Κοινό μέτωπο ΗΠΑ, Ελλάδας, Κύπρου και Ισραήλ για ενεργειακή ασφάλεια και σταθερότητα στην Ανατολική Μεσόγειο

Σε μία κοινή δήλωση προχώρησαν σήμερα (06.11) οι κυβερνήσεις των ΗΠΑ, της Κυπριακής Δημοκρατίας, της Ελλάδας και του Ισραήλ για την Υπουργική Σύνοδο Ενέργειας επιβεβαιώνοντας με αυτόν τον τρόπο τη δέσμευσή τους για την ενεργειακή ασφάλεια και τη σταθερότητα στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου.

Σήμερα πραγματοποιήθηκε στο Ζάππειο Μέγαρο η Υπουργική Σύνοδος Ενέργειας 3+1, με τη συμμετοχή των υπουργών Ενέργειας της Κύπρου, της Ελλάδας, του Ισραήλ και των Ηνωμένων Πολιτειών, καθώς και των συμπροέδρων του Εθνικού Συμβουλίου Ενεργειακής Κυριαρχίας των ΗΠΑ. Παρούσα στη συνάντηση ήταν και η πρέσβης των ΗΠΑ στην Ελλάδα, Κίμπερλι Γκιλφόιλ.

Κεντρικό θέμα των συνομιλιών αποτέλεσε η περαιτέρω ανάπτυξη του Ενεργειακού Κέντρου Ανατολικής Μεσογείου, το οποίο αναγνωρίζεται ως στρατηγικής σημασίας για τη σταθερότητα και τη συνοχή της περιοχής. Οι υπουργοί επανέλαβαν τη στήριξή τους σε τρέχοντα και μελλοντικά έργα ενεργειακής διασύνδεσης, εντός του πλαισίου του Διαδρόμου Ινδίας–Μέσης Ανατολής–Ευρώπης, καθώς και στη συνεργασία για την προστασία κρίσιμων ενεργειακών υποδομών.

Οι τέσσερις χώρες δεσμεύτηκαν να αξιοποιήσουν περαιτέρω τη φόρμουλα 3+1, με στόχο τη διαφοροποίηση των ενεργειακών πηγών και τη μείωση της εξάρτησης από «κακόβουλους παράγοντες», όπως τονίζεται στην κοινή δήλωση. Παράλληλα, υπογραμμίστηκε η σημασία της ενίσχυσης της συνδεσιμότητας και της συνεργασίας μεταξύ «ομοϊδεατών περιφερειακών εταίρων», ως προϋπόθεση για τη βιώσιμη ανάπτυξη και την ενεργειακή σταθερότητα της Ανατολικής Μεσογείου.

Οι υπουργοί καταδίκασαν τις προσπάθειες της Ρωσίας να παρακάμψει τις κυρώσεις στον τομέα του πετρελαίου και να χρηματοδοτήσει τον συνεχιζόμενο πόλεμο στην Ουκρανία, επισημαίνοντας την ανάγκη για ενεργειακή διαφάνεια και συμμόρφωση με το διεθνές δίκαιο.

Τέλος, οι συμμετέχοντες επιβεβαίωσαν τη δέσμευσή τους για ενίσχυση των ενεργειακών υποδομών που συνδέουν την Ευρώπη με το Ισραήλ, στοχεύοντας στην περιφερειακή ολοκλήρωση και την ενεργειακή ανεξαρτησία.

Η επόμενη υπουργική συνάντηση του Ενεργειακού Διαλόγου 3+1 της Ανατολικής Μεσογείου θα πραγματοποιηθεί στην Ουάσινγκτον, το δεύτερο τρίμηνο του 2026.

Η ανακοίνωση του Στέιτ Ντιπάρτμεντ

«Οι υπουργοί ενέργειας της Κυπριακής Δημοκρατίας, της Ελλάδας, του Κράτους του Ισραήλ και των Ηνωμένων Πολιτειών, καθώς και οι συμπρόεδροι του Εθνικού Συμβουλίου Ενεργειακής Κυριαρχίας των Ηνωμένων Πολιτειών, συναντήθηκαν σήμερα για να επιβεβαιώσουν την κοινή τους δέσμευση για την προώθηση της ενεργειακής ασφάλειας και συνεργασίας στην Ανατολική Μεσόγειο, μεταξύ άλλων μέσω του Ενεργειακού Κέντρου Ανατολικής Μεσογείου, ως κλειδί για την περιφερειακή στρατηγική σταθερότητα και ανθεκτικότητα.

Οι υπουργοί επιβεβαίωσαν την υποστήριξή τους σε ευρύτερα περιφερειακά έργα διασύνδεσης, που βρίσκονται σε εξέλιξη και μελλοντικά, στο πλαίσιο του Διαδρόμου Ινδίας-Μέσης Ανατολής-Ευρώπης· στην ενεργειακή ανάπτυξη· και στη συνεργασία για την προστασία των ενεργειακών υποδομών.

Επιπλέον, δεσμεύτηκαν να χρησιμοποιήσουν τη μορφή 3+1 για να υποστηρίξουν τον στόχο της διαφοροποίησης του ενεργειακού εφοδιασμού της περιοχής μειώνοντας την εξάρτηση από κακόβουλους παράγοντες και βελτιώνοντας τη συνδεσιμότητα μεταξύ ομοϊδεατών περιφερειακών εταίρων. Καταδίκασαν τις ρωσικές προσπάθειες να παρακάμψουν τις κυρώσεις για το πετρέλαιο και να χρηματοδοτήσουν τον συνεχιζόμενο πόλεμό της στην Ουκρανία.

Οι υπουργοί επιβεβαίωσαν τη δέσμευσή τους στη συνεργασία για τις ενεργειακές υποδομές Ευρώπης-Ισραήλ. Οι υπουργοί σκοπεύουν να συναντηθούν στην Ουάσινγκτον το δεύτερο τρίμηνο του 2026 για να ενισχύσουν περαιτέρω την ενεργειακή συνεργασία μεταξύ των χωρών τους στο πλαίσιο του Ενεργειακού Διαλόγου 3+1 της Ανατολικής Μεσογείου».

Νέο κεφάλαιο στις έρευνες για υδρογονάνθρακες 

Νέο κεφάλαιο στις έρευνες για υδρογονάνθρακες στην Ελλάδα, ανοίγει μετά την υπογραφή της συμφωνίας για είσοδο της αμερικανικής ExxonMobil στην Κοινοπραξία Energean – Helleniq Energy, που έχει τα δικαιώματα έρευνας υδρογονανθράκων στο «μπλοκ 2» στο Ιόνιο.

Η συμφωνία υπεγράφη στο πλαίσιο της διακυβερνητικής διατλαντικής συνεργασίας για την ενέργεια (P-TEC) που πραγματοποιείται στην Αθήνα, παρουσία των υπουργών Ενέργειας των ΗΠΑ Chris Wright, Εσωτερικών (και επικεφαλής του Εθνικού Συμβουλίου Ενεργειακής Κυριαρχίας), Doug Burgum, Περιβάλλοντος – Ενέργειας Σταύρου Παπασταύρου και της πρέσβεως των ΗΠΑ στην Αθήνα, Kimberly Guilfoyle.

Παράλληλα, ανοίγει το δρόμο για την πραγματοποίηση της πρώτης μετά από 40 χρόνια ερευνητικής γεώτρησης στην Ελλάδα, σε μια ιδιαιτέρως ενδιαφέρουσα περιοχή καθώς οι πιθανοί πόροι – όπως προκύπτει από τις έρευνες που έχουν προηγηθεί – φθάνουν στα 200 δισ. κυβικά μέτρα φυσικού αερίου.

Επισημαίνεται σχετικά ότι έχει επιβεβαιωθεί η ύπαρξη πετρελαϊκού συστήματος στη Δυτική Ελλάδα (Δυτικό Κατάκολο) και στην Αδριατική Θάλασσα. Το «οικόπεδο 2» βρίσκεται στο Ιόνιο Πέλαγος, 30 χλμ. δυτικά της Κέρκυρας. Το δυτικό όριο είναι το θαλάσσιο όριο Ελλάδας- Ιταλίας και τα βάθη του νερού κυμαίνονται από 500 μ. έως 1.500 μ. και η περιοχή ανήκει στη γεωλογική ενότητα της Απούλιας πλατφόρμας.

Με βάση τη συμφωνία, η ExxonMobil αποκτά το 60% της παραχώρησης, ενώ το μερίδιο της Energean περιορίζεται στο 30% (από 75% προηγουμένως) και της Helleniq Energy στο 10% (από 25%). Η ερευνητική γεώτρηση τοποθετείται χρονικά στα τέλη του 2026 με αρχές του 2027.

Εφόσον επιβεβαιωθεί η ύπαρξη εμπορικά εκμεταλλεύσιμου κοιτάσματος, θα ακολουθήσουν επενδύσεις της τάξης των 5 δισ. ευρώ για τις εγκαταστάσεις άντλησης επεξεργασίας και μεταφορά του αερίου και η ροή του αερίου αναμένεται μετά το 2030.

Κυριάκος Μητσοτάκης: «Γράφουμε ένα νέο κεφάλαιο στην ενεργειακή ιστορία της Ελλάδας»

Για ένα νέο κεφάλαιο στην ενεργειακή ιστορία της Ελλάδας, έκανε λόγο ο Πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, μετά τη συμφωνία συμμετοχής της ExxonMobil στις έρευνες για τους υδρογονάνθρακες στο οικόπεδο 2 του Ιονίου Πελάγους.

Ο πρωθυπουργός, στο μήνυμά του αναφέρει: «Σήμερα γράφουμε ένα νέο κεφάλαιο στην ενεργειακή ιστορία της Ελλάδας. Η ExxonMobil, ο αμερικανικός ενεργειακός κολοσσός, επεκτείνει τη δραστηριότητά της στην πατρίδα μας. Ήδη έχει παρουσία σε δύο θαλάσσια οικόπεδα νότια και νοτιοδυτικά της Κρήτης. Σήμερα κάνει το επόμενο μεγάλο βήμα: μπαίνει και σε ένα τρίτο οικόπεδο, στο Ιόνιο».

«Με τη νέα συμφωνία, η εταιρεία δεσμεύεται να προχωρήσει σε ερευνητική γεώτρηση άμεσα, είναι μία διαδικασία που μπορεί να ξεκινήσει σε ορίζοντα 18 μηνών. Δεν είναι απλώς μία ακόμα επένδυση. Είναι η πρώτη ερευνητική γεώτρηση στην πατρίδα μας εδώ και σχεδόν 40 χρόνια. Μια ιστορική στιγμή. Μια πράξη ευθύνης και προοπτικής. Κάνουμε πράξη τη δέσμευσή μας: αξιοποιούμε με σχέδιο και όραμα τον εθνικό μας πλούτο», προσθέτει.

«Για μία Ελλάδα ενεργειακά ασφαλή, γεωπολιτικά ισχυρή και επενδυτικά ελκυστική», καταλήγει.

Νταγκ Μπέρκαμ: «Διασφαλίζουμε ότι οι σύμμαχοί μας δεν θα εξαρτώνται πλέον από τους αντιπάλους»

Από την πλευρά του ο Αμερικανός υπουργός Εσωτερικών Νταγκ Μπέργκαμ με αφορμή τη σημερινή ιστορική συμφωνία τόνισε σε ανάρτησή του ότι υπό την ηγεσία του προέδρου των ΗΠΑ «διασφαλίζουμε ότι οι σύμμαχοί μας δεν θα εξαρτώνται πλέον από τους αντιπάλους μας για τις κρίσιμες ενεργειακές τους ανάγκες».

«Ήταν τιμή μου που συμμετείχα μαζί με τον @USAmbassadorGR και τον @SecretaryWright στην Ελλάδα, για να παρακολουθήσουμε την υπογραφή της συμφωνίας της @exxonmobil για την επέκταση της έρευνας φυσικού αερίου στη Δυτική Ευρώπη.

Υπό την ηγεσία του @POTUS, διασφαλίζουμε ότι οι σύμμαχοί μας δεν θα εξαρτώνται πλέον από τους αντιπάλους μας για τις κρίσιμες ενεργειακές τους ανάγκες», σημειώνει στην ανάρτησή του.

Κρις Πάιατ: «Υπερήφανες οι ΗΠΑ για τη συνεργασία με την Ελλάδα»

Σε ανάρτησή του στην πλατφόρμα Χ, ο Κρις Ράιτ αναφέρθηκε στη σημαντική συμφωνία για την επανεκκίνηση των υπεράκτιων εξορύξεων στο Ιόνιο, ύστερα από διάστημα 40 ετών.

Ο ίδιος εξέφρασε την ικανοποίησή του για την εξέλιξη αυτή, υπογραμμίζοντας ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες είναι περήφανες για τη στενή συνεργασία τους με την Ελλάδα στον τομέα της ενέργειας και της αξιοποίησης των φυσικών πόρων.

«Σήμερα στην Αθήνα, η ExxonMobil υπέγραψε μια ιστορική συμφωνία με την ελληνική EnergeanPLC για την επανέναρξη των υπεράκτιων γεωτρήσεων φυσικού αερίου στο Ιόνιο Πέλαγος, για πρώτη φορά μετά από περισσότερα από 40 χρόνια.

Οι Ηνωμένες Πολιτείες είναι περήφανες που συνεργάζονται με την Ελλάδα, καθώς επαναφέρουμε τη λογική και απελευθερώνουμε προσιτή, αξιόπιστη και ασφαλή ενέργεια!», ανέφερε στην ανάρτησή του ο Αμερικανός υπουργός Ενέργειας.