Η σεξουαλική παρενόχληση στον χώρο εργασίας είναι ένα φαινόμενο που όλοι γνωρίζουν, πολλοί βίωσαν και βιώνουν, κάποιοι είναι στη θέση αυτών που το προκαλούν, ωστόσο ελάχιστοι το αναφέρουν και ακόμη πιο λίγοι τολμούν να το καταγγείλουν.
Τα στοιχεία που προκύπτουν από διάφορες έρευνες που έχουν διεξαχθεί επί του θέματος προκαλούν προβληματισμό αφενός για την έξαρση του φαινομένου και αφετέρου για το εύλογο ερώτημα που προκύπτει: εφόσον έχει συμβεί σε τόσους, για ποιο λόγο τα στόματα παραμένουν ερμητικά κλειστά;
Τα στοιχεία σε πανελλαδικό αλλά και ευρωπαϊκό επίπεδο είναι αποκαλυπτικά
Σύμφωνα με την έρευνα “Δεν είναι αυτή η δουλειά μας”, που διεξήχθη από την εταιρεία ερευνών QED, για λογαριασμό της ActionΑid, τον Ιούλιο του 2020, το το 85% των γυναικών στον γενικό πληθυσμό αναφέρει ότι έχει υποστεί κάποια σεξουαλικά παρενοχλητική συμπεριφορά στην εργασία. 1 στις 10 γυναίκες αναφέρει ότι έχει υπάρξει θύμα απόπειρας σεξουαλικής επίθεσης ή απόπειρας βιασμού, ενώ 1 στις 5 αναφέρει ότι έχει υπάρξει θύμα σεξουαλικού εκβιασμού.
Το 92% των θυμάτων βίωσε επιπτώσεις σε προσωπικό και επαγγελματικό επίπεδο ενώ το 18% (1 στις 5 γυναίκες) συγκεκριμένα αναγκάστηκε να παραιτηθεί.
Υψηλά ποσοστά παρατηρούνται και στην Ευρώπη. Σύμφωνα με την πανευρωπαϊκή έρευνα του Οργανισμού Θεμελιωδών Δικαιωμάτων (FRA) (2014), το 55 % των γυναικών στην Ευρωπαϊκή Ένωση έχει υποστεί σεξουαλική παρενόχληση τουλάχιστον μία φορά από την ηλικία των 15 ετών και μετά.
Διαβάστε ολόκληρη την έρευνα εδώ
Τηλεπαρενόχληση – Ένας νέος όρος
Η εισβολή του κορονοϊού στη ζωή μας επέφερε καθοριστικές αλλαγές στο εργασιακό τοπίο. Λόγω της αναγκαιότητας των αποστάσεων που έπρεπε να τηρηθούν, εφαρμόστηκε κατακόρυφη αύξηση της τηλεργασίας στις επιχειρήσεις. Πολλοί από εμάς κληθήκαμε να εργαστούμε αποκλειστικά μέσω υπολογιστή, ενώ τα interviews για τους υποψήφιους εργαζόμενους γίνονταν διαδικτυακά.
Ίσως κανείς θα περίμενε ότι οι αποστάσεις θα συνέβαλαν στη μείωση του φαινομένου, ωστόσο αυτό δε συνέβη.
Σύμφωνα με καταγγελίες που έχει συγκεντρώσει το Τμήμα Συνηγορίας & Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του Οργανισμού Equal Society, έχουν αυξηθεί οι περιπτώσεις σεξουαλικής παρενόχλησης τόσο στον ιδιωτικό όσο και στον δημόσιο τομέα εξαιτίας της επιβολής τηλεργασίας και της έλλειψης αυστηρού και σύγχρονου, νομοθετικού πλαισίου προστασίας των εργαζομένων.
Έρευνες άλλωστε έχουν δείξει ότι η σεξουαλική παρενόχληση μπορεί να αυξηθεί σε περιόδους καταστροφών και πανδημιών. Η εργασιακή ανασφάλεια, η έλλειψη ελέγχου και η αβεβαιότητα για το εργασιακό μέλλον, μπορούν να οδηγήσουν σε αύξηση των περιπτώσεων σεξουαλικής παρενόχλησης, μειώνοντας ταυτόχρονα την πιθανότητα αναφοράς και καταγγελίας των περιπτώσεων αυτών.
Λόγοι που προκαλούν την αύξηση της σεξουαλικής παρενόχλησης κατά την τηλεργασία
Τηλεπαρενόχληση και παρενόχληση με φυσική παρουσία στον χώρο εργασίας: η ουσία είναι ίδια, ο τρόπος διαφέρει.
Η επικοινωνία μέσω internet έχει έναν πιο “ελεύθερο” και άμεσο χαρακτήρα. Τα social media γίνονται κανάλια επικοινωνίας μέσω των οποίων πολλές φορές οι ρόλοι “μπερδεύονται”. Μέσω των προφίλ μας στο Facebook, το Instagram και τo Twitter, προβάλουμε πλέον και τους δυο μας ρόλους: του εργαζόμενου αλλά και του προσώπου που διατηρούμε εκτός δουλειάς.
Η πραγματικότητα της εργασίας συνυπάρχει με την κοινωνική ζωή εκτός του χώρου απασχόλησης. Τα όρια γίνονται δυσδιάκριτα. Δεν είναι λίγες μάλιστα οι περιπτώσεις όπου επαγγελματικές συνομιλίες που πραγματοποιούνταν σε πλατφόρμες social media εξελίχθησαν σε παραβατικές συμπεριφορές και σε σεξουαλική παρενόχληση δημιουργώντας τεράστια ζητήματα στην ψυχοσύνθεση αλλά και την εργασιακή καθημερινότητα των θυμάτων.
Ορισμένοι εργαζόμενοι ή εργοδότες θεωρούν ότι δεν είναι υποχρεωμένοι να έχουν την ίδια συμπεριφορά που έχουν στον εργασιακό τους χώρο, γεγονός που διευκολύνει την ανάπτυξη ανάρμοστων συμπεριφορών. Η επίπλαστη αίσθηση οικειότητας που δημιουργείται δια μέσου της επικοινωνίας στα social media κάνει πολλούς εργαζόμενους και εργοδότες να παραβιάζουν τα προσωπικά όρια του άλλου. πχ κατά τη διάρκεια, για παράδειγμα μιας τηλεδιάσκεψης ή μιας βιντεοκλήσης ή στο chat.
Η κατανάλωση αλκοόλ κατά τη διάρκεια της εργασίας από το σπίτι είναι ένας επιπλέον λόγος που μπορεί να οδηγήσει σε ανάρμοστες συμπεριφορές και προβληματικά σχόλια. Πιο αναλυτικά, σεξουαλική παρενόχληση αποτελεί και ένα ανάρμοστο σχόλιο που θα κάνει κάποιος για την εμφάνιση του συνομιλητή του κατά την διάρκεια μιας επαγγελματικής βιντεοκλήσης ή τηλεδιάσκεψης. Επίσης στο πλαίσιο της ανάρμοστης συμπεριφοράς συγκαταλέγονται και οι ακατάλληλες ώρες και στιγμές που πέρα από το συμβατικό ωράριο ζητείται από τον εργαζόμενο να πραγματοποιηθεί βιντεοκλήση ή ανταλλαγή μηνυμάτων.
“Quid pro quo – Ή αλλιώς, δώσε για να πάρεις”
Η σεξουαλική παρενόχληση, είτε γίνεται διαδικτυακά είτε με φυσική παρουσία, στο μεγαλύτερο ποσοστό της, γίνεται από στελέχη που βρίσκονται σε θέσεις εξουσίας. Εκμεταλλευόμενοι τη θέση ισχύος που κατέχουν, προβαίνουν σε διάφορες μορφές παρενόχλησης, τις περισσότερες φορές εργαζόμενων κατώτερων στην ιεραρχία στα πλαίσια του σκεπτικού “δώσε μου αυτό που επιθυμώ για να ανταμειφθείς”. Στις πλείστες περιπτώσεις τα περιστατικά δενν καταγγέλονται. Ο φόβος της ανεργίας, τους σχολιασμού και της κατακραυγής κλεινει τα στόματα των θυμάτων, που υποφέρουν σιωπηλά. Άλλωστε, δεν είναι λίγες οι φορές που ο θύτης ”έπεσε στα μαλακά”.
Όσες φορές ωστόσο είχε κάποιος την τόλμη να κάνει την αρχή, ακολουθεί ένα “ντόμινο” καταγγελιών, τα στόματα ανοίγουν και αποδίδεται δικαιοσύνη. Το απέδειξαν περίτρανα οι περιπτώσεις του Χάρβει Γουάνσταιν στο Χόλιγουντ και φυσικά της Ολυμπιονίκη Σοφίας Μπεκατώρου στην Ελλάδα. Η δικαιοσύνη μπορεί να αργεί κάποιες φορές, ωστόσο στο τέλος αποδίδεται.
ΓΡΑΨΤΕ ΤΟ ΣΧΟΛΙΟ ΣΑΣ"