλευσης.

Ειδήσεις σήμερα:

Θύμα επίθεσης αγέλης σκύλων αποκλειστικά στο DEBATER: “Αν δεν ήταν ο κόσμος εκεί θα με κομμάτιαζαν” (φωτογραφίες)

Νίκος Γαλανός: Είχε διαγνωστεί με καρκίνο πριν από 25 χρόνια – Δεν το γνώριζε σχεδόν κανένας