Ουκρανία: Οι εγγυήσεις ασφαλείας και η παραλλαγή του Άρθρου 5 – Η ανάλυση του Bloomberg

Σε εξέλιξη βρίσκεται το “θρίλερ” με τις διαπραγματεύσεις για τις εγγυήσεις ασφαλείας στην Ουκρανία και τον τερματισμό του πολέμου με την Ρωσία.

Το θέμα των εγγυήσεων ασφαλείας για την Ουκρανία παραμένει αναπόφευκτο εμπόδιο, σύμφωνα με το Bloomberg, με τη χώρα να προσβλέπει στη διεθνή στήριξη για να αποφευχθεί οποιαδήποτε μελλοντική ρωσική επιθετικότητα.

Ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι ζητάει από τις ΗΠΑ και την Ευρώπη να αναλάβουν δεσμεύσεις για την προστασία της χώρας του. Η ανάγκη για εγγυήσεις είναι επιτακτική, καθώς το Μνημόνιο της Βουδαπέστης του 1994, το οποίο υπογράφηκε από τη Ρωσία, τις ΗΠΑ και το Ηνωμένο Βασίλειο, απέτυχε να προστατεύσει την Ουκρανία από την ρωσική επιθετικότητα, παρά τις υποσχέσεις για σεβασμό της εδαφικής ακεραιότητας της χώρας.

Η Ουκρανία επιθυμεί να γίνει μέλος του ΝΑΤΟ, εξασφαλίζοντας την προστασία του Άρθρου 5 της Συμμαχίας. Ωστόσο, η ένταξή της στο ΝΑΤΟ παραμένει αμφίβολη, κυρίως λόγω της έντονης αντίθεσης της Ρωσίας. Ο Βλαντίμιρ Πούτιν θεωρεί την επέκταση του ΝΑΤΟ ως μια κόκκινη γραμμή, ενώ η στάση αρκετών ευρωπαϊκών χωρών, όπως η Γερμανία και η Ουγγαρία, καθιστά ακόμη πιο δύσκολη την ένταξη.

Δημιουργία ενός μηχανισμού συλλογικής άμυνας

Η Ιταλία προτείνει μια λύση «τύπου Άρθρου 5» για την Ουκρανία, χωρίς όμως να συμμετέχει πλήρως στη Συμμαχία. Η πρόταση προβλέπει τη δημιουργία ενός μηχανισμού συλλογικής άμυνας, όπου οι χώρες που έχουν συνάψει διμερείς συμφωνίες με την Ουκρανία θα αποφασίζουν εντός 24 ωρών για την αποστολή βοήθειας σε περίπτωση νέας ρωσικής επίθεσης.

Όπως αναφέρει το Bloomberg, η ένταξη της Ουκρανίας στην ΕΕ αποτελεί επίσης μια στρατηγική επιλογή για τη χώρα, παρά την πολύπλοκη και χρονοβόρα διαδικασία που απαιτείται. Η ΕΕ έχει μια δική της ρήτρα αμοιβαίας άμυνας στο άρθρο 42.7 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση, η οποία παρέχει ενίσχυση σε περίπτωση ένοπλης επίθεσης κατά ενός κράτους μέλους. Ωστόσο, η ενεργοποίησή της παραμένει υπό αίρεση και σε καμία περίπτωση δεν εγγυάται στρατιωτική υποστήριξη.

Η Ουκρανία, παρά τις αναταράξεις, συνεχίζει να επιδιώκει την ένταξή της στην ΕΕ ως έναν τρόπο για να ενισχύσει την ασφάλειά της και να αποκτήσει πολιτική και οικονομική στήριξη. Ωστόσο, η διαδικασία αυτή είναι γεμάτη εμπόδια, κυρίως λόγω των αντιρρήσεων χωρών όπως η Ουγγαρία.

Σε περίπτωση που η ένταξη στο ΝΑΤΟ και η πλήρης ένταξη στην ΕΕ αποδειχθούν αδύνατες, η Ουκρανία μπορεί να στραφεί σε διμερείς συμφωνίες αμοιβαίας άμυνας, με πιο στρατηγικές χώρες όπως οι ΗΠΑ. Η ιστορία της Ιαπωνίας με τις ΗΠΑ είναι χαρακτηριστική, όπου μια συνθήκη του 1951 διασφάλισε την προστασία της Ιαπωνίας χωρίς να επιβαρύνει τους στρατιωτικούς πόρους των ΗΠΑ σε περίπτωση επιθέσεων.

Η “συμμαχία των προθύμων”

Στην ίδια κατεύθυνση, η Γαλλία και το Ηνωμένο Βασίλειο έχουν αναλάβει την πρωτοβουλία για τη δημιουργία μιας «συμμαχίας των προθύμων», η οποία ενδέχεται να αναλάβει την ειρηνευτική αποστολή στην Ουκρανία μετά την κατάπαυση του πυρός.

Ο περίπλοκος δρόμος για την Ουκρανία: Προοπτικές και προκλήσεις για την ασφάλεια της χώρας
Παρά τη συνεχιζόμενη διεθνή κινητοποίηση, η επίτευξη μιας συμφωνίας για την ασφάλεια της Ουκρανίας είναι εξαιρετικά δύσκολη, καθώς υπάρχουν διάφοροι παράγοντες που επηρεάζουν τη διαδικασία. Οι γεωπολιτικές αντιφάσεις, η στρατηγική αντίσταση της Ρωσίας και η ανασφάλεια στην περιοχή καθιστούν τις διαπραγματεύσεις ακόμα πιο περίπλοκες.

Η πρόοδος προς μια βιώσιμη και αποτελεσματική ειρηνική λύση φαίνεται να περνά μέσα από την ενίσχυση της στρατιωτικής ικανότητας της Ουκρανίας και την δημιουργία διεθνών μηχανισμών που θα μπορούσαν να προασπίσουν την ασφάλεια της χώρας, χωρίς να εμπλέκονται σε άμεσο στρατιωτικό πόλεμο με τη Ρωσία.