Κάμαλα Χάρις και Ντόναλντ Τραμπ έχουν μπει στην τελευταία κούρσα της προεκλογικής εκστρατείας για τις αμερικανικές προεδρικές εκλογές, το αποτέλεσμα των οποίων είναι απρόβλεπτο και πολυαναμενόμενο.
Η Δημοκρατική αντιπρόεδρος, η οποία ενδέχεται να είναι η πρώτη γυναίκα που θα αναδειχθεί πρόεδρος των ΗΠΑ, θα βρεθεί εκ νέου στις πολιτείες κλειδιά που θα καθορίσουν την έκβαση των εκλογών της Τρίτης: στην Τζόρτζια (νότια), τη Βόρεια Καρολίνα (νοτιοανατολικά) και το Μίσιγκαν (βόρεια), η Χάρις θα προσπαθήσει να πείσει τους τελευταίους αναποφάσιστους ότι αυτή είναι το «αντίδοτο» στον Ρεπουμπλικάνο πρώην πρόεδρο, όπως το έθεσε χθες ο υποψήφιος αντιπρόεδρός της Τιμ Γουόλς.
Το βράδυ της Παρασκευής 1η Νοεμβρίου, σε τρεις διαδοχικές συγκεντρώσεις στο Ουισκόνσιν, άλλη κρίσιμη πολιτεία, η Χάρις ζήτησε να «γυρίσει επιτέλους η σελίδα σε μια δεκαετία του Ντόναλντ Τραμπ» που κλόνισε την αμερικανική δημοκρατία και που «μας εξουθένωσε».
Ο λαϊκιστής ηγέτης, με ρητορική ολοένα πιο αυταρχική, καταδικασμένος και αντιμέτωπος με κατηγορίες σε πολλές ποινικές και αστικές υποθέσεις, ελπίζει να κάνει πραγματικότητα το όνειρό του να επιστρέψει στον Λευκό Οίκο για να προωθήσει την πολιτική του που βάζει «Πρώτα την Αμερική».
Κατά τη διάρκεια προεκλογικών συγκεντρώσεων στη Βιρτζίνια και τη Βόρεια Καρολίνα, ο Τραμπ αναμένεται να παρουσιάσει μια εικόνα με μελανά χρώματα για τις ΗΠΑ, που έχουν «καταληφθεί» από εκατομμύρια παράτυπους μετανάστες, «εγκληματίες» που έχει υποσχεθεί ότι θα απελάσει. Στο Μίσιγκαν, ο Νεοϋορκέζος δισεκατομμυριούχος κατηγόρησε την κυβέρνηση του Τζο Μπάιντεν και της Κάμαλα Χάρις ότι απέτυχε σε οικονομικό επίπεδο. Προέβλεψε «ύφεση σαν αυτή του 1929» εάν εκλεγεί η αντίπαλός του.
Έως την τελευταία ημέρα, η 60χρονη αντιπρόεδρος και ο 78χρονος πρώην πρόεδρος θα συνεχίζουν την προεκλογική εκστρατεία: τη Δευτέρα το βράδυ, εκείνη θα είναι στη Φιλαδέλφεια, στην κρίσιμη πολιτεία Πενσιλβάνια, εκείνος στο Γκραντ Ράπιντς στο Μίσιγκαν.
Οι εκλογές διεξάγονται την Τρίτη 5 Νοεμβρίου, μη εργάσιμη ημέρα για τις ΗΠΑ, και 70 εκατ. Αμερικάνοι έχουν ήδη αποστείλει την ψήφο τους ή έχουν ψηφίσει πρόωρα διά ζώσης.
Ωστόσο, το κλίμα είναι ιδιαίτερα ηλεκτρισμένο, με μια καθημερινή αντιπαράθεση σε πολιτικό επίπεδο και σε επίπεδο μέσων ενημέρωσης και φόβους για επεισόδια μετά τις 5 Νοεμβρίου, κυρίως εάν το αποτέλεσμα είναι αμφίρροπο όπως προβλέπουν όλες οι δημοσκοπήσεις.
Σε μια χώρα πολιτικά κατακερματισμένη, τίποτα δεν μοιάζει να μπορεί να μετακινήσει τις γραμμές μεταξύ των δύο αντιπάλων που όλα τους χωρίζουν.
Προσπαθώντας να προσελκύσουν δεκάδες χιλιάδες ψηφοφόρους στην Πενσιλβάνια, στο Μίσιγκαν ή στην Αριζόνα, που κρατούν το ‘κλειδί’ των εκλογών, η Χάρις και ο Τραμπ κλιμακώνουν τη μεταξύ τους φραστική αντιπαράθεση.
Για τον πρώην συντηρητικό πρόεδρο (2017-2021), η αντίπαλός του «απεχθάνεται» τους Αμερικανούς, ενώ σύμφωνα με τη σημερινή αντιπρόεδρο, ο αντίπαλός της είναι «ασταθής και εμμονικός με το να πάρει εκδίκηση» για τις εκλογές του 2020, τις οποίες ποτέ δεν παραδέχθηκε ότι έχασε.
Η εκστρατεία του 2024, στην οποία είναι στραμμένα τα βλέμματα όλου του πλανήτη, ιδίως της Ευρώπης και της Μέσης Ανατολής, ήταν έξω από τα συνηθισμένα: σε διάστημα μερικών εβδομάδων φέτος το καλοκαίρι, ο 81χρονος πρόεδρος Τζο Μπάιντεν αποσύρθηκε από την κούρσα για το χρίσμα των Δημοκρατικών και παραχώρησε τη θέση του στη Χάρις ενώ ο Τραμπ έγινε στόχος δύο αποπειρών δολοφονίας.
Έκτοτε, οι δύο αντίπαλοι κάνουν το παν για να σαγηνεύσουν τις γυναίκες, τους νέους και τους Αφροαμερικανούς, τους Άραβες μουσουλμάνους και τους Λατινοαμερικάνους εκλογείς.
Η Χάρις έχει συγκεντρώσει τη στήριξη πολλών προσωπικοτήτων από τον πολιτικό και οικονομικό στίβο —συμπεριλαμβανομένων πρώην στελεχών των Ρεπουμπλικάνων— καθώς και από σταρ του κινηματογράφου, της μουσικής και του αθλητισμού όπως η Μπιγιόνσε, ο Μπρους Σπρίνγκστιν, η Τζένιφερ Λόπεζ και ο Λεμπρόν Τζέιμς.
Και το Σάββατο 2 Νοεμβρίου, η πρώην πρώτη κυρία, η ιδιαίτερως δημοφιλής Μισέλ Ομπάμα, θα βρίσκεται σε προεκλογική εκδήλωση στη Φιλαδέλφεια με την τραγουδίστρια Αλίσια Κιζ.
Η εκλογή της Τρίτης μπορεί να αποδειχθεί τόσο αμφίρροπη που θα χρειαστούν πιθανόν ημέρες για να υπάρξει ένα οριστικό πανεθνικό αποτέλεσμα. Το περιβάλλον του Ντόναλντ Τραμπ έχει αρχίσει ήδη να τροφοδοτεί φήμες για εκλογικές παρατυπίες ακόμα και «νοθεία».
Το περίεργο εκλογικό σύστημα των ΗΠΑ
Ντόναλντ Τραμπ νίκησε τη Χίλαρι Κλίντον στις προεδρικές εκλογές του 2016, παρά το γεγονός ότι η Δημοκρατική υποψήφια είχε συγκεντρώσει σχεδόν τρία εκατομμύρια περισσότερες ψήφους. Το 2000 ο Τζορτζ Ου. Μπους κέρδισε τον Αλ Γκορ, ο οποίος όμως είχε μισό εκατομμύριο περισσότερες ψήφους. Οι αμερικανικές εκλογές βασίζονται σε ένα ιδιαίτερο σύστημα.
Στην καρδιά του συστήματος αυτού βρίσκονται οι εκλέκτορες του Σώματος των Εκλεκτόρων. Στα δύο προαναφερθέντα παραδείγματα ο υποψήφιος που τελικά κέρδισε στις εκλογές είχε καταφέρει να συγκεντρώσει 270 εκλέκτορες.
Το εκλογικό σύστημα των ΗΠΑ χρονολογείται από το 1787 και ορίζει τους κανόνες για την εκλογή προέδρου, με έμμεσο τρόπο και σε ένα γύρο. Οι ιδρυτές των ΗΠΑ θεώρησαν ότι αυτό το σύστημα αποτελεί έναν συμβιβασμό μεταξύ της άμεσης εκλογής προέδρου από τους πολίτες και την εκλογή προέδρου από το Κογκρέσο.
Στη διάρκεια των δεκαετιών και έπειτα από νίκες σοκ έχουν κατατεθεί πολλές προσφυγές στο Κογκρέσο με στόχο την τροποποίηση του εκλογικού συστήματος, αλλά χωρίς αποτέλεσμα.
Οι εκλέκτορες είναι 538 και στην πλειονότητά τους πρόκειται για τοπικούς αξιωματούχους του κόμματός τους. Τα ονόματά τους δεν εμφανίζονται στα ψηφοδέλτια, στα οποία αναγράφονται μόνο τα ονόματα των υποψήφιων προέδρων και αντιπροέδρων των δύο κομμάτων.
Ο αριθμός των εκλεκτόρων που έχει κάθε πολιτεία των ΗΠΑ υπολογίζεται από το άθροισμα των βουλευτών που διαθέτει στη Βουλή των Αντιπροσώπων (ο οποίος εξαρτάται από τον πληθυσμό της) και των δύο γερουσιαστών που εκλέγει κάθε πολιτεία.
Για παράδειγμα η Καλιφόρνια έχει 55 εκλέκτορες και το Τέξας 38. Η Αλάσκα, το Βερμόντ, το Γουαϊόμινγκ και το Ντέλαγουερ μόνο 3.
Ο υποψήφιος που κερδίζει τις περισσότερες ψήφους σε μία πολιτεία αυτομάτως κερδίζει και όλους τους εκλέκτορές της. Εξαίρεση αποτελούν η Νεμπράσκα και το Μέιν που μοιράζουν αναλογικά τους εκλέκτορες στους δύο υποψήφιους.
Τον Νοέμβριο του 2016 ο Τραμπ κέρδισε 306 εκλέκτορες. Εκατομμύρια Αμερικανοί ζήτησαν να εμποδιστεί ο Ρεπουμπλικάνος να εκλεγεί πρόεδρος, αλλά μόνο δύο εκλέκτορες από το Τέξας δεν τον ψήφισαν, με αποτέλεσμα να έχει τελικά 304 ψήφους στο σώμα των εκλεκτόρων.
Η νίκη του Τραμπ το 2016 παρά το γεγονός ότι δεν είχε συγκεντρώσει τις περισσότερες ψήφους, δεν ήταν κάτι πρωτοφανές. Συνολικά πέντε Αμερικανοί πρόεδροι έχουν κερδίσει στις εκλογές, χωρίς να συγκεντρώσουν την πλειοψηφία των ψήφων. Ο Τζον Κουίνσι Άνταμς ήταν ο πρώτος το 1824 με αντίπαλο τον Άντριου Τζάκσον.
Οι εκλογές του 2000 είχαν καταλήξει σε επική εκλογική μάχη στη Φλόριντα μεταξύ του Τζορτζ Ου. Μπους και του Αλ Γκορ. Ο Δημοκρατικός είχε κερδίσει τις περισσότερες ψήφους σε εθνικό επίπεδο, αλλά τελικά ο Ρεπουμπλικάνος κατάφερε να συγκεντρώσει 271 εκλέκτορες.
Το ερώτημα το θέτουμε σε εσάς τους αναγνώστες και τις αναγνώστριες του DEBATER, όπως κάνουμε πάντα. Κάμαλα Χάρις ή Ντόναλντ Τραμπ θα προτιμούσατε για πρόεδρο των ΗΠΑ;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Έκτακτο επίδομα σε χαμηλοσυνταξιούχους τον Δεκέμβριο – Δείτε live
ΓΡΑΨΤΕ ΤΟ ΣΧΟΛΙΟ ΣΑΣ"