Independent: Οι 5 γεωπολιτικές “εστίες” που μπορούν να οδηγήσουν στον Γ’ Παγκόσμιο Πόλεμο το 2026

Πολύ συχνά αναφέρεται το ενδεχόμενο ενός γενικευμένου πολέμου που θα επηρεάσει όλο τον κόσμο τα τελευταία χρόνια καθώς οι γεωπολιτικές αντιπαραθέσεις εντείνονται με όλο και περισσότερες επιθετικές πολιτικές να κατακλύζουν το πολιτικό σκηνικό. Όπως αναλύει ο The Independent, από την Ευρώπη και τη Μέση Ανατολή έως την Ασία και την αμερικανική ήπειρο, μια σειρά από «εύφλεκτα» γεωπολιτικά μέτωπα συνθέτουν ένα σκηνικό αυξημένου ρίσκου για το ξέσπασμα του Γ’ Παγκόσμιο Πολέμου που σύμφωνα με αναλυτές θα είναι πολύ διαφορετικός από τις υπόλοιπες μεγάλες συγκρούσεις που βίωσε η ανθρωπότητα.

Σύμφωνα με τον The Independent, δεν διαφαίνεται ένας πόλεμος στην Ευρώπη ή αλλού της κλίμακας που περιέγραψε με απαισιοδοξία ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ, Μαρκ Ρούτε, μιλώντας για σύγκρουση «στο μέγεθος των πολέμων που έζησαν οι παππούδες και οι προπαππούδες μας».

Αυτό, ωστόσο, δεν σημαίνει αποκλιμάκωση. Η ένταση των μαχών και της βίας που παρατηρείται σήμερα στην Ουκρανία, στο Σουδάν, στη Ρουάντα και στο Κονγκό, καθώς και στην Υεμένη, δεν αναμένεται να μειωθεί.

Όπως προειδοποιεί η βρετανική εφημερίδα, μια τυχαία σπίθα σε αρκετές από αυτές τις συγκρούσεις θα μπορούσε να λειτουργήσει ως καταλύτης για μια γενικευμένη αντιπαράθεση, έτσι η προετοιμασία για πόλεμο είναι αναγκαία για να αποτραπεί η πιθανότητα του, όπως τόνισε ο Ρούτε.

Οι Βαλτικές χώρες

Οι Βαλτικές χώρες βρίσκονται στο επίκεντρο γεωπολιτικής έντασης τα τελευταία χρόνια ύστερα από την απρόκλητη εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία. Ο Βλαντιμίρ Πούτιν έχει προειδοποιήσει ότι αν η Ευρώπη θέλει πόλεμο, τότε η Μόσχα είναι έτοιμη για αυτό, ενώ παράλληλα, τα τελευταία χρόνια οι παραβιάσεις σε Βαλτική, Βαλκάνια και Βόρεια Ευρώπη έχουν αυξηθεί, κυρίως σε χώρες που ανήκουν στον άξονα του ΝΑΤΟ ή της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Σύμφωνα με τον The Independent, είναι πιθανό να επιχειρήσει να προκαλέσει τους Ευρωπαίους συμμάχους του ΝΑΤΟ και της ΕΕ. Ένα τέτοιο σενάριο θα μπορούσε να περιλαμβάνει επιχειρήσεις γύρω από τον ρωσικό θύλακα του Καλίνινγκραντ, ανάμεσα στην Πολωνία και τη Λιθουανία, παρουσιάζοντας ένα συνοριακό επεισόδιο ως επιθετική ενέργεια κράτους-μέλους του ΝΑΤΟ.

Ανάλογα περιστατικά έχουν ήδη καταγραφεί τους τελευταίους μήνες, με μυστικές ρωσικές παρεμβάσεις και αποσταθεροποίηση περιπολιών στα σύνορα με τη Νορβηγία και την Εσθονία.

Όπως σημειώνει η βρετανική εφημέριδα, το Κρεμλίνο θα επιχειρήσει να προκαλέσει, την ώρα που οι ΗΠΑ του Ντόναλντ Τραμπ εμφανίζονται διαλλακτικές απέναντι στη Μόσχα και ταυτόχρονα συγκρούεται με Ευρωπαίους συμμάχους. Σε αυτό το πλαίσιο, η Ρωσία ενδέχεται να κινηθεί προτού οι ευρωπαϊκές χώρες του ΝΑΤΟ καταφέρουν να ανασυγκροτήσουν και να ενισχύσουν τις αμυντικές τους δυνατότητες.

Μια ενδεχόμενη ρήξη μεταξύ των ΗΠΑ και ενός ιδρυτικού μέλους του ΝΑΤΟ, όπως η Δανία, με αφορμή τη Γροιλανδία, θα μπορούσε να αποτελέσει μια ευκαιρία που δύσκολα θα αγνοηθεί.

Νότια Αμερική

Δεύτερη μεγάλη ζώνη κινδύνου για τις ΗΠΑ είναι η ίδια η αμερικανική ήπειρος. Σύμφωνα με την ανάλυση της βρετανικής εφημερίδας, το «Trumpland», όπως χαρακτηρίζει η βρετανική εφημερίδα τις ΗΠΑ, έχει επαναφέρει την ηγεμονία του στο πλαίσιο της νέας Εθνικής Στρατηγικής Ασφαλείας, αναβιώνοντας ουσιαστικά το παλιό ηπειρωτικό δόγμα του προέδρου Μονρόε από το 1823.

Το ζήτημα δεν περιορίζεται στην αλλαγή καθεστώτος στη Βενεζουέλα, στην οποία φαίνεται πως ο Τραμπ έχει πλέον επικεντρωθεί. Οποιαδήποτε αμερικανική επέμβαση στη χώρα ενέχει τον κίνδυνο να επαναλάβει τα λάθη της εισβολής στο Ιράκ το 2003.

Όπως είχε επισημάνει ο πρώην στρατηγός και υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Κόλιν Πάουελ, «αν σπάσεις κάτι σε τέτοιες ενέργειες, σου ανήκει το πρόβλημα». Θα απαιτούνταν άμεση αναμόρφωση και διαχείριση των δυνάμεων ασφαλείας και της δημόσιας διοίκησης, διαφορετικά το ενδεχόμενο πολυετούς εμφυλίου πολέμου, όπως στο Ιράκ, θα ήταν ορατό.

Μια επέμβαση στη Βενεζουέλα θα επιτάχυνε την ήδη υπαρκτή αστάθεια σε ολόκληρη την περιοχή, από τον Ισημερινό έως την Κολομβία και τη Γουιάνα. Πίσω από τη επιθετική ρητορική του Τραμπ, όπως σημειώνει ο The Independent, ο καθοριστικός παράγοντας είναι το πετρέλαιο και η φιλοδοξία των ΗΠΑ να καταστούν η κυρίαρχη παγκόσμια πετρελαϊκή δύναμη.

Μια τέτοια εξέλιξη αναμένεται να αναστατώσει τις μεγάλες δυνάμεις του OPEC, αλλά και την Κίνα, η οποία διαθέτει σημαντικά συμφέροντα στη Νότια Αμερική.

Μέση Ανατολή

Τρίτη περιοχή υψηλού κινδύνου είναι η Μέση Ανατολή, ένα πραγματικό «κιβώτιο πυρίτιδας» για νέες πολεμικές συγκρούσεις, από το Κουρδιστάν στον βορρά έως την Αραβική Χερσόνησο, το Σουδάν και τη Σομαλία στην υποσαχάρια Αφρική. Η Γάζα παραμένει σημείο ανάφλεξης, όπως και η Υεμένη.

Στη Νότια Υεμένη και στο Σουδάν, οι πληρεξούσιοι των δύο ισχυρότερων δυνάμεων του Κόλπου, της Σαουδικής Αραβίας και των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων, βρίσκονται σε ανοιχτό πόλεμο.

Το ασταθές καθεστώς στο Ιράν θα μπορούσε να επιλέξει τη στιγμή του για μια επίθεση, είτε άμεσα κατά του Ισραήλ είτε μέσω συμμάχων και ένοπλων ομάδων, από τη Συρία έως τις δυνάμεις RSF στο Νταρφούρ και ακόμη πιο πέρα.

«Δεν υπάρχει καμία αίσθηση ασφάλειας σε ολόκληρο το Σουδάν», δηλώνει ο Πασκουάλε Φεράρα, ο οποίος έχει διαμορφώσει την ιταλική πολιτική για την περιοχή επί σειρά ετών.

«Υπάρχει, όμως, τεράστια ποσότητα όπλων».

Την ίδια στιγμή, οι συγκρούσεις στα σύνορα της Ρουάντας με τη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό έχουν στρατηγική σημασία, λόγω του ανταγωνισμού για ορυκτούς πόρους.

Ταϊβάν

Πέμπτη και ίσως πιο κρίσιμη εστία ανησυχίας είναι η Κίνα. Όπως σημειώνει η βρετανική εφημερίδα, το 2025 ο Σι Τζινπίνγκ και το καθεστώς του έχουν αναδειχθεί σε παγκόσμιους «μεγάλους δασκάλους» της στρατηγικής ασάφειας, ξεπερνώντας τον Ντόναλντ Τραμπ και τον Βλαντίμιρ Πούτιν.

Την επόμενη χρονιά, ο Σι θα μπορούσε να υπολογίσει ότι ο Τραμπ είναι υπερβολικά αποσπασμένος από τη Βενεζουέλα, την Ουκρανία, τη Γάζα και τον ίδιο του τον εαυτό για να αντιδράσει εγκαίρως, σε περίπτωση που η Κίνα επιχειρούσε μια αποφασιστική κίνηση κατά της Ταϊβάν, είτε ανοιχτά είτε συγκαλυμμένα.

Μια κακοχρονισμένη ή αποτυχημένη απόπειρα ελέγχου της Ταϊβάν θα προκαλούσε, σύμφωνα με τον The Independent, ισχυρές αντιδράσεις από όλους τους βασικούς περιφερειακούς παίκτες, συμπεριλαμβανομένων της Ινδίας και της Ιαπωνίας, της Αυστραλίας και των ΗΠΑ.

Η ένταση στην περιοχή έχει ανέβει τα τελευταία χρόνια με την Κίνα να έρχεται όλο και πιο κοντά σε μία περιοχή που διεκδικεί διαχρονικά. Έτσι, ένα επεισόδιο σε μία χώρα που είναι σημαντική για την τεχνολογία (η Ταιβάν είναι από τους βασικούς παραγωγούς υπολογιστικών συστημάτων), μπορεί να φέρει παγκόσμια αντιπαράθεση.