Επτά κλινικές στην Ελλάδα έλαβαν το σπέρμα του Δανού δότη με καρκινικό γονίδιο – Τέσσερα παιδιά νόσησαν

Σοβαρές αντιδράσεις σε όλη την Ευρώπη έχει προκαλέσει η αποκάλυψη ότι σπέρμα Δανού δότη, ο οποίος φέρει μετάλλαξη στο γονίδιο TP53, διακινήθηκε σε 67 κλινικές σε 14 χώρες, ανάμεσά τους και επτά κλινικές στην Ελλάδα.

Ήδη τέσσερα παιδιά που γεννήθηκαν στη χώρα μας παρουσιάζουν καρκινική νόσο, ενώ συνολικά δεκάδες παιδιά φέρεται να διατρέχουν έως και 90% κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου.

Η μετάλλαξη στο γονίδιο TP53 και το σύνδρομο Li Fraumeni

Όπως αναφέρει το BBC, που αποκάλυψε την υπόθεση, ο δότης, o οποίος ξεκίνησε να δίνει σπέρμα το 2005, όταν ήταν φοιτητής, ήταν φαινομενικά υγιής και είχε περάσει όλους τους προβλεπόμενους ελέγχους. Ωστόσο, τμήμα του DNA του είχε μεταλλαχθεί πριν ακόμη γεννηθεί, επηρεάζοντας το κρίσιμο γονίδιο TP53, το οποίο λειτουργεί ως «φρουρός» ενάντια στον σχηματισμό καρκινικών κυττάρων.

Η μετάλλαξη δεν εντοπίζεται σε όλα τα κύτταρα του δότη, ωστόσο υπολογίζεται ότι έως και το 20% των σπερματοζωαρίων του φέρουν τη βλαβερή γενετική αλλοίωση. Τα παιδιά που συλλαμβάνονται από αυτά τα σπερματοζωάρια έχουν τη μετάλλαξη σε όλα τα κύτταρα του σώματός τους, αναπτύσσοντας το σοβαρό σύνδρομο Li Fraumeni, το οποίο συνδέεται με υψηλότατο κίνδυνο πολλών μορφών καρκίνου – συχνά από την παιδική ηλικία.

Η καθηγήτρια γενετικής Κλερ Τέρνμπουλ χαρακτήρισε τη διάγνωση «καταστροφική», υπογραμμίζοντας ότι απαιτούνται ετήσιες μαγνητικές τομογραφίες, συχνοί έλεγχοι και, για τις γυναίκες, πολλές φορές προληπτική μαστεκτομή.

«Παιδιά έχουν ήδη πεθάνει» – Συγκλονιστικές μαρτυρίες γιατρών

Η Dr. Edwige Kasper, από το Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο της Ρουέν, που παρακολουθεί αρκετές από τις οικογένειες, δήλωσε πως αρκετά παιδιά έχουν ήδη εμφανίσει πολλαπλούς καρκινικούς όγκους και ότι κάποια έχουν χάσει τη μάχη σε πολύ μικρή ηλικία.

Πώς διακινήθηκε το σπέρμα – Ενημερώνονται οικογένειες σε όλη την Ευρώπη

Το δείγμα είχε διανεμηθεί από την European Sperm Bank στη Δανία και χρησιμοποιήθηκε σε Ελλάδα, Κύπρο και άλλες 12 χώρες. Παρότι δεν κατέληξε σε κλινικές του Ηνωμένου Βασιλείου, γυναίκες που ταξίδεψαν στη Δανία για θεραπείες το χρησιμοποίησαν και έχουν ήδη ειδοποιηθεί.

Οι υγειονομικές αρχές σε πολλές χώρες έχουν ξεκινήσει διαδικασία ενημέρωσης και καλούν τις οικογένειες να προχωρήσουν άμεσα σε γενετικό έλεγχο.

Τι σημαίνει για τα ζευγάρια που εξετάζουν δωρεά σπέρματος

Ειδικοί τονίζουν πως τέτοιες περιπτώσεις είναι εξαιρετικά σπάνιες και ότι οι αδειοδοτημένες κλινικές έχουν τα πιο αυστηρά πρωτόκολλα εξέτασης διεθνώς.

Ωστόσο, ο καθηγητής Allan Pacey επισημαίνει ότι οι μεγάλες, διεθνείς τράπεζες σπέρματος αυξάνουν τον κίνδυνο να χρησιμοποιείται υπέρ το δέον το υλικό συγκεκριμένων δοτών, οδηγώντας σε ευρύτερη διασπορά σπάνιων γενετικών μεταλλάξεων.